De fouilleerproef is door burgemeester Halsema, politie en justitie in het leven geroepen om wapengeweld terug te dringen. "Wij willen wapenbezit op straat terugdringen en het veiligheidsgevoel vergroten", legt Karin van Baarle, portefeuillehouder Jeugd & Wapens van de politie Amsterdam, uit.  "We fouilleren a-selectief. Dat betekent dat één op de vijf personen wordt gevraagd mee te werken aan de fouilleeractie."

Burgerwaarnemers
De aanloop naar het uiteindelijke fouilleren was lang en onrustig. Mede daarom is de bijzondere situatie ontstaan dat er burgerwaarnemers bij staan, die ondertussen ook in de gaten worden gehouden door waarnemers die de politie heeft ingeschakeld.  "Ik kijk of degene die ze aanhouden netjes wordt bejegend", vertelt waarnemer Paul Scheerder. "Ik zie dat dat gebeurt. Ik kan me overigens voorstellen dat je wat wantrouwend bent als je je best meent te doen, je werk doet en dat je vervolgens daarop gecontroleerd wordt. Ik begrijp best dat agenten dat vervelend vinden, maar volgens mij liggen ze er niet wakker van." 

De proef kon rekenen op tegenstand. Vanuit Amnesty International kwam kritiek, maar ook vier politieke partijen waren tegen het fouilleren. Er is twijfel voor de effectiviteit en in het verleden is geconcludeerd dat de politie etnisch profileerde. Daar loopt de politievakbond niet voor weg, maar toch vinden ze burgerwaarnemers niet de oplossing. "Ik ga niet ontkennen dat de politie daarvoor in beeld is geweest", aldus Xander Simonis van politievakbond ANPV. "Er zijn incidenten geweest, maar om te zeggen dat de politie Amsterdam als geheel etnisch profileert gaat veel te ver. Dit zijn goede collega's die gewoon hun werk doen."

Wapens ingenomen
Op zichzelf staand is het experiment met fouilleren niet, want het is onderdeel van een landelijk actieplan om wapenbezit en het aantal incidenten met wapens terug te dringen. De fouilleeracties zullen na vandaag nog dertien keer gehouden worden, op verschillende dagen in september. De proef met preventief fouilleren is gisteren van start gegaan in Bijlmer-Centrum en zal ook nog plaatsvinden in Burgwallen Nieuwe Zijde, Geuzenveld en de Dapperbuurt. De politie evalueert aan het eind van de maand hun eigen bevindinden én die  van de waarnemers. Op de eerste dag werd alvast met tevredenheid teruggekeken. De politie gaf aan dat er in de Bijlmer meerdere wapens werden ingenomen.