Ruimte voor grijstinten, daar gaat het volgens de organisatoren van de dekoloniale Indonesië Nederland Herdenking om. De pijn die veteranen voelen hoort daarbij, maar: "Het gaat om de burgers, zij zijn het eerste slachtoffer in oorlogen."
AT5
Wie zowel de herdenking op de Dam als die op het Olympiaplein een dag later bij heeft gewoond, is het in eerste instantie misschien niet eens opgevallen. Maar wie nog eens kijkt, ziet dat bij het monument Indië-Nederland in Amsterdam-Zuid geen vlaggen wapperen en er geen militairen of veteranen in uniform te zien zijn.
Eerste slachtoffer
"Het gaat om burgers", legt initiatiefnemer Benjamin Caton uit. "Zij zijn het eerste slachtoffer in oorlogen." Niet dat militairen niet welkom zijn, zegt hij erbij. "Er is zeker ruimte voor hun verhalen." Dat geldt ook voor veteranen die hebben gevochten voor het KNIL, aldus Caton. Het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger vocht in de jaren na de Tweede Wereldoorlog tegen de Indonesische onafhankelijkheid. "Mijn grootvader was ook KNIL-soldaat."
Een deel van de veteranen die in opdracht van de Nederlandse regering vochten in Indonesië, vinden dat er voor hun verhaal maar weinig ruimte is. De organisatie van de Indië-herdenking op de Dam merkte dinsdag zelfs op dat de kranslegging daar 'gecanceld' zou zijn door de gemeente.
De beschuldiging dat de gemeente uit was op het cancellen van de Dam-herdenking wijst de burgemeester van de hand. "Volgens mij heeft de herdenking in volle vrijheid kunnen plaatsvinden", reageert Halsema afgemeten. De burgemeester had de uitnodiging teruggegeven, nadat duidelijk werd dat Palmyra Westerling zou spreken op de Dam. Haar vader, KNIL-kapitein Raymond Westerling, gaf in Indonesië leiding aan standrechtelijke executies.
Verantwoordelijkheid
In haar toespraak noemt Halsema de naam van Westerling niet, maar benadrukt ze dat KNIL-veteranen vaak handelden in opdracht van de Nederlandse overheid. "Langzamerhand neemt de Nederlandse regering meer politieke en bestuurlijke verantwoordelijkheid voor het leed dat Nederland de Indonesische bevolking heeft berokkent."
Halsema roept op het gesprek aan te blijven gaan over de Indonesische kolonisatie-, bezettings- en oorlogsjaren. "Die jaren [...] leveren een kluwen op, waarvan de draden van verdriet, pijn en conflicterende loyaliteiten zich nauwelijks laten ontwarren."
💬 Whatsapp ons!
Heb jij tips? Of een interessante foto of video gemaakt? Stuur ons jouw nieuws op 0651190938!