Start van hoofdcontent

Stad

nl

Expositie over koloniale verleden van Oost: “Dapper en Linnaeus droegen bij aan racisme”

21 oktober 2022, 07.00 uur · Aangepast 21 oktober 2022, 19.54 uur · Door Hedwig Goudsmit & Nienke Teunissen

De Dapperstraat, de Linnaeusstraat en de Vrolikstraat. Allemaal bekende straten in Oost, vernoemd naar wetenschappers uit de Gouden Eeuw. Alleen weten veel Amsterdammers niet dat die wetenschappers ook schreven over zwarte mensen. Met de expositie 'Oostcast' op straat wil The Black Archives mensen informeren.

The Black Archives

Met een wandelroute van drie kilometer word je door Oost langs zeven borden geleid. Op die borden staat informatie over het koloniale verleden dat schuilgaat achter die plekken en een QR-code om een podcast te luisteren. Zo komen dus wetenschappers aan bod, die ooit een straatnaam hebben gekregen. Maar niet alleen straatnamen worden besproken. Ook het Tropenmuseum, Oosterpark en The Black Archives hebben een plekje in de expositie.

Quote

"Volgens Linnaeus waren zwarte mensen, mensen met monsterachtige eigenschappen"

alexine gabriela, the black archives

Alexine Gabriela, onderzoeker bij Black Archives, zat acht maanden in het archief om meer te weten te komen over de Verlichtingsdenkers. “Voor mij als zwart persoon was dat echt heel heftig, je voelt het echt binnenkomen. Maar dat was voor mij nog meer motivatie om dit te brengen aan de rest van Amsterdam”, vertelt ze.

Waar ze bijvoorbeeld achterkwamen, is dat Carl Linnaeus, bioloog, schreef dat zwarte mensen geen Homo Sapiens waren. "Volgens hem waren het Homo Monstrosus, wat betekent dat het mensen waren met monsterachtige eigenschappen."

Schedelonderzoek van Petrus Camper

Bewustwording

Een ander voorbeeld is geoloog Olfert Dapper. Hij droeg bij aan de stereotype beeldvorming over zwarte mensen en schreef, zonder ooit in Afrika te zijn geweest, dat Afrikanen een 'natuurlijke geneigdheid' zouden hebben tot dienstbaarheid'. Gabriela: "Ze hadden een reden nodig om Afrikaanse mensen tot slaaf te maken en dat als oké te zien." "Daar schrik ik wel van”, zegt iemand op de Dappermarkt. Toch is een verandering van de straatnaam geen optie voor velen. “Verleden is verleden, daar kun je niets meer aan veranderen", zegt een ander. 

Volgens Gabriela is het in elk geval de bedoeling om mensen bewust te maken en niet zozeer om de straatnamen te veranderen. "Op deze manier komt er in elk geval een gesprek", zegt ze. Wel zou het veranderen van de namen eventueel later een optie zijn: "De vraag is: willen we deze mensen eren in Oost?"

Westcast

In januari dit jaar werd ook Westcast opgezet, hetzelfde concept, maar in dan West. Tot half januari is Oostcast te zien in Oost. Of het concept ook naar andere stadsdelen gaat, is nog de vraag volgens The Black Archives: “Er zijn nog veel verborgen verhalen te vertellen achter straatnamen in Amsterdam. We sluiten niet uit dat we in de toekomst ook wandelroutes en podcasts over andere buurten zullen maken.”

💬 Whatsapp ons!
Heb jij tips? Of een interessante foto of video gemaakt? Stuur ons jouw nieuws op 0651190938