Aan de rand van de aula van de Open Schoolgemeenschap Bijlmer (OSB) staat een groepje leerlingen uitgedost in het paars en in regenboogkleuren. Voor één euro vijftig kun je er een paarse cupcake kopen en de paarse armbandjes kun je gratis meenemen. Docenten en leerlingen uit alle jaargangen komen langs voor een flyer of een praatje. En door heel de school hangen de paarse en regenboogkleuren.

Gender & Sexuality Alliance

De OSB is één van de circa duizend middelbare scholen die Paarse Vrijdag viert. Elke tweede vrijdag in december besteden scholen door heel het land aandacht aan seksuele en genderdiversiteit. Niet alleen in het lesprogramma, maar ook in de pauzes. Leerlingen die zijn aangesloten bij de GSA, de Gender & Sexuality Alliance, helpen mee met de organisatie. Ook leerlingen die niet bij de GSA zitten, mogen paars aan doen. 'Moet niet, mag wel', is het credo.

Niet iedereen is enthousiast. "Niet wéér die kankervlag", kreunt een leerling als ze met vriendinnen het schoolgebouw inloopt en de regenboogkleuren ziet. En vanaf een hoger gelegen verdieping staat een groepje jongens te joelen richting de groep achter het GSA-kraampje. Van achter de cupcakes werpt Julia de jongens een stralende glimlach toe terwijl ze haar middelvinger naar hen opsteekt. 

Jolig geschreeuw is nog het minste wat zij en de andere GSA-leden te verstouwen krijgen op school, vertelt Julia. Wanneer zaken als homoseksualiteit worden besproken in haar klas, hoort ze vaak harde uitspraken. "Dat het een ziekte is, dat ze dood moeten. Dat vind ik echt niet kunnen." 

Verder blijft het betrekkelijk rustig, constateert biologiedocent Bas Beunder tevreden. Hij is één van de twee begeleiders van de GSA. "Met Coming Out Day in oktober werden er regenboogvlaggen naar beneden getrokken en renden ze ermee door de gangen." Haantjesgedrag, denkt Beunder, van jongens die elkaar binnen de groep opstoken.

Breed gedragen, niet verplicht

Op de Willemsparkschool, een basisschool in Zuid, zit Paarse Vrijdag al aardig in het DNA. Leerkrachten zijn zonder uitzondering in het paars gekleed en samen met Mariëlle Paul, demissionair minister voor Onderwijs, wordt een grote regenboogvlag uitgerold van het balkon.

"Op de Willemsparkschool maken ze er echt een feestje van", zegt Paul. Wel benadrukt ze dat Paarse Vrijdag niet verplicht is. "Het is één manier om op school te praten over diversiteit. In het kader van burgerschapsonderwijs is het verplicht leerlingen te vertellen over het belang van diversiteit. Dat je verschillen moet omarmen en dat je daarover met elkaar praat." Paul wil maar zeggen: Paarse Vrijdag is één manier om dat te doen. "Elke school mag zelf bepalen welke vorm daar het beste past."

Op de OSB in Zuidoost benadrukken GSA-leerlingen: ook hier is het een feestje. Jaylee heeft een regenboogvlag om zijn schouders geknoopt. "We hebben veel georganiseerd en ik houd van organiseren. Het is leuk om te zien hoe mensen reageren als we ze iets verkopen of we vertellen dat ze erbij mogen horen. Mensen voelen zich welkom, dat vind ik leuk om te zien."

En de negatieve reacties? Jaylee haalt de schouders op. "We kijken naar het positieve, en hoe we het negatieve erbuiten kunnen laten."