Politiechef: tijd voor nieuwe discussie over preventief fouilleren in de stad

De politie maakt zich grote zorgen over jongeren die zichzelf - soms uit angst - bewapenen met messen. Anderen deinzen er niet voor terug steekwapens in te zetten bij ruzies of berovingen. In september kwam een 18-jarige jongen om bij een steekpartij die wordt gelinkt aan de drillrap-scene. 

'Ik hoef niet per se preventief te fouilleren, maar ik wil wel dat we een nieuwe discussie voeren over handelingsrepertoire op straat, in scholen en op plekken waar die messen en wapens voorkomen. De pakkans moet worden vergroot om die messen uit de markt te halen', zegt Paauw in het AT5-programma Het Verhoor. 

De Amsterdamse korpschef haalt een jongerenwerker aan die hem recent vertelde dat er op dit moment twee dingen gebeuren op straat. 'De 'slechte jongens' hebben al messen bij zich en de 'goede jongens' gaan zich bewapenen, omdat ze bang zijn voor die eerste groep.'

'Op die manier wordt het een soort hypothese die je zelf gaat invullen en ook waarheid wordt. Als iedereen messen gaat dragen wordt het wel erg onveilig. Die tendens - en daarom trek ik 'm ook iets breder dan alleen een waarneming van de politie - zien jongerenwerkers dus ook: jongeren van 11 jaar die met dit soort messen rondlopen om berovingen te plegen.'

De politiechef wil dat de lijn van handhaving op straat 'strakker getrokken wordt'. 'Er zit soms een dogma in de discussie dat preventief fouilleren - of überhaupt het handhaven van de norm op wapens - een-op-een overgaat in etnisch profileren. Maar preventief fouilleren selecteert juist niet. En dan kun je zeggen: dan is het een grof middel, maar juist omdat het niet selecteert, heeft het daar niet of heel weinig mee te maken.'

Paauw zegt dat er op dit moment wordt gediscussieerd in de driehoek van politie, OM en de burgemeester. 'Wij zijn ervan overtuigd dat het scala van maatregelen die wij nemen en nog zullen moeten nemen - om die messencultuur een halt toe te roepen - omhoog moet.' 

De opstelling van Paauw is opvallend, omdat burgemeester Halsema begin september in de gemeenteraad aangaf niets te zien in preventief fouilleren in Zuidoost, omdat daarbij 'de kansen op negatieve gevolgen groot zijn'.

Paauw: 'Ik ga mijn burgemeester hier niet afvallen, maar ik denk dat de discussie in Amsterdam deels gevoed wordt doordat de term "preventief fouilleren". Maar welke term je ook gebruikt: ik denk dat wij naar een verhoging moeten van de wijze waarop je de pakkans gaat vergroten om te zorgen dat je messen uit de maatschappelijke markt haalt. Hoe we dat gaan noemen en hoe we tegemoet gaan komen aan de wensen en de eisen die er liggen, zal een debat zijn in de driehoek. En later ook in de gemeenteraad', stelt de hoofdcommissaris. 

'Het gaat mij erom dat we de handhavingsstrategie wat mij betreft tegen het licht houden. Waarbij je aan de ene kant absoluut niet in de situatie wil komen dat het geassocieerd wordt met etnisch profileren of het wegzetten van bepaalde groepen jongeren. Tegelijkertijd zul je met elkaar moeten constateren dat het niet alleen de wens van de politie is', aldus Paauw, die zich gesteund voelt door jongerenwerkers. 

Hoe de 'nieuwe' handhaving eruit moet gaan zien, weet de politiechef nog niet. 'Dat is onderdeel van de discussie die we op dit moment voeren in de driehoek. Ik ken de gevoeligheid in de raad en dat is een realiteit waar je mee om moet gaan. Discussie is goed. Als de uitkomsten maar helpen dat Amsterdam veiliger wordt en jongeren niet in een bepaalde situatie belanden.'