Begin maart krijgen ambtenaren de eerste signalen dat er problemen zijn in de beveiligingssector. Op de Dam komen duizenden mensen bijeen voor een manifestatie waar stil wordt gestaan bij de oorlog in Oekraïne. Het evenementenbureau van de gemeente organiseert de samenkomst. Zoals bij elk evenement zijn ook hier beveiligers nodig. Er zijn geen evenementenbeveiligers beschikbaar en dus besluit de stad om zogeheten objectbeveiligers in te zetten. 

Omdat inmiddels het einde van het Eredivisie-seizoen nadert en de kans groot is dat Ajax kampioen gaat worden, voelt het evenementenbureau de urgentie om vervroegd een uitvraag te doen bij een groot beveiligingsbedrijf. Hetzelfde bedrijf dat in 2019 voor de huldiging op het Museumplein beveiligers leverde, wordt gevraagd dit voor een eventueel 2021-2022 kampioenschap weer te doen.

Vroeg akkoord met locatie

Op 15 maart, bijna twee maanden voor het kampioenschap, gaat burgemeester Halsema al akkoord met de locatie voor een eventuele huldiging: het Museumplein. De verwachting is dat er zeker 100.000 mensen op het feest af zullen komen. Omdat de norm 1 beveiliger op 250 bezoekers is, zijn er zo’n 400 beveiligers nodig. In 2019 had Amsterdam 362 beveiligers ingezet (en nog eens 19 servicemedewerkers op lichtere posities). Dit aantal wordt als minimaal uitgangspunt voor 2022 genomen. 

Op 24 maart krijgt het team van ambtenaren een duidelijke mail: de partij die in 2019 de beveiligers leverde, ziet daar nu geen mogelijkheid toe. Oorzaak: de arbeidsmarkt is krap, er zijn tijdens de coronapandemie beveiligers uitgetreden en iets anders gaan doen, en in de week waar de huldiging zou moeten plaatsvinden zijn al er veel andere grote evenementen waar enorm veel voor beveiligers nodig zijn.

“Helaas moet ik dan ook vanuit ons mededelen dat wij alle scenario’s op onze planning tegen het licht gehouden hebben, maar met pijn in het hart moeten constateren dat wij dit niet voor elkaar gaan krijgen met de beste wil van de wereld niet. De dreun van twee jaar Covid-19 voelen wij nog steeds en het zal tijd kosten om personeel weer aan onze organisatie te binden in de huidige arbeids- en personeelscultuur”, schrijft de senior consultant van het bedrijf aan de gemeente.

Niet ‘jinxen’

Schuiven met data lukt ook niet, omdat onder andere de agenda van Ajax weinig ruimte laat: de ploeg moet zich op 17 mei in Curaçao melden vanwege sponsorverplichtingen. Voor de stad is het belangrijk dat een huldiging zo snel mogelijk ná het kampioenschap plaatsvindt, om op het juiste moment ruimte te geven aan de ontlading bij supporters.

Ook wil de club een eventueel kampioenschap niet ‘jinxen’ (de goden verzoeken om onheil, red.), zo is te horen bij betrokkenen. De strijd met PSV is op het moment van organiseren van een huldiging nog volop gaande: het puntenverschil loopt zelfs terug tot twee. De vrees is dan ook dat door één slechte Ajax-wedstrijd het kampioenschap alsnog naar Eindhoven gaat. De enige datum die nog als mogelijke optie voor de huldiging wordt gezien, is maandag 16 mei. 

Nadat het beveiligingsbedrijf, betrokken bij de 2019-huldiging, laat weten geen beveiligers te kunnen leveren, besluit het stadhuis op zoek te gaan naar andere partijen. Op de achtergrond is de 2019-leverancier nog wel betrokken voor advies, maar kan het 0 beveiligers toezeggen.

Eind maart komen ambtenaren, de politie en justitie samen om de problemen te bespreken. De vraag die onder andere op tafel ligt: kunnen we het met minder beveiligers doen op het Museumplein? Daar volgt al snel een ‘nee’ op, omdat “omstandigheden en recente incidenten” geen aanleiding geven om concessies te doen op het gebied van veiligheid, zo staat in de stukken.

Stad en land wordt inmiddels door het projectgroep afgebeld op zoek naar beveiligers. In de eerste week van april zijn er zo’n 225 geregeld, maar dat is nog lang niet het benodigde aantal van zo’n 400. Wel blijkt dat dit aantal eventueel aangevuld kan worden met servicemedewerkers, maar daar kiest de stad niet voor. “Zij zijn van een totaal ander kaliber en kunnen het tekort aan beveiligers niet opvangen.” 

Er gloort hoop

Half april gloort er hoop: een andere grote partij zegt meer beveiligers dan eerder gemeld te kunnen leveren. Geen 120, maar 240. Aangevuld met de aantallen die kleinere bedrijven zeggen te kunnen leveren, moet het dan misschien toch gaan lukken. Maar nog geen week later, net na Pasen, meldt dit beveiligingsbedrijf toch niet aan deze verwachtingen te kunnen voldoen. Ook een garantstelling die dit bedrijf al eerder gaf voor de 120 beveiligers wordt daarop door hen ingetrokken. Het al wekenlang wankele kaartenhuis lijkt definitief in elkaar te zakken: na contact te hebben gehad met zeker twaalf beveiligingsbedrijven is het benodigde aantal beveiligers onhaalbaar.

Museumplein valt af

Op woensdag 20 april trekken ambtenaren de conclusie dat het definitief niet lukt om voldoende beveiligers te vinden. Twee dagen vindt er overleg met Ajax plaats. De conclusie: er kan geen huldiging plaatsvinden in de openbare ruimte en dus valt het Museumplein af. De gemeente en Ajax spreken af andere scenario’s, waaronder een huldiging in de Johan Cruijff Arena, uit te werken.

In het weekend van 24 en 25 april vinden ultieme pogingen plaats om het alsnog rond te krijgen. Zo wordt nog uitgezocht of horecabeveiligers kunnen worden ingezet, maar die blijken hard nodig te zijn rond de uitgaanspleinen van de stad bij een eventueel kampioenschap. Ook wordt er met een groot winkelbedrijf in de stad gepraat om winkelbeveiligers eenmalig in te zetten. Vanwege hun profiel is ook dit geen optie.

Ook politiecommissaris Frank Paauw belt met een beveiligingsbedrijf en de voorzitter van de branchevereniging in een laatste poging een huldiging op het Museumplein rond te krijgen: ook hij krijgt het niet voor elkaar.

Op dinsdag 26 april trekt de projectgroep Ajax definitief de conclusie dat bij een eventueel kampioenschap Ajax niet wordt gehuldigd op een openbare plek in de stad.

Bedreigingen

Op 9 mei wordt het nieuws publiekelijk bekendgemaakt middels een persbericht. Burgemeester Halsema ontvangt na de bekendmaking een stortvloed aan (doods)bedreigingen en beledigingen.

Bij AT5 zei ze daarover: "Er stond woensdagmiddag een groep van ongeveer 600 kerels tegenover de ambtswoning en op de brug. Met hun middelvinger omhoog en allemaal schreeuwden: 'Halsema kankerhoer'. En als je daarbij bedenkt: het was namiddag en mijn dochter probeerde naar huis te komen en daar naar heeft staan kijken. Dan vind ik dat al die mannen zich wel eens af mogen vragen wat ze daar eigenlijk aan het doen waren en hoe erg dat is."

Halsema doet van de doodsbedreigingen aangifte. Het OM heeft meerdere verdachten opgepakt en was voornemens om deze zaken voor de rechter te brengen. Op verzoek van de burgemeester vindt er eerst een gesprek tussen haar en de verdachten plaats.

Ajax wordt uiteindelijk tijdens de een na laatste speelronde op woensdag 11 mei kampioen van de Eredivisie na een zege op Heerenveen. Diezelfde avond wordt de club in de Johan Cruijff Arena gehuldigd. Supporters die zich buiten het stadion hebben verzameld, krijgen ook nog even kort de schaal te zien van de ploeg.