Net als in 2021 stuitte de douane bij controles in de havens van IJmuiden en Amsterdam, die tezamen de douaneregio Amsterdam vormen, vier keer op een lading cocaïne.  In 2021 leidden die vondsten in totaal tot 'slechts' 135 kilo aan onderschepte handelswaar. De hoeveelheid nu is meer in lijn met die van 2020, toen, opnieuw bij vier verschillende vangsten, 1314 kilo coke werd gevonden.

De aantallen verbleken natuurlijk nog altijd bij wat er vorig jaar in Rotterdam (47.000 kilo) of in Antwerpen (110.000 kilo) werd gevonden, maar de intensivering van de controles daar, leidt er onherroepelijk toe dat alternatieve havens meer in de belangstelling komen te staan. "De georganiseerde misdaad ziet de havens van Nederland en België als één", zegt een woordvoerder van de douane.

De haven van Rotterdam is niet alleen veel groter dan die in Amsterdam, er komen ook verreweg de meeste containerschepen binnenvaren, terwijl Amsterdam vooral een overslaghaven is voor bulkschepen. Smokkel via laadruimtes vol ruwe olie, cacao of ijzererts ligt dan minder voor de hand.

Toch neemt ook de containeroverslag in Amsterdam de laatste jaren toe, mede ook dankzij de nieuwe zeesluis in IJmuiden. De megavondst in juli is daarvan een voorbeeld. Politie, FIOD en douane trokken in deze zaak samen op, waarbij de drugs uiteindelijk van een vrachtwagen vol met cacaobonen uit Ecuador werden geplukt. 

Eén van de verdachten, een 29-jarige man uit Alkmaar, werkte bij een Zaans transportbedrijf met een containerterminal in de haven. Volgens justitie gingen afbeeldingen van zijn werkrooster en van de havensystemen rond in versleutelde berichten tussen criminelen. 

Zorgen

Zorgen over de Amsterdamse situatie, en het zicht daarop, blijven bestaan sinds twee jaar geleden vanwege 'een overheveling van fte's' een specialistisch team van de politie in de haven werd opgedoekt. Die Dienst Infrastructuur draaide opsporingsonderzoeken in de taxi- en transportbranche, sindsdien valt de verantwoordelijkheid voor het Westelijk havengebied nog onder één wijkagent.

De VVD stelde onlangs vragen over de actuele situatie aan burgemeester Halsema. Samen met de liberalen maakt zij zich zorgen over "signalen" die zouden kunnen duiden op een toenemende aantrekkingskracht van Amsterdam als smokkelhaven. Het aantal uitgevoerde controles door de douane bevindt zich de afgelopen jaren op hetzelfde niveau, maar de inbeslagnames (zie kader) namen wel toe. Al blijft het lastig om daar conclusies uit te trekken, omdat het zicht op de totale in- en uitvoer van cocaïne ontbreekt.

Extra geld uit Den Haag voor Nederlandse 'mainports' om drugssmokkel tegen te gaan, wil Halsema gaan gebruiken voor meer cameratoezicht. Eind vorig jaar is ook een 'programmamanager aanpak ondermijning Noordzeekanaalgebied' aangesteld die ervoor moet zorgen dat "de samenwerking tussen alle betrokken partijen bij de aanpak van drugssmokkel wordt bevorderd".