Zo'n honderd jonge docenten van de Universiteit van Amsterdam demonstreerden vandaag op de Roeterseilandcampus. De reden: ze hebben tijdelijke contracten en als die aflopen, verliezen ze vaak hun baan. Vorig jaar was er ook al gerommel bij de universiteit en hielden docenten zelfs een 'nakijkstaking'. Na het aannemen van een nieuw docentenbeleid leek de rust toen wedergekeerd. Maar waarom protesteren docenten een jaar later weer?
"We hadden veel hoop na de protesten van vorig jaar maar het is eigenlijk weer dezelfde situatie als toen," vertelt Sam Hamer, junior docent in sociologie, en een van de organisatoren van het protest vanuit de groep Casual Uva. "We moeten al weer bijna afscheid nemen van collega's die geen vast contract hebben gekregen van de UvA."
Na de protesten en de nakijkstaking van 2022 heeft de universiteit haar docentenbeleid aangepast. De UvA deelt geen jaarcontracten meer uit aan tijdelijke docenten. In plaats daarvan krijgen ze een contract voor vier jaar.
'De onderlaag van de piramide'
"Dat is wel vooruitgang, maar nog steeds geen vast contract voor junior docenten," vervolgt docent Sam Hamer. "We worden nog steeds behandeld als wegwerpdocenten. Ook wij verdienen een vast contract." Een collega vult hem aan: "Wij zijn de grootste laag docenten, de onderlaag van de piramide. De rest van de piramide valt omver als wij er niet zijn."
Een buitenlandse docent, wiens contract binnenkort afloopt, vertelt dat ze haar visum kwijtraakt als ze geen nieuwe baan vindt: "Het voelt echt shit. Ik houd enorm van lesgeven en mijn studenten. Ik werk veel overuren en investeer zo veel in de universiteit, maar zij niet in mij."
"De mogelijkheid voor nog een nakijkstaking is er natuurlijk."
Maar vinden de docenten het niet logisch dat de universiteit niet gelijk aan iedereen een vast contract wil bieden en eerst een paar jaar wilt kijken wat voor vlees ze in de kuip hebben? "Als dit tijdelijke contract echt een voorstadium zou zijn voor een vaste aanstelling zou dat prima zijn. Maar dat is het niet: het is vooraf al duidelijk dat je vervangen gaat worden," aldus docent Sam Hamer.
En dat vindt hij kwalijk. Niet alleen omdat het bestaan van docenten daardoor onzekerder wordt, maar ook omdat de kwaliteit van onderwijs achteruit gaat, volgens hem: "De vraag naar ons werk blijft wel. We worden alleen vervangen door nieuwe docenten die alles nog moeten leren terwijl onze kennis verloren gaat."
In een reactie benadrukt de UvA dat 100 van de 500 junior docenten de afgelopen maanden wel zijn gepromoveerd en een vaste aanstelling hebben gekregen, en dat in de hogere functies vrijwel iedereen een vast contract heeft. De komende jaren moeten er ook meer junior docenten vaste posities krijgen, zegt de universiteit, al blijft dat wel een startersfunctie.
Als een van de redenen om niet alle junior docenten uiteindelijk een vast contract aan te bieden, geeft de universiteit dat het studentenaantal per opleiding per jaar kan verschillen. Daardoor zijn er soms meer en soms veel minder docenten nodig.
Onzekerheid
Sam Hamer, van de protest groep Casual UvA, erkent dat studentenaantallen kunnen fluctueren en dat er een mogelijkheid is dat de universiteit moet bezuinigen. "Maar waarom is het aan ons junior collega's, die pas net zijn begonnen, om al die onzekerheid te dragen? Waarom moeten wij die flexibele schil zijn?"
Er kunnen meer acties komen als de UvA niet met vaste contracten voor junior docenten over de brug komt, zegt Hamer. "De mogelijkheid voor een nakijkstaking is er natuurlijk." Wel wil hij eerst kijken hoe de UvA reageert, en wat de rest van de actiegroep Casual UvA vindt. "Maar vorig jaar zijn we gaan staken en hebben we wel wat bereikt."