Vorige week nam de Eerste Kamer, tegen alle verwachtingen in, de spreidingswet toch aan. De spreidingswet gaat het mogelijk maken gemeenten te dwingen om asielzoekers op te vangen. "Deze wet gaat om een eerlijke verdeling van vluchtelingen door het land", aldus Groot Wassink.

Tweet puur toeval

Op de avond dat bekend werd dat de spreidingswet een meerderheid zou halen, stuurde Groot Wassink een opvallend bericht op X, voorheen bekend als Twitter. "Eat that y'all", schreef de wethouder. Puur toeval, zegt hij nu. "Dat ging ergens anders over, het was een berichtje naar een vriend van mij. Ik vind Twitter helemaal niet zo leuk. De betekenis is iets tussen mij en een vriend."

Amsterdam moet waarschijnlijk zo'n 4000 vluchtelingen opvangen volgens de verdeelsleutel van de spreidingswet. Daar voldoet de gemeente nu al aan, maar wel voornamelijk op tijdelijke noodlocaties zoals de asielboot in het Westelijk Havengebied. "We zoeken permanent naar structurele plekken. In de Houthavens begint de bouw van een asielzoekerscentrum binnenkort. Structurele plekken zijn beter dan een noodopvang, ook voor de kosten en de mensen die er wonen."

"We hebben zeker locaties op het oog, welke ga ik niet vertellen", zegt Groot Wassink. Eén van de genoemde locaties is het A&O Hostel in Zuidoost, waar nu noodopvang plaatsvindt. "Het helpt mijn onderhandelingspositie niet, alle opties liggen op tafel."

Bed-bad-broodregeling

Op dit moment onderhandelen de PVV, VVD, NSC en BBB over een nieuw kabinet. Als dat er komt, dan ligt het voor de hand dat Nederland - gebaseerd op de partijprogramma's - een minder ruimhartig asielbeleid gaat voeren.

Een optie is bijvoorbeeld dat de 'bed-bad-broodregeling' wordt afgeschaft, deze wet zorgt voor basale noodopvang voor uitgeprocedeerde asielzoekers. "Dan moet ik wel met collega's in gesprek. Het lijkt me alleen buitengewoon dom en onverstandig. Deze regeling is vanuit het oogpunt van openbare orde en veiligheid verstandig. Het is afgesproken met toenmalig VVD-staatssecretaris Mark Harbers. Het heeft minder met politiek te maken", aldus Groot Wassink.

Hij vervolgt: "Amsterdammers vinden dat denk ik een slecht idee. Ik ga dan met mijn collega's praten om het gat in de financiering op te lossen. We dragen er nu al fors aan bij. Wij gaan ongedocumenteerden niet zomaar aan hun lot overlaten."

Met argusogen volgt Groot Wassink de onderhandelingen in Den Haag. "Ja, er is voor mij een morele ondergrens wanneer ik zeg ik doe het niet meer. Waar die ligt, kan ik niet zomaar aanwijzen."

Gewetensnood 

De wethouder wil eerst, als het zover komt dat er een rechts kabinet op het bordes staat, kijken of hij in Amsterdam iets kan doen om het landelijke asielbeleid hier in de stad beter te maken. "Het zou best kunnen zijn dat je af en toe in gewetensnood komt. Dan is de vraag: voer je het uit of niet? Het is te abstract om daar nu op vooruit te lopen."

En: "De vraag is altijd: is er nog perspectief om in Amsterdam binnen de marges van de wet, of misschien tegen de marges van de wet aan, toch nog iets te doen. Ik zou strafbaarstelling van illegaliteit een buitengewoon slechte zaak vinden. Dat zou voor ons ook geen grote handhavingsprioriteit zijn. Dat is ook een rijkstaak, ik zou daar grote moeite mee hebben."

En als daar wel in Amsterdam op gehandhaafd moet worden? "Dat zie ik dan wel", zegt Groot Wassink. "Wilt u mij weg hebben?", reageert de wethouder op de vraag of stoppen een optie is als kabinetsbeleid te veel botst met zijn geweten. "Stoppen is altijd een optie. Het zou gewoon kunnen als je het gevoel hebt niet meer van toegevoegde waarde te zijn, dan is dat altijd een optie."