De gebouwen tegenover het Rijksmuseum zijn gebouwd in 1980 en ontworpen door architect Frans van Gool. Het zijn op dit moment kantoorgebouwen, maar eerder deze maand werden ze bekroond tot gemeentelijk monument. "Dit? Ik vind het eigenlijk gewoon heel lelijk", zegt een jongen die onderweg naar school langs de gebouwen loopt. Zijn mening wordt door menig voorbijganger gedeeld: "Het heeft geen kleur, het past niet bij de rest van de stad."

Via aanvrager naar de gemeente

Wie een belang heeft bij een gebouw in de stad, kan naar het stadsdeel toestappen. Bij het stadsdeel wordt dan een aanvraag gedaan voor monumentale status. "De aanvrager beslist dus niet", zegt Bene Colenbrander van erfgoedvereniging Heemschut. De vereniging doet veel verzoeken tot monumenten. "Nadat wij het indienen neemt een onafhankelijke gemeentecommissie het pand onder de loep."

Een monument moet voldoen aan vijf criteria: architectonische waarde, stedenbouwkundige waarde, cultuurhistorische waarde, zeldzaamheid en gaafheid of herkenbaarheid. Een hele mond vol, maar volgens Colenbrander bezit Peper en Zout dit allemaal. "De architectuur is heel bijzonder. De architect besloot, in tegenstelling tot anderen in zijn tijd, om de bouwstijl autonoom te laten zijn en niet in de weg te zitten voor andere gebouwen zoals het Rijksmuseum." Daarnaast zijn de hoeken van het gebouw in lijn met de omliggende wateren.

Maar die architectuur, daar twijfelt de voorbijganger sterk aan: "Het past niet bij de stad, ik ken zo veel mooiers", zegt iemand die wacht totdat ze de waterfiets in mag. Maar er wordt ook meegedacht: "Ik kan me voorstellen dat dit heel modern is. De vierkante vormen spreken me wel aan", vertelt een toerist.

Naast de architectuur zit er ook een sociaal verhaal achter. "Er was heel veel controverse toen het net gebouwd was", vertelt Colenbrander. "Een aantal columnisten schreef dat dit de meest afschuwelijke gebouwen waren en dat het niet mocht worden gebouwd. en die discussie zegt echt iets over moderne architectuur in de oude stad en de verschillende manieren waarop hiernaar werd gekeken."

Die monumentale status beschermt een gebouw. De eigenaren van monumentale panden moeten er zo veel mogelijk aan doen om de originele status van het pand te behouden. "Over dertig jaar zijn we blij dat dit nog bestaat. De Pijp wilden ze eerst ook slopen, en kijk nu eens."