Een beperkte infrastructuur, veel vrachtverkeer in het stadscentrum maar wel lege(re) treinen buiten de spits: knoop die dingen aan elkaar en dan valt er misschien iets te halen. Dat was het idee achter het onderzoek waar Wijnand Veeneman (TU Delft) aan meewerkte. Hij concludeert dat er ruimte is in treinen om in de daluren goederen naar Amsterdam te vervoeren van distributiecentra in de buurt, zoals in Zaandam. In de sprinters met opklapstoelen tegen de wand aan zou hier ruimte voor zijn.

Robotkarretje

Het zou zomaar kunnen betekenen dat er in de ene coupé reizigers zitten en in de andere een lading karretjes met winkelvoorraad staan. Het idee is zelfs dat die automatisch rijden en tegelijk met de reizigers de trein inrollen tijdens de stops op de perrons. Dat moet dan wel binnen het aantal seconden waarin een trein normaal gesproken stilstaat.

Bij aankomst op een Amsterdams station – in het onderzoeksrapport worden Sloterdijk, Centraal, Amstel, Bijlmer ArenA en Zuid genoemd als opties – kunnen de karretjes dan worden uitgeladen door mensenhanden. Maar bij welk bedrijf die handen precies in dienst zijn, is nog even de vraag.

"Het is een aller- allereerste analyse om te kijken waar zoiets zou kunnen werken", houdt Veeneman een slag om de arm, zoals het een wetenschapper betaamt. "Hoe het precies zou moeten, wie het zou moeten doen en betalen, wat de gemeente wil en al die bedrijven die op stations die beleverd moeten worden, dat moet nog nader uitgezocht. Het gaat pas gebeuren als al die partijen met elkaar samen tot een coalitie komen. Als het niet kan, dan kan het niet."

Het onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, nadat Kamerleden zich af hadden gevraagd of er niet een slimme manier was om personenvervoer te combineren met goederenvervoer, vertelt Veeneman.

Brievenbus op de tram

In principe is het niet nieuw om goederen of post met het openbaar vervoer mee te nemen. Denk aan de paardenpostkoets van vroeger, die zowel passagiers als post voorttrok. En in Amsterdam zaten er van de jaren '20 tot de jaren '70 brievenbussen bevestigd aan de trams, die de post naar een postkantoor brachten. Veeneman: "De vraag is, hoe past dit idee in de moderne tijd, in onze systemen van nu?" 

Veeneman benadrukt overigens dat zijn onderzoek niet gaat over individuele postpakketten, maar puur over voorraad voor winkels op of rond de Amsterdamse stations. Het zou kunnen zorgen voor minder vrachtverkeer in de stad.

Wethouder

Daar heeft wethouder Melanie van der Horst (Verkeer) wel oren naar. "Dit klinkt heel interessant. We kijken graag met alle logistieke partijen hoe we de bevoorrading van de stad schoner, veiliger, lichter en efficiënter kunnen organiseren. Alle ideeën die daaraan kunnen bijdragen, zijn heel welkom."