Het stadsbestuur is 'niet tegen auto's', maar Amsterdamse autobezitters moeten de komende jaren wel flink wat ruimte inleveren. Fietsers, voetgangers en het openbaar vervoer krijgen ruim baan. Het staat allemaal in de gemeentelijke plannen voor een autoluwe stad. We hebben de belangrijkste maatregelen op een rijtje gezet.
Parkeerplekken die verdwijnen, wachtlijsten voor parkeervergunningen die langer worden en meer straten in de stad die éénrichting of zelfs helemaal afgesloten worden voor doorgaand verkeer. Niet alle autobezitters zullen daar blij van worden, maar volgens het stadsbestuur zijn de maatregelen hard nodig om de stad toegankelijk te houden en de slechte luchtkwaliteit aan te pakken.
Lees ook: Meer deelauto's en gesprekken met Amsterdammers moeten stad autoluw maken
In de gisteren gepresenteerde plannen (Agenda Amsterdam Autoluw) kondigt verkeerswethouder Sharon Dijksma (PvdA) verregaande maatregelen aan die de toenemende verkeersdrukte in de stad het hoofd moeten bieden. Daar waar de automobilist moet inleveren, is er ruim baan voor fietsers, voetgangers en ov-gebruikers.
9500 parkeervergunningen minder
Die extra ruimte moet er komen door bijvoorbeeld parkeerplaatsen op te heffen. Maar het betekent ook dat er minder nieuwe parkeervergunningen worden afgegeven. Het stadsbestuur benadrukt dat er geen bestaande vergunningen worden afgepakt. Maar wel dat de wachtlijsten voor nieuwe vergunningen langer worden. Op termijn leidt dat tot 9500 parkerende bewoners minder.
Lees ook: Hoe moet een autoluw Amsterdam eruit zien?
Afsluiten wegen
Een andere maatregel om de stad minder aantrekkelijk te maken voor automobilisten is het instellen van meer eenrichtingsstraten, of het afsluiten van zijwegen. In bepaalde straten komt zelfs een knip - een barrière waardoor automobilisten niet meer door kunnen rijden - zoals eerder toegepast op het Muntplein. Het gaat dan in eerste instantie om straten waar volgens Dijksma al vrij weinig auto's rijden (zie het kader hieronder).
Tussen Meer, Admiraal de Ruijterweg, Jan Tooropstraat/Postjesweg, Tweede Nassaustraat, Oostelijke Handelskade, Jan Pieter Heijestraat, Arent Janszoon Ernststraat, Marathonweg, Vlaardingenlaan/Overschiestraat, Van Limburg Stirumstraat
Knip in Van Woustraat en Weesperstraat
Maar ook grote verkeersaders zullen de dans niet ontspringen. Eén van straten waar de impact van die knip heel groot gaat zijn, is het noordelijke deel van de Van Woustraat. De straat zelf krijgt daardoor naar verwachting zeventig procent minder verkeer te verwerken. Keerzijde van die knip is dat de Stadhouderskade - toch al niet de gezondste straat van de stad - tien tot vijftien procent meer verkeer voor de kiezen krijgt. Datzelfde geldt voor de Amsteldijk.
Lees ook: Google-auto's gaan luchtkwaliteit in de stad meten
Naast de Van Woustraat onderzoekt de gemeente ook of een dergelijke knip toegepast kan worden op de Weesperstraat. Omdat de impact op de buurt daar weleens heel groot zou kunnen zijn, wordt er een pilot van een aantal weken voorbereid.
Amsterdammers eerste rekeningrijders?
Maar er staan meer maatregelen in de plannen die het autoverkeer moeten beperken. Zo is Dijksma bereid om mee te werken aan een eventuele Rijkspilot Betalen naar gebruik, beter bekend als rekeningrijden. Mocht er in Den Haag voor die optie gekozen worden, dan kan het dus zomaar zijn dat Amsterdammers straks de eerste rekeningrijders van het land worden.
Als Amsterdammers ondanks alle maatregelen toch een auto willen blijven gebruiken, dan liever een elektrische deelvariant. Deelautobedrijven kunnen lagere vergunningskosten van de gemeente verwachten, mits zij die korting doorberekenen in de verhuurtarieven. En dat moet er weer voor zorgen dat mensen hun eigen auto de deur uit doen.
Een elektrische deelauto klaar om opgeladen te worden
Alleen nog bestelde taxi's in binnenstad
Bedrijven moeten ook hun steentje bijdragen in de nieuwe verkeersplannen. Tegen toeterende en rondrijden taxi's rond het Wallengebied, kwamen eerder al maatregelen. Met verzinkbare palen worden taxi's daar in het weekend geweerd. Dat gebied wordt nu uitgebreid en komt te liggen tussen de Prins Hendrikkade, de Oudeschans, de Zwanenburgwal, de Amstel, het Rokin en het Damrak. Mogelijk worden ook de tijden van het 'taxiverbod' uitgebreid. Op de lange termijn worden taxi's die geen bestelde rit hebben mogelijk helemaal uit het stadshart geweerd.
Om de toenemende druk van bestelbusjes en vrachtwagens te beteugelen, wil Dijksma meer lichte elektrische vrachtwagentjes in de stad. Voor die voertuigen komen extra laadpunten. Maar ook een gigantisch overslagstation, een zogenaamde Cityhub net buiten de stad, kan daaraan bijdragen. Vanuit die hub kunnen verschillende leveranciers samen de bevoorrading van een hotel of restaurant uitvoeren.
Drie nieuwe P+R's
Forenzen, maar ook dagjesmensen die de stad met de auto bezoeken, doen dat straks vaker met het ov, zo wil het stadsbestuur. Er wordt onderzocht of er meer P+R-gebieden aangelegd kunnen worden. Langs de A9 bij de Gaasperplas, in de buurt van het Coenplein, en langs de Anderlechtlaan/Oude Haagseweg zouden P+R's een oplossing kunnen bieden.
Ov moet spoorboekloos
In ruil voor al die maatregelen moet de frequentie van het openbaar vervoer omhoog. Het moet straks mogelijk zijn om 'spoorboekloos' te reizen door de stad. Ook moeten er nieuwe ov-verbindingen komen, bijvoorbeeld van IJburg naar station Zuid en van Noord naar station Sloterdijk. Op de lange termijn is het doortrekken van de Noord/Zuidlijn naar Schiphol ook een optie, maar daar heeft de stad de hulp van het Rijk bij nodig.
Straks kunnen Amsterdammers mogelijk 's nachts met de Noord/Zuidlijn
Om het ov aantrekkelijker te maken komt er een proef met een nachtmetro en mogen kinderen tot 11 jaar straks op woensdagmiddag en in de weekenden gratis reizen. Via extra subsidie hoopt het stadsbestuur dat het ov ook de wijken in gaat, bijvoorbeeld met buurtbussen.
Fietsenrek op parkeerplaats
In vijftien 'stadsstraten' wordt op korte termijn al gekeken hoe voetgangers meer ruimte kunnen krijgen. Het gaat dan vooral om simpele oplossingen, waarbij er bijvoorbeeld een fietsenrek op een parkeerplaats gezet wordt, of een reclamebord van de stoep verdwijnt. In het kader hieronder staat om welke straten en trajecten het gaat.
Admiraal de Ruijterweg, Beethovenstraat, Damstraat/Oude Hoogstraat/Nieuwe Hoogstraat, Haarlemmerdijk/Haarlemmerstraat, Haarlemmermeerstraat, Jan Pieter Heijestraat, Kinkerstraat, Linnaeusstraat/Middenweg, Raadhuisstraat/Rozengracht/De Clercqstraat/Jan Evertsenstraat, Bilderdijkstraat/Van Baerlestraat/Roelof Hartstraat/Ceintuurbaan, Damrak/Rokin/Vijzelstraat/Ferdinand Bolstraat, Sint Antoniebreestraat, Tweede Nassaustraat/Van Limburg Stirumstraat, Van Woustraat/ Rijnstraat en de Zeilstraat/Hoofddorpweg.
Doordat er extra ruimte komt voor voetgangers, maar ook voor groen en bijvoorbeeld een zitbankje, gaan fietsers de weg vaker delen met automobilisten en het openbaar vervoer. Om dat mogelijk te maken gaat de maximum snelheid in die straten naar 30 kilometer per uur, zoals dat nu ook al het geval is in een gedeelte van de Sarphatistraat.
De plannen die beschreven staan in de Agenda Amsterdam Autoluw worden niet allemaal tegelijk uitgevoerd. Over bepaalde maatregelen is al een besluit genomen, maar andere ideeën worden mogelijk pas rond 2040 gerealiseerd, of ze blijken uiteindelijk niet haalbaar.