Reclassering Nederland past zijn werkwijze aan na een incident met een delinquent die zijn enkelband even thuis liet om iets verdachts te doen en hem daarna doodleuk weer omdeed.
Dat gebeurde in september vorig jaar. Vanwege een eerdere veroordeling droeg Willy F. een enkelband. Toch zou hij in die periode bezig geweest zijn met het voorbereiden van een liquidatie, meent het Openbaar Ministerie. Samen met andere verdachten hield hij een voetbalclub in Heemskerk in de gaten en justitie vermoedt dat de mannen van plan waren daar een trainer te vermoorden.
Lees ook: OM: 'Zeven jaar cel voor voorbereiden liquidatie van voetbaltrainer'
Dat Willy F. zich ophield in de omgeving van de club, is dankzij de gps-gegevens van zijn enkelband te achterhalen. Maar op 26 september 2016 knipt hij de band af en laat hij die achter in de woning van zijn vriendin in Diemen. Als de politie de telefoon van zijn meisje afluistert, horen ze haar zeggen dat F. de enkelband heeft afgedaan om 'zijn shit' te doen. Later die dag doet F. zijn band weer om. Pas op 4 november houdt de politie hem aan als agenten een wapen vinden in een auto waarin F. reed.
Verkeerde inschatting
De zaak roept de vraag op hoe makkelijk delinquenten zich kortstondig kunnen onttrekken aan elektronisch toezicht. Heeft een enkelband wel zin als criminelen het apparaatje kunnen af- en omdoen wanneer ze willen?
Lees ook: 1007 dagen cel na doorknippen enkelband
Reclassering Nederland laat aan AT5 weten dat in er in deze zaak wel een sabotagemelding is binnengekomen. Toen Willy F. zijn enkelband afdeed, waren ze ervan op de hoogte. 'Een toezichthouder heeft gebeld met de cliënt en op het moment van contact leek de verbinding weer hersteld, daar is toen verder geen actie op ondernomen', zegt een woordvoerder. 'Het komt vaker voor dat zo'n systeem een hick up geeft.'
Uitrukken en checken
De toezichthouder dacht na het telefoontje met Willy F. dat alles gewoon in orde was. 'Die inschatting is achteraf onjuist geweest. Het systeem werkte wel, maar de afweging had anders gemoeten', zegt de woordvoerder. Naar aanleiding van het incident past Reclassering Nederland daarom zijn protocol aan. 'Voortaan zullen we voor iedere melding uitrukken en het checken.'
Volgens de woordvoerder valt bij zo'n fysieke check op als de enkelband daarvoor even is afgedaan. Wie het apparaatje afknipt en daarna snel weer om doet, valt bij de controle als het goed is door de mand.
Steeds vaker enkelband
Veroordeelden worden steeds vaker veroordeeld tot elektronisch toezicht, in plaats van een gevangenisstraf. Daar maakt Reclassering Nederland zich ook hard voor. Veroordeelden met een enkelband kosten de overheid minder en kunnen gewoon naar hun werk of opleiding. Vorig jaar kregen 1759 verdachten de enkelband als straf opgelegd, tegenover 900 in 2012.
Het komt af en toe voor dat veroordeelden hun enkelband afknippen en op de vlucht slaan. Een voorbeeld is Adil A., die veroordeeld is voor de dubbele liquidatie in de Staatsliedenbuurt. 'Het systeem is niet 100 procent waterdicht, als je wilt doorknippen dan kun je doorknippen', zegt de woordvoerder van Reclassering Nederland. 'Dan heb je alleen wel juridisch een probleem.'
Lees ook: Adil A. tegen familie Saïd en Youssef: 'Ik heb ze niet vermoord'