De Jong doet zijn uitspraken in een nieuwe Corona Q&A op AT5. 'We moeten heel goed kijken naar wat wel en niet kan en niet zoals in de zomer alles maar weer loslaten. We moeten niet van sprint naar sprint gaan. We moeten er rekening mee houden dat het een marathon is. Bepaalde maatregelen zullen we moeten blijven hanteren, los van de basismaatregelen.'

Routekaart

De viroloog denkt dat onder andere thuiswerken lange tijd noodzakelijk blijft om de mobiliteit terug te dringen. 'We kennen de routekaart van het kabinet. Die is echt bedoeld als escalatieladder: wat moet je doen als het aantal infecties toeneemt. Versoepelen is niet het omgekeerde van de routekaart. We moeten echt goed nadenken wat er na half december, als het pakket van 13 oktober afloopt, weer kan. Er moeten goede afwegingen gemaakt worden. Er wordt nu al over nagedacht. De kans op het pakket van deze zomer is best wel een beetje klein.'

Volgens De Jong is er in de zomer te veel versoepeld. 'Ik denk achteraf dat er te veel versoepeld is. Dan zie je hoe snel het kan gaan, ook in de zomer, als de omstandigheden voor het virus niet gunstig zijn. Dat zou in de winter nog wel eens sneller kunnen gaan.'

Grote kerstfeesten, zalen afhuren en met elkaar het nieuwe jaar inluiden zal er dit jaar niet inzitten, zegt het OMT-lid. 'Ik zou het goed vinden als er met kerst tijdelijk iets meer kan en familie elkaar kan zien en met elkaar van een kerstdiner kan genieten. Na de kerst zullen we dan wel echt weer vol aan de bak moeten.'

Daling

Het aantal besmettingen is de afgelopen week voor het eerst in maanden gedaald. 'Daar ben ik blij mee', zegt De Jong. 'Het gaat absoluut de goede kant op, de maatregelen die werken. We zouden echt wanhopig worden als we nu niks zouden zien. Ik merk het ook in mijn ziekenhuis. De laatste weken werden de mensen die in de zorg werken toch wel wanhopig van het toenemend aantal infecties.'

De knik in het aantal infecties biedt perspectief. De Jong: 'Voor al die zorgmedewerkers die zich toch sinds februari onder hoge emotionele en fysieke druk heel hard gewerkt hebben. Ook op mijn afdeling hebben mensen zich de pleuris gewerkt om al die testen te kunnen doen. Ook in de zomer. Als je die daling ziet, dan weet je waarom je het doet. Ook het perspectief voor mensen die afhankelijk zijn van de reguliere zorg wordt beter. Die kunnen dat ook op termijn weer krijgen.'

Optimisme

De viroloog waarschuwt wel voor te veel optimisme. 'We zijn er nog niet. Het aantal infecties is nog steeds hoog. Het is een labiel evenwicht. De daling is er, maar gaat geleidelijk. Daarom zijn er ook extra maatregelen. Dan kan de daling sneller doorzetten en de zorg sneller ontlast worden. We zijn er nog niet. Daarom moeten de maatregelen van 13 oktober nog wel tot half december doorgaan.'

Hij vervolgt: 'We moeten laag gaan zitten qua besmettingen. Dat moeten we dan ook behouden. We zitten bijna in de winter. Dan verspreiden zich allerlei virussen al makkelijker. Dat zal ook voor dit virus gelden. De komende maanden worden best spannend en uitdagend. Het aantal infecties met corona moet je dan laag houden.'

Regionale lockdown

Afgelopen dinsdag gaf het kabinet aan dat een tijdelijke regionale nog strengere lockdown mogelijk is als in bepaalde gebieden het aantal besmettingen niet daalt. Amsterdam zit vooralsnog niet in de gevarenzone. 

De Jong: 'Ik hoop dat het niet hier niet hoeft. Het is misschien wel nodig als er regio's zijn waar het aan het doorstijgen is. Dat zijn mogelijk ook bronnen voor verspreiding in Nederland. Om dat om te buigen, is dat misschien niet handig om heel Nederland ermee te belasten. Dan kan het zinvol zijn om nog striktere maatregelen te nemen. Dat kan in de toekomst ook voor Amsterdam gelden. De stedelijk gebieden zijn toch de epicentra geweest. De aandacht gaat dus al snel naar Amsterdam.'

'1,5 meter blijft'

Deze week kondigde coronaminister Hugo de Jonge aan dat er 20 XL-teststraten in Nederland komen. Vijf daarvan staan in (de buurt van) Amsterdam. Werkgeversorganisatie VNO-NCW heeft een plan opgesteld om door massaal te testen op corona, de anderhalvemeterregel overbodig te maken. Daardoor zou Nederland weer 'vrijwel normaal' kunnen leven.

Een slecht idee, zo stelt De Jong. 'Testen doet niks tegen de verspreiding van het virus. Je kan de 1,5 meter loslaten als je iedereen elke dag test. Dat zijn 17 miljoen mensen per dag. Daar zijn die XL-straten niet eens voldoende voor.'

'Er wordt nu getest bij mensen die klachten hebben. Er wordt ook nagedacht over wanneer je mensen zonder klachten moet testen. Die 1,5 meter blijft dus echt heel belangrijk. In de zomer hebben we gezien hoe moeilijk het is om aan de basismaatregelen te houden. Als de infectiedruk straks laag is, zijn deze basale maatregelen weer heel erg belangrijk. Testen is geen vervanging hiervan', besluit hij.