Start van hoofdcontent

Achtergrond

nl

Kinderen dupe van geldtekort jeugdzorg: 'Dit moet je toch niet willen?'

7 november 2019, 07.00 uur · Aangepast 7 november 2019, 15.57 uur · Door Redactie

De aangekondigde beleidsverandering in de jeugdzorg van wethouder Simone Kukenheim (D66) valt niet in goede aarde bij jeugdwerkers. Vrijdag werd bekend dat de wethouder kinderen en families in crisissituaties altijd wil helpen, maar dat kinderen met minder ernstige problemen op wachtlijsten zullen komen te staan. Een beleidsverandering is nodig vanwege een financieel tekort. 

Systeemtherapeut Phyllis Döl en kinderpsycholoog Anne-Sophie Schürmann zijn verbolgen dat kinderen volgens hen de dupe zullen zijn van een bezuiniging. ‘Met de keuzes die de wethouder nu maakt, kunnen wij kinderen in de stad en de gezinnen die onze zorg nodig hebben niet helpen’, vertelt Schürmann. ‘Als je een zogeheten budgetplafond aanhoudt betekent dat, dat je kinderen met trauma’s of onveilige thuissituaties, of kinderen van ouders met psychiatrische klachten hulp moet weigeren.’

AT5

Buiten de beroepscode

FNV-bestuurder Maaike van der Aar deelt de zorgen. ‘Als je deze bezuinigingsmaatregelen invoert, vraag je hulpverleners te beknibbelen op het werk. We weten niet eens of dat kan,  we weten niet eens of de kinderen die ze dan moeten weigeren geen zorg nodig hebben. Stel dat ze dat wel nodig hebben, dan vraag je dus aan de professionals om buiten hun beroepscode te gaan.’

Contraproductief

Het idee van wethouder Kukenheim is om de jeugdwerkers meer lucht en tijd te geven, en zo meer geld vrij te spelen voor preventie. Om groepen kinderen er zo voor te behoeden ooit in de Jeugdzorg terecht te komen. Maar een systeemtherapeut van zorginstelling Familysupporters kent het werken met een aannamestop uit een vestiging in Zaanstad, en ziet geen heil in deze manier van werken. ‘Wat we doen als we vanwege financiële redenen cliënten moeten weigeren, is toch deze mensen helpen. Vervolgens gaan we dan met de gemeente in overleg om per casus uit te leggen waarom de hulp toch nodig is.’ 

Volgens Döll zorgt deze manier van werken dus voor nog meer papierwerk en is het ook nog eens contraproductief. ‘Als we die mensen niet kunnen helpen, dan worden de problemen alsmaar erger, en het heeft vaak niet alleen effect op hen, maar ook op kinderen. Dat moet je toch niet willen? Ik vind het ongeloofwaardig dat een wethouder dit voorstelt.’

Politieke keuze

Van der Aar van FNV Zorg en Welzijn wil een stevigere houding van de wethouder zien richting het Rijk. ‘We hebben in Nederland genoeg geld, er liggen miljarden op de plank bij het Rijk. Het is er wel, maar het gaat om politieke keuzes. Een lobby alleen is niet genoeg, wij vragen actie van de wethouder.’

Kukenheim laat weten zeker samen op te willen trekken met de bond, maar benadrukt hoeveel Amsterdam volgens haar al zelf probeert te doen om het schip drijvende te houden. ‘Wij hebben hier vorig jaar nog 23 miljoen ingestoken om het gat te verkleinen. De FNV is zeker een belangrijke partner voor ons, en ik vind ook dat we zeker samen naar het Rijk moeten gaan. Want het zijn de hulpverleners die al het zware werk verrichten.

Geld anders verdelen

In 2018 schakelde de jeugdzorg over naar een nieuw systeem. Er wordt nu meer resultaatgericht en op maat gewerkt. Volgens medewerkers van kleine zorgaanbieders werkt deze manier, alleen nu blijkt deze vorm dus duurder dan gedacht. Vandaar dat de wethouder wil sleutelen aan het beleid. Maar de kleine instellingen, verenigd in de koepel SIZON, vragen niet om meer geld van het Rijk. Zij willen graag een herziening van de bestedingen in Amsterdam.

Kleine zorginstellingen beklagen zich over de verdeling van het geld bestemd voor jeugdzorg

 

Volgens Schürmann gaat meer geld het probleem van de jeugdzorg niet oplossen. ‘Het geld moet op een andere manier verdeeld worden. Denk aan ambulante zorg en organisaties die dichter in de buurt zitten. Dit zie je vaak vertegenwoordigd bij nieuwe instellingen.’

Ook Döll zit op deze lijn. ‘Bij de nieuwe instellingen is er vaak weinig overhead en zijn er daardoor minder kosten. Ook is er meer maatwerk.  Er is genoeg geluisterd naar mensen die jarenlang met hetzelfde zorgpakket komen, er moet meer geluisterd worden naar de mensen die hulp nodig hebben. Het heeft geen zin om elke keer weer meer geld te vragen.’

De grote zorgaanbieders slokken volgens hen dus te veel geld op, wat vervolgens niet eens besteed wordt aan cliënten. Maar eerder op gaat aan managementlagen en bureaucratische rompslomp. Het SIZON, de vereniging van een groeiende groep kleinschalige zorgondernemingen, wil dus dat het allemaal anders gaat. 

Geen vingers wijzen

Grote zorgaanbieders in Amsterdam als De Bascule en Spirit waren niet bereikbaar voor commentaar, maar de wethouder kan niet zoveel met de kritiek van de kleine instellingen. 

‘Je ziet als er weinig budget is, dat instellingen naar elkaar gaan wijzen. Maar elke zorginstelling biedt ook weer wat anders. Als de één gespecialiseerd is in ambulante zorg, maak je inderdaad andere kosten dan een bedrijf dat pleegzorg biedt. Het is allebei in sommige gevallen nodig.’ Volgens de wethouder moet iedereen nu om de tafel. ‘We moeten kijken hoe we dit stelsel makkelijker en werkbaarder kunnen maken, zodat we meer kinderen kunnen helpen in plaats dat we alle tijd aan administratie kwijt zijn.’