Nu de bouwkosten stijgen, personeel steeds schaarser en duurder wordt en de gemeentebegroting ook nog eens onder druk staat, is het maar zeer de vraag of alle - al eerder bijgestelde - ambities voor de bruggen en kades in de stad gehaald gaan worden.

Het achterstallige onderhoud, grotendeels in de historische binnenstad, is enorm. Wie met de fiets bijvoorbeeld over de grachten rijdt, ziet overal werkzaamheden aan de kades en bruggen. En zoals het er nu naar uit ziet, is er steeds meer werk te verrichten.

Doemscenario

Maar er dreigt een doemscenario voor de stad. Zo staat de huidige werkwijze die van een langjarige samenwerking met de markt uitgaat onder druk. Van der Horst schrijft daarover: "Essentieel is een voldoende omvangrijk werkpakket en een continue werkstroom . We gingen de afgelopen jaren uit van ongeveer twee kilometer kademuur en acht bruggen per jaar, maar gezien de investeringsruimte is dat nu niet reëel."

Dat onderhoud noodzakelijk is, bleek de laatste periode op meerdere plekken in de stad. Zo waren er sinkholes in het wegdek bij de Lijnbaansgracht, bij het Singel, de Oudezijds Voorburgwal en de Amstel. Bij het Singel en de Oudezijds Voorburgwal moest de gemeente een deel van de straat afzetten vanwege de slechte staat van de kademuur. Uit metingen blijkt dat de kademuur mogelijk kan bezwijken. Er wordt op deze plekken een veiligheidsconstructie voorbereid om te voorkomen dat de kade in het water valt.

Er is ook enige optimisme bij Van der Horst over de kennis en inzichten van het megaproject. Hiermee kan de gemeente risicogericht te werk gaan en vaker kiezen voor gedeeltelijke renovatie in plaats van het vervangen van een hele brug of kademuur, schrijft de wethouder.

Sloop in uiterst geval

Maar, omdat het budget beperkt is, hangt er wel een zwaard van Damocles boven de stad. De ondergrens van de aanpak is namelijk in beeld nu er te weinig financiële middelen zijn. Het afschalen kan de komende drie jaar nog verantwoord, maar vanaf 2026 moet er meer geld worden vrijgemaakt. Meer investeringsruimte voor die periode is nog niet gevonden. "Als dat niet lukt, is voortzetting onzeker, zal het achterstallig onderhoud nog harder oplopen en zullen we bruggen en kademuren permanent moeten afsluiten, vaker moeten herwaarderen of mogelijk zelfs slopen", aldus de wethouder.

Bij het stadsbestuur zijn er grote zorgen over de gevolgen hiervan voor de bereikbaarheid en leefbaarheid van Amsterdam. "In die situatie zullen niet alleen de kosten van het dagelijks en groot onderhoud van de bruggen en kademuren oplopen, maar ook de kosten voor ander regulier werk dat we als stad uitvoeren, zoals het schoonhouden van de openbare ruimte."

Renovatie in plaats van vervangen

Het herstel van de kademuren en bruggen wordt sowieso versoberd. Het stadsbestuur toetst nu alle projecten op een restlevensduur van 30 jaar in plaats van 100 jaar. Van der Horst zegt op dit moment meer te vertrouwen op de monitoring van alle kademuren en bruggen dan aan het begin van het project. Met deze aanpak hoopt de gemeente zeker vijftig procent geld te besparen.

Concreet worden bij de Kostverlorenvaart, de Kloveniersburgwal en de Grimburgwal nu al kademuren gerenoveerd in plaats van vervangen. 

Verder schrijft de wethouder dat in de jaren 2025/2026 niet achttien, maar zes bruggen zullen worden hersteld. Het gaat om drie bruggen in het Wallengebied en één in Nieuw-West, naast de Berlagebrug en Bullebakbrug. Vijf andere bruggen worden mogelijk zelfs permanent een fiets-/voetgangersbrug, waardoor de levensduur wordt verlengd vanwege het weren van zwaar (auto)verkeer.