In parken, portieken, plantsoenen, onder bruggen en in de bosjes op banken of in tenten slapen steeds meer daklozen. Het lijkt wel alsof het er meer zijn dan ooit. Volgens Teake Damstra van de Straatalliantie zijn het vooral Europeanen, de arbeidsmigranten, die we nu op straat en in de parken zien. De Straatalliantie helpt op een laagdrempelige manier daklozen.

Gevolgen

Op basis van de bevindingen van de veldwerkers kan Damstra beamen dat er meer daklozen in Amsterdam zijn dan in voorgaande jaren. "Al eerder hadden we de gemeente opgeroepen voor het permanent openblijven van de noodopvang. Nu zien we de gevolgen hiervan, de parken zitten vol daklozen en worden er alleen maar meer", vertelt hij.

Dat de parken en plantsoen meer dan ooit vol zitten met daklozen, merkt ook Bonnie de Boer. Dagelijks laat ze haar hond uit in het Weteringplantsoen. “Elke ochtend is weer raak. Het Weteringplantsoen is een open lucht wc en slaap plek geworden voor dak en thuislozen en verslaafden. De honden die er worden uitgelaten belanden bij de dierenarts voor eten van drugspoep”, vertelt De Boer.

Ondertussen laat De Boer de bosjes zien waar de voornamelijk Oost-Europeanen slapen. "Ik vind het verschrikkelijk voor deze mensen dat ze op straat leven. Maar zodra dit het straatbeeld domineert, is het wel een probleem. Daarbij wordt er ook veel drugs gebruikt. Dan weet je nooit hoe ze gaan reageren. Mijn dochter van vijftien mag van mij hier niet meer alleen de hond uitlaten", vertelt ze.

Gezorgd

Volgens De Boer heeft het weinig zin om de daklozen te vragen weg te gaan. "Dan gaan ze gewoon een stukje verderop zitten en verschuif je alleen het probleem. Maar er mag hier best wel wat vaker gehandhaafd worden. En ook moet meer voor deze mensen gezorgd worden. De gemeente moet iets doen voor deze mensen. Misschien moeten er wel meer opvangplekken bij", denkt De Boer.

Ook Teake Damstra wil dat de gemeente meer doet om de daklozen te helpen. "Het zijn vaak mensen, die we zelf hierheen gehaald hebben om werk te doen dat dat wij zelf niet willen doen, die onder slechte arbeidsomstandigheden hun werk deden, zonder sociale zekerheden en nu ze op staat staan geen uitkering of onderdak kunnen krijgen. En toch blijven ze hier, omdat hier in het park slapen beter is dan teruggaan en ze hopen dat ze hier een betere toekomst kunnen krijgen."

Individueel

Volgens Damstra moet de gemeente meer doen dan alleen een busticket aanbieden naar het land van herkomst. "De gemeente moet individueel met deze mensen het gesprek aangaan. Je moet samen kijken naar de persoonlijke situatie en de mogelijkheden. Als dan blijkt dat iemand meer kans heeft in het land van herkomst, dan kan je daar samen al pratende achterkomen. Alleen op die manier kan je ze helpen", aldus Damstra.

Brandbrief

De gemeente herkent het beeld van de toename van het aantal daklozen in de zomermaanden. "Het neemt de afgelopen jaren altijd toe in de zomermaanden, zo ook dit jaar", meldt een woordvoerder. Amsterdam stuurde eerder dit jaar al een brandbrief naar het Rijk vanwege de toename van het aantal daklozen. Daarin drong de gemeente aan op extra maatregelen voor de woningnood, landelijke spreiding en structurele financiering.

Volgens de woordvoerder gaat het dit jaar om ongeveer 110 EU-burgers die niet meer in aanmerking komen voor de nachtopvang. Enkele tientallen zijn sinds de sluiting van de nachtopvang gerepatrieerd naar landen in Midden-en Oost-Europa. "Alle mensen hebben contactgegevens ontvangen, zodat wanneer ze zich bedenken ze alsnog geholpen kunnen worden met repatriëring", aldus de woordvoerder. De ervaring leert dat veel mensen niet terug willen keren.

De gemeente zegt zich ervan bewust te zijn dat alleen busticket naar het land van herkomst niet genoeg is. Om die reden is er in Amsterdam een pilot opgezet. "We doen twee dingen extra. We vangen ongeveer 30 mensen uit Midden en Oost-Europa op om hen, voorafgaand aan terugkeer naar eigen land te stabiliseren door middel van opvang en behandeling. Daarnaast hebben we in de opvang nog tien crisisopvangplaatsen in Amsterdam voor deze groep. Met deze pilot en deze opvang doet Amsterdam meer dan enige andere stad in Nederland."

Verband

De gemeente heeft niet onderzocht of er een direct verband is tussen de coronapandemie en de toename van het aantal daklozen in het afgelopen jaar. Toch lijkt de toename er wel mee te maken te hebben. "Het is nog te vroeg om de effecten van de pandemie op dak- en thuisloosheid in zijn geheel te overzien, maar we zien in Amsterdam-Amstelland nu al een toename van aanvragen voor ondersteuning en meer economisch daklozen vanwege de coronacrisis."