De plannen die wethouder Moorman eerder deze week presenteerde, zijn tweeledig. De gemeente wil enerzijds in gesprek gaan met de schuldeisers die een jongere heeft, zodat schulden kunnen worden overgenomen. Als die schuldeisers daarmee instemmen, zal de jongere niet meer bij verschillende instanties schulden hebben, maar alleen bij de gemeentelijke Kredietbank. Alleen al dat gegeven moet de stress onder de jongeren verminderen, denkt de wethouder.

Deel van de schuld kwijtschelden

Anderzijds moet er een begeleidingsplan worden gemaakt met een coach. Daarin moeten concrete doelen staan over bijvoorbeeld het vinden van werk of het behalen van een opleiding. Als de jongere een doel behaalt, zal tussentijds een deel van de schuld worden kwijtgescholden. 'Hierdoor wordt de jongere gestimuleerd om het hele plan te voltooien', zegt de wethouder.

Het is volgens Moorman niet zo dat de jongeren de kwijtschelding van de schulden zomaar cadeau krijgen. 'Ze moeten er veel voor doen. Maar het helpt de samenleving als de jongeren een schuldenvrije start hebben.'

Jurenne Hooi zit onafhankelijk adviseur in de Raad van Toezicht van de ONSbank, een initiatief om jongeren met problematische schulden te ondersteunen. Ze ziet de plannen van wethouder Moorman zitten, maar benadrukt dat het alleen kan slagen als er goede begeleiding is bij de jongeren met schuld. Want alleen de schuld wegnemen, dat gaat volgens haar niet werken.

'Dat er iets moet gebeuren, daar ben ik het mee eens. En dat je mensen moet ondersteunen vanuit de overheid, daar ben ik het ook mee eens. Maar overnemen, daar heb ik heel zware twijfels over', zegt Jurenne Hooi.  'Ik heb in de praktijk gemerkt dat, als je alleen het probleem overneemt, degene die je aan het 'helpen' bent, terugvalt. Want die leert het niet zelf.' 

Iemand die kan meepraten over die praktijk is Rachel. Zij werkt nu als coach bij de ONSbank. Als 19-jarige raakte ze in de schulden. Ze stopte met haar studie, zegde haar OV-kaart te laat op en verdiende met de baantjes die ze had niet genoeg om haar huur te betalen. Voor ze het wist zat ze tot over haar oren in de schulden.  

Rachel coacht nu jongeren en had een schuld van 30 duizend euro

'Ik zag het voor me dat ik er lekker op uit zou gaan, op reis, mezelf ontdekken. Maar ik was elke dag aan het struggelen en aan het kijken hoe ik mijn vaste lasten moest betalen. Hoe ik ging eten. Er zijn momenten geweest dat ik gewoon echt geen eten in m'n ijskast had.' Een decennium later heeft Rachel haar schuld, die op het dieptepunt 30 duizend euro bedroeg, bijna afgelost.

De jongerencoach is positief over de plannen van de gemeente. Ze denkt dat het aflossen van de schuld jongeren kan helpen een betere basis te krijgen. 'Ik denk dat het heel waardevol is dat jongeren nu op een wat makkelijkere manier, zonder teveel voortrajecten en teveel poespas, direct aan de slag kunnen met hun probleem.' 

Individuele benadering

Zelf lukte het Rachel om zonder persoonlijke begeleiding op te krabbelen door aan zichzelf te werken, maar toch denkt ze dat coaching van grote waarde kan zijn voor jongeren met schulden. 'Belangrijk is dat ze begeleid worden. Ik denk ook dat het heel belangrijk is dat er niet één 'framework' wordt gemaakt, dat wordt toegepast op alle jongeren. Maar dat er echt individueel wordt gekeken naar waar de jongere nu staat en hoe deze jongere begeleid moet worden.'

Ook Hooi ziet het begeleidingstraject dat wethouder Moorman in haar plannen noemt als cruciaal. 'Waar ik het meest gecharmeerd van ben is het coaching-aspect. Dus dat ze op een andere manier perspectief bieden aan de jongeren en dat de jongeren op die manier hopelijk inzicht krijgen in de keuzes die ze maken.'

'Voor een deel van de schuld zal de jongere toch moeten opdraaien', zegt Hooi verder. 'Dan voel je ook de consequenties van je handelen. Maar ik vind wel dat je een handje moet geven. Als ze gaan zitten moet je naast ze gaan zitten. Als ze gaan lopen, loop je mee. En als ze gaan rennen, ren je mee om het op te lossen. Maar je moet proberen de verantwoordelijkheid neer te leggen bij de jongere, want zo leren ze het.'

De gemeente wil vanaf februari starten met de regeling bij 150 Amsterdamse jongeren tot 27 jaar. Hiervoor is 350.000 euro gereserveerd. Bij succes wordt de regeling uitgebreid.