In de Tweede Kamer wordt vandaag gedebatteerd over de steekpartij die in juli 2017 Joost Wolters het leven kostte. Philip O. stak de Amsterdammer uit het niets neer in metro 53. Onderzoek van de Inspectie Justitie en Veiligheid liet vorige maand zien dat de betrokken instanties fout op fout stapelden. Minister Sander Dekker (Rechtsbescherming) moet vandaag met antwoorden komen, vinden verschillende Kamerleden.
Onderwerp van het debat is het kritische onderzoek van de Inspectie. Dat onderzoek volgde na een reconstructie van AT5 en de Volkskrant over de levensloop van de schizofrene Philip O., de psychiatrische patiënt die in de zomer van 2017 tijdens zijn proefverlof de 38-jarige Joost Wolters doodstak.
Uit die gezamenlijke reconstructie bleek in 2018 dat in twaalf jaar tijd vele ernstige inschattingsfouten zijn gemaakt. De Inspectie Justitie en Veiligheid bevestigde dit beeld. De Tweede Kamer wilde daarom zo snel mogelijk een gesprek met minister Sander Dekker (Rechtsbescherming).
Structurele fouten
Het Openbaar Ministerie, de reclassering, de gevangenis in Vught en de psychiatrische kliniek van het AMC; allemaal gingen ze in de fout gedurende de begeleiding van Philip O., zo bleek uit het rapport van de Inspectie.
'De risico’s waren bekend, maar daar is niets mee gedaan'
'De risico’s waren bekend, maar daar is niets mee gedaan. Informatie is niet gedeeld, waardoor deze man telkens door het net is geglipt. En er is wel jeugd-tbs opgelegd, maar niet uitgevoerd. In grote lijnen zien we weer dezelfde fouten als bij de moorden op Anne Faber en Els Borst. Dit zijn geen incidenten meer, maar structurele fouten,' stelt Kamerlid Attje Kuiken (PvdA).
'Ik wil dat minister Dekker daar eens naar gaat handelen', vervolgt Kuiken. 'Hij moet geen excuses verzinnen, maar actie ondernemen om de samenleving te beschermen. Ik wil dat de minister de zaken van Els Borst, Anne Faber, Joost Wolters en helaas andere zaken naast elkaar legt. En dan kijken waar de structurele fouten zitten en die oplossen.'
'Onderzoek ook de rol van het OM'
'Het gaat erom dat je leert van fouten', stelt Jeroen van Wijngaarden, die namens de VVD in de Kamer zit.
'Als informatie tijdig was gedeeld, was de kans dat Philip O. in die metro had gezeten veel kleiner geweest.' De VVD wil daarom dat er steekproefsgewijs gecontroleerd gaat worden of verschillende (medische) instanties informatie wel voldoende met elkaar delen. 'Daar moet een specifiek team voor komen', vindt Van Wijngaarden.
'Nabestaanden hebben ook veel vragen over het handelen van het OM'
Ook de rol van het Openbaar Ministerie (OM) in deze zaak moet beter worden onderzocht, aldus de VVD'er. 'Dat is nu niet gedaan, terwijl nabestaanden veel vragen hebben over het handelen van het OM.'
De rol van het OM onderzoeken is ook iets wat het CDA graag ziet, stelt Kamerlid Madeleine van Toorenburg. 'Het OM is zich niet bewust van zijn fouten', maar een onderzoek alleen is niet genoeg, vindt Van Toorenburg. 'Het OM moet ook excuses maken aan de nabestaanden.'
'Er wordt geschermd met privacy'
Ook ziet het CDA-Kamerlid nog de nodige andere losse eindjes. 'We hebben bijvoorbeeld niet het rapport van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd, omdat wordt geschermd met privacy. Maar we moeten wéten wat de reden was om hem (Philip O. red.) in het AMC te plaatsen om te kunnen kijken wat er fout is gegaan.'
Het debat in de Tweede Kamer begint vanmiddag om 14.00 uur. AT5 is bij het debat aanwezig en doet daarvan online verslag en in het AT5 Nieuws vanaf 17:00 uur op televisie.