Start van hoofdcontent

Centrum

nl

Bij toeval ontdekte 17e-eeuwse schilderingen, verdwijnen na onderzoek weer achter plafond

30 april 2024, 07.00 uur · Aangepast 30 april 2024, 09.53 uur
Door Jesler Bos · Foto: Kees Hummel

Tijdens de renovatie van een pand aan het Singel zijn bijzondere 17e-eeuwse plafondschilderingen gevonden. Cultuurhistorici deden dagen lang onderzoek naar de tekeningen. Toch verdwijnen ze vandaag weer achter het plafond. Dat gebeurt om de tekeningen ook voor de toekomst bewaard te houden, vertelt de eigenaar van het pand. 

De werken zouden zo'n tweehonderd jaar verstopt hebben gezeten. "Het gaat om zes afbeeldingen uit het leven van Hercules. Onder andere Remus en Romulus zijn drinkend bij een wolf te zien. Ook valt op dat er veel insecten en vogels te zien zijn", vertelt Tim van Schijndel, directeur van Aham Vastgoed, dat het pand beheert. 

Kees Hummel

Madelon Simons, universitair docent Kunstgeschiedenis van de Vroegmoderne Tijd aan de UvA, zag de werken op foto's. Volgens haar gaat het om een uitzonderlijke vondst omdat de balken en vloerdelen van het plafond gaaf bewaard zijn. "Er is, blijkt uit het opschrift op de muur tussen de balken, in juli 1897 opnieuw betegeld. Er zijn dus ‘handen’ aan de muren geweest en misschien ook wel aan de schilderingen. Er zou dus in 1897 gerestaureerd kunnen zijn, maar het geheel is daarbij niet aangetast", vertelt Simons. 

Kladschilders 

Het gaat om een monumentaal kantoorpand dat aan vernieuwing toe was. Na de ontdekking, is het volledige werk door de gemeente blootgesteld voor onderzoek vertelt van Schijndel. "Het voorhuis is uit de 18e eeuw, maar het achterhuis blijkt veel ouder. Het vermoeden is dat een rijke koopman de hele kamer had laten beschilderen door kladschilders", zegt van Schijndel. 

Kees Hummel

Een kladschilder was een schilder die zich specialiseerde in het schilderwerk aan huizen en inrichtingen. Simons vindt kladschilder echter een oneerbiedige term, omdat ze soms de meest mooie creaties maakten. "Sommigen waren misschien alleen bezig met snelle versieringen zoals deze, maar ze kunnen ook prenten hebben ontworpen of werk op doek. Die nauwkeurige vogels en vlinders tonen in ieder geval grote zorgvuldigheid", aldus Simons. 

Hoe de werken gemaakt zijn weet Simons niet met zekerheid te zeggen. "Ik zie wel verschillende stijlen. Vaardig met hulp van een sjabloon.  De cartouches met de werken van Hercules zijn nog weer anders, vooral door de ingewikkeldere houdingen en door het gebruik van kleur", aldus Simons. 

Kees Hummel

Huurprijs

De unieke vondst heeft geen invloed op de huurprijs van het pand vertelt van Schijndel lachend. "We hadden het al verhuurd, dus de huurprijs blijft hetzelfde. Maar het idee is natuurlijk heel bijzonder. Voor mij is het van belang dat het in goede staat blijft", aldus van Schijndel. 

Ook Simons is blij met de vondst. "Want nu kunnen wij kunsthistorici iets dichter bij de schilderspraktijk van de eerste helft van de zeventiende eeuw komen, daar weten we door alle aandacht voor andere ‘beroemde en nu onbetaalbare schilderijen veel te weinig van af", vertelt ze. 

Volgens haar is het een goede zaak dat de tekeningen na onderzoek weer achter een plafond verdwijnen. "We leven in een tijd waarin veel grachtenpanden, liften en andere aantastende zaken in het gebouw krijgen,  die veel meer schade aanrichten dan het dichtmaken van een interessant plafond!"

💬 Whatsapp ons!
Heb jij tips? Of een interessante foto of video gemaakt? Stuur ons jouw nieuws op 0651190938