Nederlandse universiteiten worden meer en meer bevolkt door buitenlandse studenten die hier komen studeren. En vooral Amsterdamse universiteiten zijn daarbij flink in trek. Uit cijfers van de VSNU, de koepelorganisatie van Nederlandse universiteiten, blijkt dat het aantal internationale bachelorstudenten aan de UvA de afgelopen jaren flink is toegenomen.

Dit jaar alleen al startten aan de UvA zo'n 3200 studenten uit het buitenland, tegenover zo'n 4800 studenten uit Nederland. Vorig jaar waren dat er nog maar zo'n 2400. Een stijging van 33 procent dus. Bij de VU was er nog een grotere toename van internationale studenten, namelijk 37 procent.

"Druk onacceptabel"

Volgens Geert ten Dam, bestuursvoorzitter van de UvA, dreigt de situatie zo langzamerhand onhoudbaar te worden. "Het allerbelangrijkste is dat de kwaliteit van het onderwijs onder druk komt te staan en dat medewerkers de druk onacceptabel vinden inmiddels. Wij krijgen oververmoeidheid van docenten, te grote groepen. Enorm aantal uren overwerk tot en met 20 tot 30 procent per week. Dat houden wij gewoon niet lang vol." 

Het valt de internationale studenten zelf ook op dat de groep erg groot is geworden. "Ik heb tot nog toe meer internationale studenten ontmoet dan Nederlanders", vertelt een buitenlandse student. "Al mijn vrienden zijn internationale studenten."  

De Nederlandse studenten die wij spreken vinden het op zich goed dat er buitenlandse studenten kunnen studeren aan de UvA, maar zij vinden wel dat er een grens aan zit. "Het zou zonde zijn als internationale studenten de plekken voor Nederlandse studenten wegnemen."

Numerus fixus

De vraag dringt zich op of de universiteiten, die jarenlang de internationalisering van het onderwijs hebben gepromoot, dit niet over zichzelf hebben afgeroepen. Ten Dam: "Wij hebben een jaar of vijftien geleden internationalisering goed op de kaart gezet. Wat wij niet hebben voorzien, gebiedt de eerlijkheid mij te zeggen, is de enorme toestroom van de afgelopen paar jaar. Wij zijn stevig aan het proberen om te sturen op de instroom, en dat lukt maar mondjesmaat."

Ten Dam vindt dan ook dat er ingegrepen moet worden. "Een stop zetten op de Engelstalige track, en studenten daarvoor gaan selecteren, een numerus fixus in vakjargon. Dus niet op een hele opleiding, maar uitsluitend op het Engelstalige deel." 

En terwijl de werkdruk door onder meer het Engelstalig onderwijs toeneemt, loopt de bekostiging die universiteiten ontvangen de laatste jaren juist terug. Was de Rijksbijdrage in 2000 nog zo'n 20.000 euro per student, in 2020 was dat nog maar 14.000 euro. Naar verwachting stijgt de bijdrage in 2021 nog wel iets naar rond de 15.000 euro, maar dat is nog altijd flink minder dan 20 jaar geleden.

Een zorgelijke ontwikkeling, aldus Ten Dam. "Dat merken wij aan dat de onderwijsbelasting voor medewerkers veel en veel te hoog wordt en bovendien dat onderwijs en onderzoek uit elkaar gaat lopen, en dat is niet goed voor de kwaliteit van ons onderwijs."