Start van hoofdcontent

Stad

nl

Lokale coronaregels: hoe werkt dat, en heeft het zin?

18 augustus 2020, 16.58 uur · Aangepast 25 augustus 2020, 13.39 uur · Door Redactie

Het aantal besmettingen in de stad blijft toenemen en daarom worden er vandaag lokale coronaregels doorgevoerd. Hoe werkt dat, en heeft het zin? In Antwerpen gingen ze ons al voor. 'Zo'n avondklok is geen fijne beperking.'

Het leek voor de zomervakantie nog de goede kant op te gaan. Maar inmiddels neemt het aantal besmettingen met het coronavirus weer toe. Vooral Amsterdam liet de afgelopen weken oplopende cijfers zien.

Premier Rutte en coronaminister De Jonge houden daarom vanavond opnieuw een persconferentie, rond 19.00 uur. Daarbij worden waarschijnlijk nieuwe maatregelen aangekondigd.

Maar wat Amsterdam betreft blijft het daar niet bij. Burgemeester Halsema zal daarom later op de avond maatregelen aankondigen, die specifiek gelden voor deze stad.

Brandhaard

Reden daarvoor is dat Amsterdam een nieuwe brandhaard dreigt te worden. Zo zijn er veel besmettingen in stadsdelen Nieuw-West en West. Daarnaast zouden horecabezoekers in de binnenstad en studenten risico lopen op besmetting. De GGD uitte al haar zorgen over deze ontwikkeling.

Drukte vorig jaar bij Park Somerlust, via AT5 Whatsapp (065119093)

Eerder voerde de gemeente daarom ook al enkele regels door. Al werden deze minder officieel aangekondigd. 

Zo werden mondkapjes verplicht in een gedeelte van het centrum en werden sommige parken (tijdelijk) gesloten als het daar te druk dreigde te worden.

Maar daardoor ontstond ook veel verwarring. 'Waarom zijn mondkapjes wel in de Kalverstraat verplicht, maar niet op het Leidseplein, waar het misschien wel net zo druk is?', zegt Julia van Weert, gedrags- en communicatiedeskundige, tegen AT5.

Niet te veel verschil tussen stadsdelen

Volgens Van Weert worden de regels vooral opgevolgd als ze duidelijk gecommuniceerd worden. Er moeten daarom niet te veel verschillen zijn tussen bepaalde gebieden of stadsdelen. Als daar wél sprake van is, zou de gemeente dat bijvoorbeeld inzichtelijk kunnen maken met een kaart. 'Waarop mensen kunnen zien welke regels er in hun stadsdeel gelden', aldus Van Weert. Ook pleit ze voor een brief, waarin dat duidelijk gemaakt wordt.

'Leg uit waarom de regels er zijn'

Dat regels per stad of regio verschillen, kan ze beter begrijpen. 'Het is vooral belangrijk om uit te leggen waaróm de regels er zijn. En hoe mensen deze uit kunnen voeren.'

Vooral dat laatste krijgt volgens Van Weert nog weinig aandacht. 'Kom met goede voorbeelden en laat ook zien wat er wél mag', is haar advies.

Quote

'De meeste besmettingen vinden plaats bij mensen tussen de 20 en 40 jaar, betrek hen er zelf bij'

julia van weert, gedrags- en communicatiedeskundige

Belangrijk is vooral om alternatieven te bedenken, samen met de doelgroep, denkt Van Weert. 'Veel besmettingen vinden plaats bij mensen tussen de 20 en 40 jaar. Betrek hen er zelf bij.'

'Maatregelen moeten wel zinvol zijn'

Viroloog Menno de Jong van het Amsterdam UMC vindt het 'voor de hand liggend' dat er lokale maatregelen komen. 'Sommige regio's hebben weinig last van Covid, waar in Amsterdam en Rotterdam het aantal besmettingen behoorlijk toeneemt.'

Maar hij benadrukt dat deze lokale regels wel 'zinvol moeten zijn'. 'Uit bron- en contactonderzoek blijkt dat mensen vooral in privéomstandigheden geen afstand houden. Het ligt dan voor de hand om daar restricties op te leggen.'

Op het terras van Ron Blaauw werd op een originele manier de 1,5 meter afstand aangegeven

Het is volgens hem minder logisch om de regels voor horeca aan te scherpen. 'Horecaondernemers doen hun stinkende best en dat heeft kennelijk effect. De situatie is daar ook beter controleerbaar.'

Quote

'Als je evenementen verder wilt beperken, is dat lastig om regionaal te doen. Mensen verplaatsen dan het feest'

menno de jong, viroloog

Daarnaast benadrukt hij dat niet alle maatregelen geschikt zijn om lokaal  in te voeren. 'Als je evenementen verder wilt beperken, dan is dat lastig om regionaal te doen. Mensen verplaatsen dan het feest.'

'Dat zag je in het begin van de pandemie ook met de Belgen', geeft hij als voorbeeld. 'Zij gingen dan maar naar Nederland, om naar de kroeg te gaan.'

Antwerpen

De kroegen van onze zuiderburen zijn inmiddels weer geopend. Maar ook daar neemt het aantal besmettingen toe. Vooral Antwerpen leek een brandhaard te worden. Er werden daarom strenge, lokale regels ingevoerd.

De Antwerpenaren gingen ons dus al voor. Om alvast een beeld te krijgen, geeft de Vlaamse wetenschapsjournalist Dries de Smet ons een inkijkje in de situatie daar.

'Rond half juli kwamen de eerste alarmsignalen', vertelt hij. 'Daarvoor leek het aantal besmettingen in België juist te dalen.' Om de situatie te verbeteren, werd in eerste instantie vooral ingezet op bron- en contactonderzoek. 'Want men vond dat het onderzoek nog te traag werkte', aldus Smet. 

'Minder informatie over de verspreiding'

Een beeld dat viroloog De Jong overigens herkent. 'In België is er minder informatie over de verspreiding van het virus. Terwijl dat zou kunnen helpen om de juiste maatregelen te kiezen.'

Wel is het bron- en contactonderzoek inmiddels ook in  Amsterdam beperkt, vooral vanwege de drukte. 'Maar daar wordt hard aan gewerkt', aldus De Jong.

Regels aangescherpt

Terug naar België: daar zagen ze toch wat minder heil in het bron- en contactonderzoek. Het aantal besmettingen bleef namelijk stijgen. 'Je zag daardoor wat paniek ontstaan', vertelt De Smet. 'Uiteindelijk zijn de regels daarom aangescherpt.'

Landelijk gezien mochten Belgen bijvoorbeeld met minder mensen afspreken. Hun 'bubbel' werd verkleind, van vijftien naar vijf bekenden.

Maar de regels waren vooral streng in de provincie Antwerpen. Zo werd er een avondklok ingesteld, mochten er nog maar vier mensen aan een tafel zitten in een restaurant en werd het mondkapje verplicht in de publieke ruimte.

Quote

'Er was wel onrust, zo'n avondklok is geen fijne beperking'

dries de smet, wetenschapsjournalist

De horeca protesteerde weliswaar, maar verder waren er eigenlijk nauwelijks demonstraties tegen de verscherpte maatregelen. De Antwerpenaren leken de regels min of meer te accepteren.

'Al was er wel onrust. Zo'n avondklok is geen fijne beperking', aldus De Smet. 'Daarom is dat nu veranderd in een nachtklok, waarbij mensen tussen 01.30 en 05.00 uur niet op straat mogen zijn.'

In Nederland werd wél geprotesteerd tegen de coronaregels

Maar trokken mensen dan niet gewoon naar een stad of dorp buiten de provincie? 'Je hoeft niet ver te reizen om niet aan de regels te hoeven voldoen', beaamt De Smet. 'Maar als je uitgaat in Oostvlaanderen, moet je toch ook weer terugkeren. En dan geldt de avond- of nachtklok.'

'Het blijft de vraag welke maatregel heeft gewerkt'

Inmiddels lijkt het in Antwerpen weer de goede kant op te gaan. Is dat te danken aan de strenge maatregelen? 'Ze lijken effectief te zijn geweest. Maar het blijft altijd de vraag welke maatregelen dan precies hebben gewerkt. Misschien hebben ze vooral een waarschuwend effect gehad', denkt De Smet. 

Het aantal besmettingen is in elk geval wél gedaald. Op het moment dat er strenge maatregelen ingevoerd werden, waren er 155 besmettingsgevallen per 100.000 inwoners per week, vertelt De Smet. 

Quote

'Het aantal besmettingsgevallen ligt hier nog wel hoger dan in Amsterdam'

dries de smet, wetenschapsjournalist

Inmiddels gaat het om 110 gevallen. 'Dat is nog wel meer dan in Amsterdam: zo'n 81 per 100.000 inwoners', aldus Smet. 'Maar ook daar kan het snel gaan. In Antwerpen is het aantal al een keer binnen een week gestegen van 80 naar 150.'

Brussel

In Antwerpen zijn daarom ook nog niet alle maatregelen weer versoepeld. Al ligt de focus in België nu vooral op Brussel, waar het virus juist weer oplaait. Worden daar dan ook meer lokale coronaregels ingesteld? 'Het enige wat men daar gedaan heeft, is de mondmaskerplicht instellen', vertelt De Smet. 'In Brussel is men meer bezorgd om het lokale draagvlak.'

Quote

'In Brussel is men vooral aan het afwachten'

dries de smet, wetenschapsjournalist

Antwerpen heeft één burgemeester, maar Brussel heeft er maar liefst negentien, legt hij uit. 'En zij willen de stad vooral leefbaar houden. Men is daardoor nu vooral aan het afwachten.'

Teugels aanhalen

In Amsterdam wordt er sneller uitsluitsel verwacht. De nieuwe coronaregels zullen al op korte termijn ingevoerd worden.

'In sommige regio's is het nodig de teugels wat strakker aan te halen', zei minister De Jonge daarover.