Op het dubbelportret uit 1635 zijn Jan Willemszoon van der Pluym en Jaapgen Carels, een vermogend Leids loodgietersechtpaar, te zien. Zij waren bekenden van Rembrandt en zijn familie. Kunsthistoricus Sabry Amroussi: "Rembrandt kreeg in die periode een beetje genoeg van portretten schilderen en wilde zichzelf herontdekken. Door bekenden af te beelden kon hij experimenteren en vond hij de vrijheid die hij niet bij een vet betaalde opdracht kon hebben."

Privébezit

Doordat het dubbelportret in privébezit was, is het ruim 200 jaar niet voor het grote publiek te zien geweest. Manja Rottink, specialist in Old Master Paintings: "We wisten niet waar ze waren, nadat ze destijds bij Christie's in Londen geveild waren. Ze zijn toen door een kunsthandelaar gekocht, die de werken aan de voorouders van de huidige eigenaren heeft verkocht." Die laatsten meldden zich twee jaar geleden bij het veilinghuis om de werken te laten taxeren.

Het Rijksmuseum deed ruim anderhalf jaar technisch en kunsthistorisch onderzoek naar de herkomst van de werken. Onder leiding van Jonathan Bikker en Petria Noble werd toen geconcludeerd dat het om echte Rembrandts ging. 

Amroussi: "Uit onderzoek is gebleken dat het dezelfde pigmenten zijn als die Rembrandt gebruikte. Je ziet ook dat hij tijdens het schilderen nog wat dingen veranderd heeft, bijvoorbeeld aan het kraagje van de dame. Je ziet dus eigenlijk het maakproces. Uit het natte schilderwerk kun je afleiden dat hij vrij snel gewerkt heeft, en dat hij oude pigmenten in de nieuwe mengt, zoals alleen Rembrandt dat kon doen."

Herontdekking

De afgelopen weken is veel gesproken over een 'herontdekking' van de Rembrandts, maar dat is volgens Amroussi wat overdreven: "Ze zijn 200 jaar niet wetenschappelijk onderzocht, dat is iets anders dan dat ze 200 jaar vergeten zijn. De echte herontdekking is niet dat ze van Rembrandt zijn, maar dat ze nu eindelijk goed zijn onderzocht en we het verhaal achter de schilderijen kennen."

En of Rottink het niet zonde vinden dat deze Nederlandse werken straks hoogstwaarschijnlijk weer onder de radar verdwijnen? "Ze hebben zo lang stilles in een privécollectie gezeten, dus het zou mooi zijn als mensen ze kunnen zien, maar uiteraard kan elke verzamelaar een bod doen."