De schrik zit er goed in, in Zuidoost. Sommige bewoners voelen zich niet veilig in de buurt en durven hun kinderen niet meer buiten te laten spelen. Na het zoveelste geweldsincident was er afgelopen week al een buurtbijeenkomst en er werd er deze zomer al meerdere keren een mars gelopen tegen geweld. Buurtbewoners willen dat de gemeente en de politie in actie komen.
Het is dinsdagavond iets na zeven uur als bij de flat Florijn twee jongens gewond raken bij een steekincident. Eén van hen wordt gereanimeerd en moet met spoed overgebracht worden naar een ziekenhuis. De 18-jarige Jay-Ronne overlijdt later. De andere jongen raakt licht gewond.
Buurtbewoners zijn geschokt, het is het zoveelste incident in de buurt. Zo wordt in juli de Amsterdamse crimineel Inchomar Balentien doodgeschoten bij Kraaiennest. In augustus overlijdt een 28-jarige man na een schietpartij. En in de eerste vier dagen van september overlijden nog twee Amsterdammers. De uit Zuidoost afkomstige Genciël Feller op Curaçao en dus Jay-Ronne.
Lees ook: Doodgestoken Jay-Ronne (18) herdacht in Zuidoost: 'Het geweld moet stoppen'
Naast bezorgdheid is er ook strijdlust in Zuidoost. 'Ik wil niet dat er weer een negatieve stempel op de buurt wordt gedrukt. We moeten de koppen bij elkaar steken, dan kunnen we hier iets tegen doen.' AT5 sprak met drie bewoners uit de Bijlmer, die vertellen hoe het in hun buurt gaat. Omdat ze zich zorgen maken over hun veiligheid willen ze niet bij naam genoemd worden.
Zorgen in de buurt
'Het geeft mij het verdrietige gevoel dat het heel dichtbij komt. Ik voel mij machteloos en heb een unheimisch gevoel.' Gistermiddag kwamen ruim 100 mensen bij elkaar om Jay-Ronne te herdenken. 'Ik draag de kleuren van de rouw, zwart en wit', zegt één van de buurtbewoners. Ze maakt zich zorgen over de jeugd in haar wijk. Ze wil haar kleinkinderen daar zien opgroeien, maar nu komt er angst bij kijken 'Ik voel me onveilig', vertelt de vrouw.
'Ineens zijn de kaarten anders geschud in de wijk, zo voelt het. Tot afgelopen week heb ik me nooit echt onveilig gevoeld. Maar nu, na de recente gebeurtenissen, zou er zomaar eens een vergeldingsactie kunnen komen', zegt een andere bewoner tegen AT5. 'Het is niet een buurt waar je je kinderen naar buiten stuurt, je weet nooit waar ze in verzeild raken.'
Lees ook: Halsema over preventief fouilleren Zuidoost: 'Effectiviteit gering, negatieve gevolgen groot'
Hangen op straat
'Met dure auto's gebruiken ze de straat als hun woonkamer. Je weet nooit of die jongens wapens bij zich hebben, ik ga ze dus niet aanspreken.' Een ander omschrijft hoe sommige jongeren zich met auto's en dure spullen verzamelen op het plein voor hun huis. Ze rijden hard met motoren door de straten, en zorgen voor overlast. 'Het is hier vrij normaal dat ze met motoren racen in de straat. Er wordt geen rekening gehouden met de kinderen. Iedereen hangt om de speeltuin heen, er wordt gedronken, geblowd. Kinderen komen bijna niet meer in de speeltuin, zeker niet alleen.'
Maar niet iedereen voelt zich onveilig. 'Ik heb vooral last van het geluid 's nachts. Motoren en auto's die herrie maken. Ik snap dat anderen zich niet prettig bij voelen. Als je een gezin hebt, zit je hier niet op te wachten. Maar na alle incidenten ga ook ik toch een keer extra om me heen kijken.' Ook 's nachts hangen jongeren dus op straat of in speeltuintjes. 'Waar op zich niks mis mee is. Maar het is zo overduidelijk dat daar van alles wordt verhandeld. Het is een komen en gaan van mensen. Er staan mensen op de uitkijk. Dan zitten er aan de overkant een paar in een auto. Dan denk je echt: er gebeurt hier wat.'
'Vrij spel voor criminelen'
Buurtbewoners vinden dat de criminelen vrij spel krijgen. 'Ze hebben hele dure auto's, dure schoenen en tasjes. Je weet gewoon dat er handeltjes moeten zijn. Overdag hangen ze ook op straat, dus ze hebben zeker geen 9-tot-5- baan.' Een andere bewoner vult hem aan: 'Als de politie nou wat vaker komt kijken. Als er geschoten wordt, dan staan ze er ineens met twaalf wagens. Als ze nou eens vooraf een kijkje komen nemen dan kunnen ze het misschien voorkomen.'
De jongens kunnen doen wat ze willen, aldus een bewoner. 'Je merkt dat de echte georganiseerde misdaad te sterk is voor hoe de politie en de gemeente er op dit moment mee omgaan.'
Uit een brief van burgemeester Halsema bleek vorige week dat het aantal incidenten in Zuidoost-Bijlmermeer afgelopen jaar is gestegen. Sinds januari gaat het om 17 geweldsincidenten met wapens, in heel 2018 waren er 9 incidenten. De politie heeft aangegeven onderzoek te doen naar samenhang van de incidenten, ook wordt er gekeken naar de samenhang met drugshandel. In deze brief wordt ook aangekondigd dat de zichtbaarheid van de overheid op straat in risicogebieden verbeterd wordt. Met als doel de veiligheid terug te brengen, te verbinden en de situatie beter te kunnen peilen.
Wat eraan doen?
'We willen niet in een hutje op de hei wonen, er mag best reuring zijn.' Totale rust is voor de bewoners dus ook niet de oplossing, maar ze willen af van de criminele activiteiten. De buurt heeft niet de indruk dat gemeente en politie er bovenop zitten. 'Er wordt wel melding gemaakt van overlast, maar van gewoon hangen kan je niks zeggen.' Ze hebben zelf ook wel ideeën, ze willen bijvoorbeeld cameratoezicht of extra patrouilles. 'Er is te weinig te doen voor de jeugd. Op het moment dat de politie het hen moeilijk maakt, worden ze misschien gedwongen om ergens anders heen te gaan.'
Ook zijn er bewoners die zelf actie willen ondernemen. Zo overweegt iemand die we spreken om zelf een camera op te gaan hangen. 'Officieel mag een camera natuurlijk niet op de straat gericht worden, maar als de politie het niet doet, dan ga je het zelf doen'. Anderen willen de koppen bij elkaar steken om gezamenlijk met een plan te komen, maar dat er wat moet gebeuren is duidelijk.