Als eerste Europese stad ging Amsterdam in 2013 om de tafel met de Amerikanen van verhuursite Airbnb. Het aantal overnachtingen steeg exponentieel en er was de gemeente veel aan gelegen om duidelijke afspraken te maken met Airbnb. Wat is daar nu, vijf jaar later, nog van over?
Inmiddels staat de teller van het aantal advertenties op ruim 20.000, de groei neemt dan wel af maar nog nooit stonden er zoveel advertenties op de site als nu. De gemeente probeert er met handhavers de rotte appels uit te plukken.
Immers, illegale verhuur dient op heterdaad vastgesteld te worden. Een moeilijke klus, stelt wethouder Laurens Ivens in de reportage die AT5 over vijf jaar Airbnb-beleid maakte. 'Ik voel dat ik een strijd lever waar veel Amsterdammers veel belang aan hechten. Het is een bevoorrechte positie om dag in, dag uit mee bezig te zijn.'
Lees ook: Met deze brief probeert Airbnb de Amsterdammer voor zich te winnen
Terug naar 2013
Achtstejaars studenten, zo omschrijft Freek Ossel, destijds wethouder Wonen, de Amerikanen. 'Gewoon jonge enthousiaste mensen die heel erg geloofden in wat ze deden.' Ze zijn in april 2013 uit Californië gekomen om met het stadsbestuur te praten over samenwerken. Opvallende passage uit het gemeentelijk gespreksverslag. Airbnb wil alleen optreden tegen misstanden 'die onomstotelijk zijn vast te stellen, ook onder Californische wetgeving (en dus niet enkel omdat de gemeente Amsterdam vindt dat het een overtreding betreft).'
Maar er worden afspraken gemaakt. En in 2016 wordt er vervolgens een overeenkomst gesloten om samen de illegale verhuur te bestrijden, iets wat Airbnb claimt nu 24 uur per dag te doen. Vooral de streng verboden verhuur van sociale huurwoningen heeft de specifieke aandacht.
Lees ook: Deal met Airbnb niet waterdicht: fraude nog steeds mogelijk
Maar in de praktijk ligt dat anders. Het is kinderlijk eenvoudig om binnen een paar minuten een pagina voor de ambtswoning van de burgemeester te openen: 'Iconic Amsterdam canal house', zo schrijft 'verhuurster' Hemke Falsema. Toegegeven, dit soort pagina's worden dan nog vrij snel doorzien en verwijderd.
Wat is 'Hans Katanhof 10-2 hoog' waard op Airbnb?
Maar met toestemming van de Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties (AFWC) neemt AT5 de proef op de som met een sociale huurwoning in Slotermeer. Bij de registratie van de woning wordt opvallend genoeg niet gewaarschuwd voor het eventuele strafbare feit. Airbnb is er door de AFWC op gewezen dat gegevens van sociale huurwoningen openbaar zijn. Het lijkt handig bij het opsporen van illegale verhuur, maar het aanbod wordt zonder opgave van reden weggewuifd.
En zo lukt om met 'Hans Katanhof 10-2 hoog' binnen 12 uur in totaal 18 overnachtingen binnen te slepen. Er is met een woning met een maandelijkse huurprijs van minder dan 710 euro, dik 1500 euro verdiend.
Dubbele advertenties, hoe de 60-dagen-regel te omzeilen is, hoe je verschillende vormen van verhuur via Airbnb opzet en waarom de kans enorm klein is dat de gemeente je zal betrappen, je ziet het in deze reportage.