Zuidasdok ter discussie: 'Moet je miljarden in twee kilometer snelweg stoppen?'

Volgens het plan dat er nu ligt gaat de A10-Zuid ondergronds en wordt station Zuid bovengronds uitgebreid. Maar door vertragingen en een overschrijding van het budget met zeker honderd miljoen euro liet minister Cora van Nieuwenhuizen deze week weten dat ze 'nut en noodzaak' van het plan laat onderzoeken.

Lees ook: Nog meer vertraging bij miljardenproject Zuidasdok

Losse schroeven
Daarmee lijkt de ondertunneling van de snelweg op losse schroeven te staan. Voor D66 is stoppen met het hele project geen optie. 'Dat kan niet, het spoor moet worden uitgebreid, de perrons moeten worden uitgebreid, de Noord/Zuidlijn moet worden uitgebreid, de knooppunten moeten worden gerenoveerd, dat moet allemaal gebeuren.'

Pieter Hendrikse is CEO bij vastgoedadviesbedrijf JLL. Hij was, toen hij nog bij ING werkte, betrokken bij het oorspronkelijke plan voor Zuidasdok. Toen was bedacht dat zowel de A10-Zuid als het spoor ondergronds gaan. Bovengronds was dan plek voor kantoren, woningen en winkels. Met de verkoop van die grond moest de operatie betaald worden. Door geldgebrek ging dat plan echter niet door.

Zo ligt de omgeving van Station Zuid er nu bij.

Mix van twee keuzes
'Het huidige plan is een mix van twee keuzes in de feite, maar de vraag is of dit nou de beste keuzes zijn geweest', reageert Hendrikse. 'Niet alleen gezien de huidige status van het project, maar ook: wat wil je nou met de Ring en de Ring Zuid? Het is, ik zou bijna zeggen, slechts twee kilometer.'

Lees ook: Wordt Zuidasdok de nieuwe bodemloze put?

Er zou echter meer op Amsterdam afkomen. 'Er is veel meer aan de hand in Amsterdam, maar ook in Groot Amsterdam. Dus de vraag is, moet je kijken naar een project van het begin van de eeuw en wellicht doorstarten. Of moet je helemaal teruggaan, zoals de minister heeft besloten, waarbij je misschien kijkt, wat voor project zou het moeten zijn in 2025 en 2030?'

Volgens Hendrikse ziet het er dan heel anders uit op de wegen. De stad zou dan een stuk groter kunnen zijn en verkeer zou dan misschien de A9 als ringweg gebruiken. 'Misschien moet de A10-Zuid dan wel niet meer ondertunneld worden. Ik ben niet de onderzoeker, ik ga er ook niet over, maar ik zou wel willen adviseren om er goed over na te denken over de miljarden die nodig zijn voor de ondertunneling.

Lees ook: Zuidasdok in zwaar weer: heeft de stad genoeg geleerd van NZ-lijndrama?

Wellicht niet meer nodig
Volgens hem is ondertunnelen een behoorlijke technische opgave. 'Mede vanwege de veiligheid. Of je moet ondertunnelen is dus de vraag ik heb gezien dat ondertunnelen heel veel tijd kost, tot vertraging kan leiden en wellicht hier niet meer nodig is omdat er een andere oplossing is. We hebben het over twee kilometer. We moeten heel goed nadenken of we die miljarden in twee kilometer stoppen.'

'Wat er nu ligt zijn wel grote problemen', zegt Rogier Hentenaar, hoofdredacteur van Vastgoedjournaal.nl. 'Er ligt bijvoorbeeld nog geen ontwerp. Dat had al lang klaar moeten zijn. Er zijn bouwers weggelopen. Ik denk dat er een soort ruzie is ontstaan. Het werkt allemaal niet in het voordeel van het bouwproject.'

Een schaalmodel van de ondertunnelde A10-Zuid. Boven de tunnel moet onder meer een park komen.

Versobering
Hentenaar denkt echter niet dat het volledige project, wat nu nog in de ontwerpfase zit, wordt afgeblazen. Versobering lijkt hem de meest logische optie. Dat zou volgens hem dan kunnen door alleen het zuidelijke deel van de A10-Zuid, dat richting Oost en Utrecht gaat, te ondertunnelen.

'Het kost veel minder geld en ik denk dat het veel sneller klaar kan zijn. De belangrijkste doelstelling om het perron groter te maken kan daarmee worden vervuld', zegt Hentenaar. Waarschijnlijk wordt dit op Centraal na het drukste station van Amsterdam. Het is heel hoognodig dat die perrons ondertunneld worden.'

Lees ook: Zuidasdok in zwaar weer: heeft de stad genoeg geleerd van NZ-lijndrama?

Michiel de Ruijtertunnel
D66-raadslid Jan-Bert Vroege blijft voorlopig voorstander van ondertunneling van beide richtingen van de A10-Zuid. 'Kijk bijvoorbeeld naar de Michiel de Ruijtertunnel onder het Centraal Station. Vroeger wilde je niet achter het station komen. Het was er vies, vuil en vunzig, het was druk en er was herrie.'

Met de tunnel zou daar verandering in zijn gekomen. 'Er is genoeg ruimte voor fietsers en voetgangers. Je kan er lopen, flaneren en genieten van het uitzicht. Het is een stuk stad geworden. Het is een stuk stad geworden. Dat kun je creeeren door auto's onder de grond te stoppen. Datzelde geldt voor de Zuidas. Er is daar nu een groot gapend gat.'

De minister laat in de eerste drie maanden van 2020 weten op welke manier ze met het project verder wil.