Start van hoofdcontent

Stad

nl

Kaart met geurtjes doet historische stank van de stad herleven: "Amsterdam sloeg alles"

28 augustus 2022, 07.00 uur · Aangepast 28 augustus 2022, 10.12 uur · Door Quirien Euwe

Altijd al willen weten hoe het zo'n driehonderd jaar geleden rook in de stad? Daar kun je nu achterkomen. De hele maand september kun je een tour door de stad doen, met daarbij een geurkaart. Per plek waar je stopt, kun je op de kaart aan de bijbehorende geur ruiken. 

Het gaat om een project van Europese wetenschappers, die de geur van een paar honderd jaar geleden terug willen brengen naar nu. Odeuropa heet het. De bijbehorende wrijf- en reukkaart kun je krijgen in het Amsterdam Museum, aan de Amstel. Dat is direct de eerste stop op de kaart. 

"Vanaf daar zijn er nog vijf stops en vijf geuren", vertelt Sofia Ehrich van Odeuropa. "Bij elke stop kun je in de bijbehorende app een verhaaltje lezen. Als je vervolgens over de kaart wrijft en 'm naar je neus doet, ruik je geur die bij die plek hoort."

Halve paardelijken

Geert Mak, schrijver en kenner van het oude Amsterdam, maakt het rondje alvast. Als er bij de Amstel een vieze geur van het kaartje komt, legt Mak uit wat die stank veroorzaakte. "Er waren geen riolen, dus alles werd in de grachten gegooid en ook in de grachten gesmeten. Ik ben weleens een beschrijving tegengekomen uit 1840 ongeveer. Er lagen echt halve paardelijken te rotten in de gracht en het stroomde ook niet door."  
Lang niet alleen de geur van roosjes dus, toch verwacht Ehrich niet dat dat mensen afschrikt. "Ik denk dat mensen stank best interessant vinden. Onze ervaring met Odeuropa leert ons dat mensen eigenlijk juist willen dat iets stinkt. Het is ook redelijk accuraat, toch? Niet alles ruikt nou eenmaal lekker."

Goor klusje

"Wil je een gevoel voor de tijd krijgen en wil je erdoorheen lopen, dan is geur ontzettend belangrijk", vertelt Mak. "Alleen je moet 'm wel goed reconstrueren. En ja, die Amsterdamse grachten, dat is een goor klusje hoor" Of de onderzoekers daar goed in geslaagd zijn? "Zeker, maar had wat mij betreft nog wel wat pittiger gekund?"

De kaarten voor de route, die ongeveer een kilometer lang is, zijn tot en met 30 september verkrijgbaar in het Amsterdam Museum.

💬 Whatsapp ons!
Heb jij tips? Of een interessante foto of video gemaakt? Stuur ons jouw nieuws op 0651190938