Even terug naar het waarom van dit debat. Op 6 oktober vorig jaar publiceerde de gemeente de aanbesteding voor de energiebespaarservice. Amsterdam wil hiermee het energieverbruik bij huishoudens met een laag inkomen in een slecht geïsoleerde woning verlagen. Beschikbaar geld: zo’n tien miljoen. 

Bijna iedereen in politiek Amsterdam hoopte dat de Fixbrigade deze aanbesteding zou winnen. De Fixbrigade was jarenlang het paradepaardje van de gemeente, koningin Maxima kwam vorig jaar zelfs langs en er werd een prijs gewonnen.

Toch werd de aanbestedingsprocedure verloren: de Utrechtse stichting Energiebox kwam in december als winnaar uit de bus. Hoe kon dit de uitkomst zijn van de aanbesteding? Hoe konden de politieke wens én het resultaat zover uit elkaar liggen? Die vragen stonden centraal in het debat in de commissie Duurzaamheid.

Insprekers

Het begon donderdagochtend al direct om 09:00 uur. Directeur Jannekee Jansen op de Haar van de Fixbrigade sprak de commissie toe. Ze was kritisch op het beeld dat de gemeente zou hebben geschetst van haar organisatie. "Ik moet continu uitleggen waarom wij zo duur zijn. Wij zijn niet duur. Het stond in de raadsbrief die de wethouder schreef, maar het is niet met mij besproken."

Jansen op de Haar wees er ook op dat de Fixbrigade meer is dan een energiebespaarder. "Er werken bij ons mensen met afstand tot arbeidsmarkt, we bieden stageplaatsen en we werken met vluchtelingen en statushouders. Daarom passen wij niet in de tender van de aanbesteding, niet omdat we te duur zijn."

Na de directeur kreeg vrijwilliger Hans Bueno de Mesquita het woord. "Er staan binnenkort twintig ervaren medewerkers op straat. In het coalitieakkoord staat dat de Fixbrigade moet worden opgeschaald. Wij roepen de gemeente op per direct budget beschikbaar te stellen voor ons voortbestaan."

Onrecht

Zonder uitzondering was de hele commissie ontstemd over het feit dat Amsterdam de Fixbrigade dreigt te verliezen, nu een andere partij de aanbestedingsprocedure heeft gewonnen. Lian Heinhuis (PvdA): "Het aanbestedingsbeleid laat zien dat het vanuit de markt denken bij dit soort sociale buurtvoorzieningen niet werkt. Aanbestedingen passen niet in het sociale domein."

Judith Krom (Partij voor de Dieren): "Er vindt een gevoel van onrecht plaats. Ik krijg maar niet helder of het niet anders had gekund." Krom pleit voor een onafhankelijk onderzoek naar het verloop van deze aanbesteding. GroenLinks verweet haar de partij die de aanbesteding heeft gewonnen te negatief af te schilderen. "We moeten deze partijen niet tegen elkaar uitspelen", zei Nadif. Krom zei dat ze terechte zorgen heeft over de kwaliteit.

Markt

De SP, toch al niet zo'n groot voorstander van marktwerking, vindt dat de wethouder te weinig buiten de lijntjes heeft gekleurd. "Er is te weinig gezocht naar creatieve oplossingen om ons onder de marktdwang van Brussel uit te wurmen", zei Jim Haijen. 

Wethouder Groot Wassink - hij vervangt tijdelijk de zieke Zita Pels - reageerde daarop: "Ik bestrijd dat we niet genoeg ons best hebben gedaan. Als u dat vindt, moet u er maar een politiek oordeel over vellen. En buiten de lijntjes kleuren? De wethouder heeft zich aan de wet te houden, dat vind ik ook wel eens moeilijk."

Volgens de wethouder is de aanbesteding van de Fixbrigade niet mislukt. "Dat hoorde ik sommige leden zeggen, maar lokale partijen hebben een plek gekregen bij deze aanbesteding."

Afscheid van personeel

Groot Wassink zei de zorgen van commissie wel te delen. "We gaan de Tender niet terugnemen en er is nooit de garantie gegeven dat de Fixbrigade deze opdracht maar even zou krijgen."

Wel is de wethouder in gesprek met de Fixbrigade om te kijken hoe zij voor de stad behouden kunnen worden. Als dat al lukt, dan zal dat wel buiten de energiebespaarservice omgaan. "We praten met verschillende afdelingen van de gemeente voor een doorstart. Ik weet nog niet hoe dat eruit moet komen te zien. Het gevoel dat ik proef in de raad dat de Fixbrigade van belang is, deel ik."

Op korte termijn moet er duidelijkheid komen, omdat vanwege het stoppen van de geldstroom de Fixbrigade binnenkort van personeel afscheid moet nemen. "Ik ben mij terdege bewust van het tijdspad tot 1 april."

Meerdere partijen willen een bredere discussie over hoe de aanbestedingen lopen in Amsterdam. Al eerder was er ongenoegen over de uitkomst van een aanbesteding, waardoor dagbesteding Kwekerij Osdorp moest sluiten.