Als je aan Amsterdammers vraagt welke naam zij aan een straat zouden geven, krijg je antwoorden als 'Regenboogstraat', 'Bij-ons-in-de-Jordaan-straat' en 'Yasminestraat'. Zeker geen slechte suggesties, maar een straat benoemen (en vérnoemen al helemaal) is niet zo snel gedaan. Er zijn regels aan verbonden. Zo mag het geen merknaam zijn, mag het niet te lastig zijn om uit te spreken, en - in het geval van een vernoeming - moet iemand minimaal vijf jaar dood zijn.

Bekijk de reportage over straatnamen hieronder, waarin we met straatnamenexpert René Dings in de geschiedenis en de regels achter straatnamen duiken. En waarin we met Charlotte Riem Vis en Marysé Jansen de Lannoy van de straatnamen-adviesraad op pad gaan.

Twee jaar geleden veranderde de commissie, die al bijna negentig jaar de gemeente adviseerde over straatnamen, in een adviesraad met nieuwe mensen. Deze nieuwe club zou vanaf dan meer oog moeten hebben voor inclusie en diversiteit. Dat was nodig, bleek uit een rapport dat toentertijd uitkwam.

Van alle straatnamen die waren vernoemd naar mensen, is 13 procent vernoemd naar vrouwen, 1 procent naar groepen en maar liefst 86 procent naar mannen. Ook mensen met een niet-Nederlandse achtergrond zijn ondervertegenwoordigd en nog maar 24 straten zijn vernoemd naar mensen waarvan duidelijk is dat zij een lhbtiq+achtergrond hebben. Dat is 1 procent van het totaal.

Marysé Jansen de Lannoy is lid van de Adviesraad Naamgeving Openbare Ruimten (ANOR) en zegt daarover: "We willen dat iedereen zich kan herkennen in de naamgeving van Amsterdam." Daarom overlegt de raad vaak met mensen uit hun netwerk als er nieuwe namen moeten komen, maar zetten ze ook een participatietraject op.

Thema 'wereldburgers'

Strandeiland Oost is nu nog een grote zandbak, maar binnen een paar jaar zal hier een nieuwe woonwijk zijn, met straten, pleinen en bruggen. Met het Strandeiland wil de straatnamencommissie een begin maken aan de inhaalslag op het gebied van diversiteit. Het thema van de wijk is 'wereldburgers'. "We hebben vooral aan de Amsterdammers zelf gevraagd welke wereldburgers voor hen belangrijk zijn, waarmee we een heel divers pallet aan namen hebben gekregen."

Ook is er gebrainstormd over pleinen en straten vernoemen naar stranden over de hele wereld. "Ook daar hebben we gekeken naar minder bekende stranden in het kader van diversiteit. Daar ontkom je niet aan", lacht de voorzitter van de ANOR (Adviesraad Naamgeving Openbare Ruimte), Charlotte Riem Vis.

Op het Strandeiland heeft alles een naam gekregen, maar in Noord, waar ook flink gebouwd wordt nog niet. "Vier bruggen in Elzenhagen moetenm nog een naam krijgen", vertelt Riem Vis. "We willen aan de Amsterdammers vragen om ideeën aan te dragen."

Het liefst krijgen ze namen aangedragen van artiesten die een band hebben met Noord. "Hoe leuk is het als je hier rondloopt en denkt: oh, die ken ik nog wel!", zegt Jansen de Lannoy.