"Welkom op de zesde etage van het stadsarchief", zegt historicus Mark Ponte. Achter slot en grendel ligt hier bijna de hele geschiedenis van Amsterdam opgeborgen in archieven. Ponte loopt ongeveer vijf kasten voorbij. "Hier, alle notariële aktes. Van de 16e tot 19e eeuw." Het is 3,5 kilometer aan archief, wat neerkomt op drie à vier miljoen notariële aktes.

Amsterdamse geschiedenis

Op de begane grond van het Stadsarchief zijn een stuk of vijftien vrijwilligers aan het werk. Onder anderen zij hebben zich de afgelopen zeven jaar in de stukken verdiept en ze gedigitaliseerd. Op deze manier is het niet alleen makkelijker voor historici om onderzoek te doen naar de geschiedenis van Amsterdam en zo een beter beeld te krijgen van wat zich in onze stad afspeelde onder het volk, ook Amsterdammers kunnen nu sneller eigen onderzoek doen naar hun familiegeschiedenis.

Vrijwilliger Jan Blom zit nog niet zo lang bij het team, maar is erg enthousiast. "Het is leuk om op deze manier met de geschiedenis van Amsterdam bezig te zijn." Zo vindt ook Rini Raat. "Het is ook een beetje sensatie", lacht hij. Wat hij daarmee bedoelt wordt duidelijk als we met Ponte een archiefboek openslaan.

'Juice' avant la lettre

"Het is hier 24 oktober 1715." Ponte leest één van de duizenden aktes voor die je misschien ook wel 'juice' avant la lettre kunt noemen. Jordanees Gilles Kwast komt met getuigen een verklaring afleggen over zijn vrouw en zijn buurman Tobias ter Boog, die tevens melkboer is. "Over de zeer vrije omgang die zijn vrouw met dezelfde Ter Boog kwam te houden. Oftewel, ze heeft het heel gezellig met de buurman. Met de melkboer dus!" Waarom zo'n akte als dit moest worden opgesteld? "Dat staat niet letterlijk in het document, maar vroeger was het alleen legaal om te scheiden als er sprake was van overspel. Waarschijnlijk had hij een nieuwe vrouw met wie hij wilde trouwen."

"Je zit hierdoor bij de normale mensen aan de keukentafel, en dat vind ik heel leuk", zegt Jan. En het is mooi dat hij het digitaliseren leuk vindt. Er zijn namelijk nog twee à drie miljoen notariële aktes te gaan.