Vanaf vandaag is het in Nederland bij wet verboden om in het openbaar vervoer, het onderwijs, de zorg en in overheidsgebouwen gezichtsbedekkende kleding te dragen. Wie zich niet aan het zogenoemde boerkaverbod houdt, kan een boete van 150 euro riskeren. Maar wie gaat de nieuwe wet handhaven?
Personen die een boerka, nikab, integraalhelm of bivakmuts dragen, moeten eerst worden gevraagd hun gezichtsbedekkende kleding te verwijderen. Als dit wordt geweigerd, kan de politie worden ingeschakeld. Burgemeester Femke Halsema gaf eerder al aan dat handhaving van het verbod geen prioriteit heeft in Amsterdam.
Ziekenhuizen
Ook de grote Amsterdamse ziekenhuizen, zoals het OLVG en het Amsterdam UMC (locaties VUmc en AMC), geven aan dat het verbod niet zal worden gehandhaafd. 'Als een patiënt zich moet identificeren, vragen we nu ook al om het gezicht te laten zien. Dat blijft zo. Verder is iedereen welkom, we zijn geen handhavers', aldus een zegsvrouw van het OLVG. Het Amsterdam UMC sluit zich daarbij aan.
Lees ook: Ingangsdatum landelijk boerkaverbod verschoven naar 1 augustus
Universiteiten
Op de Vrije Universiteit (VU), de Universiteit van Amsterdam (UvA) en de Hogeschool van Amsterdam (HvA) bestaan jarenlang al huisregels die gezichtsbedekkende kleding verbieden. 'In een onderwijssituatie moet je met elkaar samenwerken en is goed communicatie, ook non-verbaal, noodzakelijk', motiveert een UvA-woordvoerder.
Als iemand zich niet aan de huisregels houdt, hebben beide universiteiten het beleid om met de student in gesprek te gaan. Bij de UvA is dat nog nooit voorgekomen. Bij de VU drie keer in twaalf jaar. De uitkomst van die gesprekken houdt de VU privé. Bij een woordvoerder van de HvA zijn er geen voorvallen bekend.
Lees ook: Boete voor het dragen van een boerka wordt - in principe - 150 euro
Scholen
Onderwijskoepel OSVO heeft nog geen standpunt bepaald, simpelweg omdat iedereen op vakantie is. 'Voor ons geldt in het algemeen dat wetgeving leidend is bij handelen en handhaving', aldus voorzitter Rob Oudkerk. Het ISBO, waarin islamitische basisscholen zijn verenigd, was twee dagen lang niet bereikbaar. Directeur Soner Atasoy van het islamitische Haga Lyceum zegt desgevraagd dat de wet wat hem betreft leidend is, 'maar we zijn er nog nooit mee in aanraking gekomen'.
Openbaar Vervoer
Passagiers met gezichtsbedekkende kleding worden in voertuigen van de negen openbaar vervoerders, waaronder die van het GVB, Connexxion en EBS, niet geweigerd. De vervoerders volgen hierin de instructie die brancheorganisatie OVNL heeft opgesteld. Daar is onder meer in opgenomen dat de-escalatie prioriteit heeft. De vervoerders willen problemen tussen medewerkers en passagiers voorkomen, zegt OVNL-voorzitter Pedro Peters.
Lees ook: Nuance ging verloren volgens Halsema: 'Wet boerkaverbod geldt, maar handhaving geen prioriteit'
Wel gaan de vervoersbedrijven registreren hoe vaak het überhaupt voorkomt dat iemand met gezichtsbedekkende kleding een tram, bus of metro instapt. 'Onze ervaring is dat het heel weinig gebeurt. Het ministerie wil dat we het registreren om de wet straks te kunnen evalueren. Die informatie, in welke wijk en op welk moment van de week, geven we door aan de politie. Op die manier kan er gerichter gecontroleerd worden', aldus Peters.
Overigens kan alleen de politie iemand wegens gezichtsbedekkende kleding uit een bus, trein, tram of metro zetten.