Start van hoofdcontent

AT5 onderzoekt

nl

Dagelijks vertraagd, maar registratie metrostoringen ontbreekt

13 december 2021, 07.00 uur · Aangepast 1 augustus 2022, 08.24 uur
Door Lotte Rigter · Foto: Cenk Karakaya / AT5

Het GVB en de gemeente kunnen geen volledig overzicht geven van alle metrostoringen sinds de gefaseerde ingebruikname van het nieuwe beveiligingssysteem CBTC, blijkt na een verzoek van AT5. Dat terwijl er dagelijks meldingen verschijnen van uitgevallen ritten en vertragingen op de Twitter-tijdlijn van het vervoerbedrijf. "Ik heb er een hard hoofd in dat het nog goed gaat komen binnen het huidige systeem, met de huidige voertuigen", aldus D66-raadslid Jan-Bert Vroege. 

Het is een dagelijkse bron van irritatie voor metroreizigers in de stad: de aanhoudende storingen, uitgevallen ritten en oplopende vertragingen sinds de ingebruikname van het nieuwe beveiligingssysteem CBTC. "Ik zat laatst op zaterdagochtend zeker drie kwartier in een stilstaande metro ergens in Zuid. Echt niet te doen", vertelt een gedupeerde metroreiziger aan AT5. "De metro zou een snel flitsend openbaar vervoermiddel moeten zijn, maar je houdt in Amsterdam altijd rekening met vertraging. Best gênant."

Cenk Karakaya / AT5

Die vertragingen komen regelmatig voor sinds het nieuwe systeem op 28 februari weer gefaseerd in gebruik is genomen. Sindsdien is het hele metroverkeer al tien keer volledig stilgelegd door een 'bug' in het systeem. Volgens een woordvoerder van verantwoordelijk wethouder Egbert de Vries heeft het metroverkeer onder het nieuwe systeem in totaal 16 à 17 uur volledig stilgelegen. "Dat betekent dat er circa 1 procent van de tijd volledig geen metroverkeer is geweest. Ondanks het geringe percentage vinden we elke verstoring waarbij vertraging, uitval en ander hinder voorkomen enorm vervelend voor reizigers." 

Dagelijkse irritatie

Maar de frustratie van reizigers komt vaak juist voort uit de kleinere verstoringen die ze dagelijks ervaren. "Ik pak op Zuid de 50 of 51 richting Isolatorweg. Vaak is er elke ochtend tussen 08.30 uur en 09.00 uur wel 10 minuten vertraging", verklaart een reiziger. Een andere reiziger beaamt dit: "Ik maak regelmatig gebruik van metro 51 voor mijn werk. Best vaak valt er wel een metro uit, waardoor de volgende weer een stuk later komt. En het hoopt dan ook erg op met reizigers, niet chill in coronatijd..."

Opvallend genoeg kunnen het GVB en de gemeente geen overzicht geven van deze kleinere verstoringen met CBTC. "De cijfers zijn nu nog niet beschikbaar, omdat we op dit moment nog aan een dashboard werken dat dit registreert", verklaart de woordvoerder. Toch kon wethouder De Vries in een brief aan de gemeenteraad van 24 november wel een schatting maken van de uitval: "Er is dagelijks uitval van 1 tot 3 procent van de ritten als gevolg van storingen in voertuigen of de interactie tussen voertuigen en verkeersleidingssysteem." Ook zouden er dagelijks noodremmingen voorkomen, waardoor de vertragingen oplopen. 

Quote

"In Amsterdam houd je altijd rekening met vertraging. Best gênant"

gedupeerde metroreiziger

Dat het een dagelijks probleem is, staat dus vast. Maar hoeveel verstoringen, hoelang die duren, wat de oorzaak precies is, en hoelang het duurde voordat het probleem opgelost kon worden, daar heeft de gemeente geen zicht op. Dat is merkwaardig, zegt Jan-Bert Vroege, D66-raadslid in de gemeenteraad en de regioraad van de Vervoerregio Amsterdam. 

Gestrande metroreizigers tijdens een storing - Cenk Karakaya / AT5

"Als je kijkt naar de tweets van het GVB, staat het allemaal op een rijtje, dus het is gek dat ze dan geen overzicht kunnen geven. Daarnaast is het nieuwe systeem juist bedoeld om real time inzicht te krijgen in alle metro's en hoe laat ze vertrekken. Dat is het mooie aan dit systeem, met één druk op de knop zou je het moeten weten, dus het verbaast me dat ze zeggen geen overzicht te hebben." 

Dat er op dit moment nog geen dashboard is van alle storingscijfers, daar heeft Vroege nog wel begrip voor: "‘Een heel storingsdashboard hoeft er nog niet te zijn want ze moeten hun prioriteit nu leggen bij het oplossen van de grote problemen. Maar na al die jaren zou je toch op zijn minst wel een overzichtslijstje met storingen verwachten." 

Quote

"Je ziet dat mensen het bijna gewend zijn dat metro's uitvallen. De aantrekkelijkheid neemt zo snel af"

d66-raadsdlid jan-bert vroege

De informatievoorziening omtrent de metrostoringen blijkt ook uniek. Zo moet de wethouder ongeveer elke maand een brief sturen voor de commissievergadering Mobiliteit. Een regeling die we in Amsterdam nog nooit hebben meegemaakt, volgens Vroege. "Meestal krijgen we halfjaar- of kwartaalrapportages, maar nu krijgen we iedere drie weken of maand een stand van zaken. Dat geeft aan dat er veel gebeurt, en dat wij als raad en ook het college er bovenop zitten. De politieke druk wordt steeds hoger." Volgens het raadslid heeft hij zelf de grondige communicatie over de metrostoringen moeten afdwingen. 

Probleem kan nog jaren duren

Naar aanleiding van de aanhoudende storingen, heeft het Bestuurlijk Team Metro een advies gevraagd aan het Engelse technisch adviesbureau WSP. Volgens het bureau zit Amsterdam in een brown field'-situatie, wat betekent dat een nieuw beveiligingssysteem geïmplementeerd moet worden op een bestaand metronet. De conclusie luidt: dat is niet te doen zonder hinder voor reizigers en het kan nog jaren duren voordat alle problemen zijn opgelost. 

"Nog jaren duren... Je ziet nu al dat mensen het bijna gewend zijn dat de metro's uitvallen. De aantrekkelijkheid neemt op deze manier snel af en dat is ontzettend zonde", reageert Vroege. Juist het betrouwbare en coherente karakter van de metro is het belangrijkste kenmerk, vindt hij. "Straks wordt het hele ov-systeem als minder aantrekkelijk gezien en gaan mensen andere keuzes maken, zoals de auto instappen. Dat is het laatste wat we willen." 

Ontvlechten

Tijd om drastische keuzes te maken, vindt het D66-raadslid. Een van de opties is om te onderzoeken of het metronetwerk ontvlochten kan worden. Op dit moment zijn de metrolijnen vervlochten: de lijnen delen het spoor met elkaar. Bij ontvlechting zou elke metro op en neer over een eigen stuk spoor rijden, zoals nu al het geval is op de Noord/Zuidlijn. De motie van Vroege om ontvlechting te onderzoeken is op 1 december aangenomen in de gemeenteraad. Volgens hem moet er dan wel vaker overgestapt worden, maar is het algemeen gezien beter voor de robuustheid en betrouwbaarheid van het metrostelsel. 

Vanuit deze ruimte wordt het metroverkeer geregeld

Op 23 november heeft het Bestuurlijk Team Metro besloten om verder te gaan met het nieuwe metrobeveiligingssysteem, maar dan wel met nieuwe maatregelen om storingen te beperken. Zo is er nu ten alle tijden een groot team van leverancier Alstom aanwezig, mocht een reset van het systeem nodig zijn. Op deze manier kan het systeem snel weer opgestart worden. Daarnaast wordt het GVB-personeel sneller opgeleid om mee te werken in de storingsploegen. 

"Uiteindelijk komt het goed, maar de vraag is hoelang het nog duurt en hoeveel geld het nog gaat kosten", aldus Vroege. De implementatie van het systeem duurt al jaren en kosten lopen inmiddels al tot boven de 250 miljoen. "En dat is dan alleen voor de software. De tijd van 'het komt wel goed' ligt achter ons. Niemand durft meer te zeggen dat dit binnen een jaar opgelost zal zijn. Laten we hopen dat de reiziger niet allang is afgehaakt over tien jaar."

Heb je een (anonieme) tip, ervaring of informatie die je graag zou willen delen? Klik hier om rechtstreeks contact op te nemen met journalist Lotte Rigter of mail naar [email protected].

📋 Doe mee aan het AT5-panel

Heb jij ook een mening over de stad? Via het AT5-panel kan iedere Amsterdammer meedenken over actuele kwesties. Klik hier om je aan te melden. En hier lees je meer over het AT5-panel. Deze productie is tot stand gekomen met hulp van het SvdJ