Saai waren de drie genomineerden zeker niet, maar de winnaar van de Zuiderkerkprijs 2022 had het allemaal. Wooncomplex Groenmarkt aan de rand van de Jordaan bleef concurrenten Sluishuis en Valley voor. Maar hoe? Over welke kwaliteiten moet een prijswinnend woongebouw beschikken? Bouw Woon Leef vroeg het aan oud-jurylid en stedenbouw- en architectuurpublicist Michelle Gulickx. Zij reikte in 2017 dezelfde prijs uit aan woongebouw Wiener & Co op Oostenburg.
De vakjury die jaarlijks de Zuiderkerkprijs uitreikt mag dan bestaan uit professionals uit de wereld van stedenbouw en architectuur, maar dat betekent niet dat er door hen alleen met een specialistisch oog wordt gekeken naar potentiële winnaars. Gulickx: “We hadden een heel lijstje met criteria waar we naar wilden kijken, maar uiteindelijk hebben we ook gewoon gekeken naar ‘waar wil je nou het liefst wonen?’ Uiteindelijk zijn we ook gewoon inwoners van Amsterdam en zo kijken we hier ook naar.”
"Uiteindelijk hebben we toch gekeken naar waar we zelf het liefst wilden wonen"
Maar wat maakt een woongebouw nou prettig en goed? Volgens Gulickx is het dan zaak dat het bijdraagt aan (het aangezicht van) de stad en ook sociale functies invult voor de Amsterdammers: “Denk aan een openbaar gedeelte waar buurtbewoners van kunnen genieten zoals een binnentuin.” Ook het prijswinnende Groenmarkt wordt geprezen om zijn sociale invulling, met een mix van duurdere en goedkopere (sociale huur-) woningen.
Architectuur mag best clashen met omgeving
Maar alles leuk en aardig: ook het oog wil wat! Dus qua architectuur moet het ook wat te bieden hebben. Gulickx: “Het moet of heel mooi in de stad passen, of juist clashen met de omgeving. Daar houd ik ook wel van! Ik ben niet in Amsterdam gaan wonen omdat de gebouwen hier allemaal gemoedelijk en keurig op een rijtje staan. Het mag van mij wel een beetje spannend. Van die saaie, op elkaar gestapelde blokkendozen waar heel weinig verbeeldingskracht bij zit mogen van mij geskipt worden. Dat vind ik echt slechte woningbouw.”
Zuiderkerkprijs-concurrenten Valley en Sluishuis zijn absoluut voorbeelden van in het oog springende, ‘spannende’ architectuur in de stad. Toch denkt Gulickx dat we dat de komende jaren minder zullen zien. “Zulke projecten zijn acht jaar geleden al bedacht en ontworpen. In de huidige tijd waarin duurzaamheid een steeds grotere rol speelt verwacht ik niet dat we nog zulke grote gebouwen bedekt met natuursteen zullen zien.”
Maar als dat soort dingen verdwijnen, wat wordt volgens haar dan wél de toekomst? “Ik verwacht dat we veel meer houtbouw zullen zien. Er wordt wel gevreesd dat de architectuur van de toekomst minder indrukwekkend zal zijn, maar ik denk dat er nu van alles wordt bedacht om ook met hout bijzondere architectuur neer te zetten. En ik hoop dat we dat, ook bij prijzen als de Zuiderkerkprijs, veel meer gaan zien in de toekomst.”
Deze publicatie is mede mogelijk gemaakt door Gemeente Amsterdam
Samen met Amsterdammers en professionals zoekt Bouw Woon Leef deze maand uit wat een kwalitatief goed woongebouw maakt, welke eigenschappen daaraan bijdragen en hoe die kwaliteit verandert (of juist niet) door de jaren heen.