De thuiszorg voor mensen met dementie in de stad lijkt spaak te lopen. Door een chronisch tekort aan casemanagers moeten cliënten maanden wachten op zorg. Casemanagers begeleiden mensen bij wie dementie is geconstateerd, ze komen bij hen thuis voor begeleiding en steun.
AT5
Het is inmiddels twee jaar geleden dat Johan Flaton uit Buitenveldert te horen kreeg dat hij dementie heeft: "Dat was schokkend. Je krijgt het langzaam pas in de gaten. Ik ben een spontaan mens, dus toen ik merkte dat mijn spraak en mijn geheugen verstoord raakten, dat ik niet meer wist wat ik in het verleden had uitgevreten, dat was voor mij wel een spookbeeld."
Onbeperkt praten
In Nederland hebben 300.000 mensen de diagnose dementie. Elke cliënt krijgt een casemanager toegewezen. Die casemanagers hebben een vaste groep mensen onder hun hoede, bij wie ze huisbezoeken afleggen en ze in het traject begeleiden en ondersteunen. In Amsterdam staan momenteel 163 mensen op de wachtlijst.
Johan stond vier maanden op de wachtlijst voordat hij zijn begeleider Frieda Kooij toegewezen kreeg. "Mensen zijn gemiddeld een jaar onderweg voordat ze überhaupt de diagnose dementie krijgen. Dit brengt onzekerheid met zich mee, niet alleen voor de persoon zelf, maar ook voor zijn omgeving. Je merkt dat mensen behoefte hebben aan handvatten en die bieden wij."
"Je kunt onbeperkt praten over wat je angstig maakt", vertelt Johan. "Ik wist niet wat me overkwam of te wachten stond, of wat alzheimer voor mijn dagelijks leven betekende. Dat is waar Frieda de sleutel aan mij gaf: ze vertelde me wat er waarschijnlijk gaat gebeuren en hoe ik me daartegen kan wapenen."
Werk jij zelf in een verpleeghuis of in de thuiszorg als verzorgende, helpende of verpleegkundige? Of ben je op een andere manier betrokken bij de ouderenzorg? Praat dan mee op maandag 18 maart om 19.30 uur over een duurzame toekomst van ouderenzorg in De Balie Amsterdam. Reserveer hier je gratis ticket.
Snel in actie
Casemanagers bieden dus niet alleen een luisterend oor aan cliënten die zich eenzaam, gestrest, boos of onzeker voelen, ze gaan ook het gesprek aan over het vervolg van het ziektetraject. Kooij: "Daarom is het van belang dat wij zo snel mogelijk na de diagnose betrokken raken bij de cliënt, zodat wij ze kunnen informeren."
Kooij ziet in Amsterdam soms cliënten die zo lang op de wachtlijst staat dat ze vervolgens niet meer lang zelfstandig kunnen wonen. Volgens haar had dit in sommige gevallen voorkomen kunnen worden door sneller hulp in te schakelen: "Ik was soms liever een jaar eerder geweest, dan had ik nog zaken kunnen organiseren, maar wanneer iemand te slecht is wordt dat best ingewikkeld."
Tekort Zuid het grootst
De wachttijd in Amsterdam verschilt behoorlijk per stadsdeel. Hoeven mensen in Noord slechts een maand te wachten op hulp, is dat in Zuidoost al vier maanden. Zuid spant de kroon met een wachttijd van zes tot twaalf maanden. De casemanagers vragen de gemeente om mee te denken over oplossingen. Ze vragen onder meer om minder bureaucratie.
"We praten ook over een mogelijk vrijwillig levenseinde"
Zo willen ze zelf de Wmo-indicaties (Wet maatschappelijke ondersteuning) gaan regelen. Deze wet regelt hulp voor mensen die zelfstandig thuis willen blijven wonen, bijvoorbeeld via begeleiding, dagbesteding en de ondersteuning van mantelzorgers.
Daarnaast willen ze dat het proces voor aanvullend openbaar vervoer wordt vereenvoudigd en dat de wachtlijst voor huishoudelijke hulp wordt aangepakt. Kooij: "Momenteel is die wachtlijst zo'n anderhalf jaar. Voor dementiepatiënten die het overzicht kwijt raken is het juist van groot belang om die hulp te hebben."
Johan heeft vooral veel gehad aan de gesprekken over het vervolg van zijn ziekte: "Op een gegeven moment ben ik niet meer in deze wereld. Daar heb ik het dan met Frieda over. We hebben ook gepraat over een mogelijk vrijwillig levenseinde." Maar zover is het nog niet: "Voorlopig zit ik nog met alzheimer en de kat op schoot."
Reactie wethouder Scholtes (Zorg):
Ik vind het belangrijk dat mensen met dementie zo lang mogelijk het leven dat ze leiden kunnen voortzetten en dat we hen daarbij zo veel mogelijk ondersteunen. Dit doen we met activiteiten in de sociale basis, die bijvoorbeeld helpen tegen eenzaamheid, maar ook door het aanbieden van Wmo-voorzieningen als dagbesteding, Aov en Hulp bij het huishouden.
Helaas hebben we bij Hulp bij het huishouden te maken met schrijnend lange wachtlijsten, die vooral voortkomen uit een tekort aan huishoudelijk personeel. Met de recent gestarte campagne 'Zorg voor Amsterdam' zetten we daarom vol in op het werven van nieuw personeel en het waarderen en behouden van het huidige personeel. Ook bieden we een ’grote schoonmaak’: een aanbod aan alle Amsterdammers op de wachtlijst om hun huis eenmalig goed schoon te laten maken.
We kijken uit naar de eerder door het Rijk aangekondigde herinvoering van de inkomensafhankelijke eigen bijdrage, want zonder deze invoering is het vrijwel onmogelijk om echt van de wachtlijsten af te komen. Als het gaat om bureaucratie loop ik binnenkort mee met een van de casemanagers en kijk ik samen met hen en onze andere zorgpartners graag hoe we deze kunnen verminderen.
De komende vijf maanden onderzoekt de redactie van Live Journalism samen met AT5 de Amsterdamse zorg en welzijn: hoe kunnen ouderen zo lang mogelijk thuis wonen? Het piept en kraakt in ouderenzorg. Hoe kan de gemeente Amsterdam het beter regelen voor deze groep? Dit is de eerste reportage uit het onderzoek. Heb je zelf ervaring of tips? Mail dan naar [email protected]
💬 Whatsapp ons!
Heb jij tips? Of een interessante foto of video gemaakt? Stuur ons jouw nieuws op 0651190938!