De overheid is miljarden kilo's bodemas 'kwijt'. De as is een restproduct van afvalverwerking en wordt vaak gebruikt om wegen op te hogen. Maar waar het giftige as precies terechtkomt, is niet duidelijk. Ook is onbekend of het as op de gebruikte locaties milieuschade heeft opgeleverd.
Dat meldt Zembla vanochtend. Het programma deed onderzoek naar Afval Energie Bedrijf (AEB), de grootste afvalverwerker in Nederland, gevestigd in Amsterdam Westpoort. Volgens Zembla werden er geheime afspraken gemaakt over het verwerken van de zogeheten bodemas.
Het betreft een restproduct waar afvalverwerkers maar al te graag van af willen. Ze laten een ander bedrijf de as 'schoonmaken' en dan houd je iets over dat goed gebruikt kan worden in de wegenbouw. Dat mag ook, maar dan moet het wel volgens alle richtlijnen verwerkt zijn. Uit documenten zou blijken dat AEB in zee ging met een aannemer, waarvan de directeur enkele jaren eerder bij AEB de laan werd uitgestuurd.
Lees ook: Afval Energie Bedrijf (AEB) onder verscherpt toezicht wegens zorgen om veiligheid
Locaties niet in beeld, wetten niet nageleefd
Volgens Zembla is er tussen 1986 en 2016 waarschijnlijk op ongeveer 550 locaties in Nederland gebruikgemaakt van bodemas. Maar een groot aantal van die locaties zijn niet in beeld. Uit de rapportages die er wel zijn, komt bovendien een beeld naar voren dat de wettelijke verplichtingen 'slechts in beperkte mate worden nageleefd'.
Vooral gemeenten hebben niet of nauwelijks geregistreerd waar en in welke mate het bodemas gebruikt is. De milieupolitie deed enkele jaren geleden wel een oriënterend onderzoek naar de praktijken van AEB, maar lieten de zaak uiteindelijk schieten. Volgens het Openbaar Ministerie omdat er keuzes moesten worden gemaakt. Vorig jaar kreeg AEB nog een boete opgelegd omdat het in 2014 het eigen terrein had verontreinigd met bodemas.
Lees ook: Afval Energie Bedrijf (AEB) moet boete van 350.000 euro betalen
Breng het in kaart
Zolang we niet weten waar het as zich bevindt, kan er ook geen onderzoek worden gedaan naar de mogelijke milieuschade en andere risico's voor de mens en de natuur. Het AEB zegt in een reactie alleen steekproefsgewijs te controleren of de giftige bodemas legaal wordt toegepast.
Uit onderzoek van Zembla blijkt dat er aan de rand van Westpoort, nabij Ruigoord, een nieuw 'recreatiegebied' wordt gecreerd genaamde Het Groene Schip, met bergen van het giftige bodemas ingepakt in plastic als fundering. Daarbij zou zelfs bodemas uit andere landen naar Nederland worden geïmporteerd.
In Zembla roept hoogleraar toxicologie Martin van den Berg op om in kaart te brengen waar het bodemas allemaal ligt. Ook moet worden nagegaan of omliggend milieu en met name water op de een of andere manier negatief beïnvloed zijn. Het ministerie gaat dit jaar nog in gesprek met de gemeente over de bodemaslocaties.