Het begon twee jaar geleden met ‘Een nieuwe lente en een nieuw geluid’, maar intussen is wel duidelijk dat de ambities van de coalitiepartijen flink bijgesteld zullen moeten worden.
Natuurlijk klinkt overal op het stadhuis van links tot rechts en van raad tot college dat Amsterdam nu eerst gezamenlijk door de crisis moet. Levens redden waar dat kan en de eerste economische nood zoveel mogelijk lenigen.
Maar niemand twijfelt dat Amsterdams derde Gouden Eeuw, waar wijlen burgemeester Van der Laan het zo graag over had, door het coronavirus abrupt tot staan is gebracht.
Uitgestelde Voorjaarsnota
De eerste die bestuurlijk gezien gelijk voor een ingewikkelde opgave staat, is de vanuit Utrecht overgekomen wethouder van financiën Victor Everhardt (D66). Hij heeft al een maand uitstel bedongen voor zijn eerste voorjaarsnota, maar begin juni moeten al wel de eerste pijnlijke keuzes op tafel liggen.
Aan alle kanten worden de gaten in zijn begroting geschoten. Zoals met de eerste extra uitgaven voor laptops voor thuisonderwijs, het extra beroep ook op inkomensondersteuning door de gemeente en noodopvang voor daklozen en ongedocumenteerden.
En daar staan droogvallende inkomstenbronnen tegenover. Logischerwijs worden ondernemers vrijgesteld van reclame- en terrasbelasting, kosten: 12 miljoen euro. Er is geen toerist meer in de stad, die jaarlijks honderd miljoen euro aan toeristenbelasting in het laatje brengen. En aanvankelijk rekende Amsterdam zich rijk met de verhoogde parkeertarieven, maar ook hier zit de klad erin
Nog meer financiële tegenvallers
Amsterdam had het afgelopen jaar toch al te maken met een aantal pijnlijke onvoorziene kostenposten. De 80 miljoen euro om het AEB overeind te houden bijvoorbeeld en de 450 miljoen, pas een begin, voor de verwaarloosde bruggen en kades in de stad.
Dus ook voor de langere termijn zal de tering onvermijdelijk naar de nering moeten worden gezet. Een brug over of een tunnel onder het IJ? De vraag lijkt eerder of de Sprong voorlopig überhaupt gewaagd zal worden. En waarom 200 miljoen euro reserveren voor het bouwklaar maken van Amsterdamse grond als wethouder Ivens nu al uitgaat van vertraging in zijn bouwambities? Of wat te denken van de 150 miljoen euro om Amsterdamse huishoudens tien jaar eerder dan de rest van het land van het gas te halen.
'We moeten nu doen, wat nu nodig is'
‘Het is nu nog niet de tijd’, zeggen de fractievoorzitters Femke Roosma (GroenLinks) en Reinier van Dantzig (D66) van de twee grootste partijen van de stad. ‘We moeten nu doen, wat nu nodig is’, vervolgt Roosma. ‘Daarna gaan we opnieuw met elkaar om tafel met dezelfde, gedeelde uitgangspunten als twee jaar geleden. Alleen zal de invulling anders zijn omdat de omstandigheden compleet anders zijn.’
Ook oppositieleider Marianne Poot (VVD) is van de first things first. Wat haar betreft zal de gemeente, naast het kabinet, ook nog ‘een schepje’ erbij moeten doen om de economie draaiende te houden. En voor daarna? ‘Ik heb geen glazen bol, maar dit college profileert zich graag als zo links mogelijk. Aan hen om straks met een verhaal te komen waarbij alle Amsterdammers zich thuis voelen.’