De Amsterdamse haven staat vooral bekend om de opslag van benzine en cacao. Maar er ontstaat binnen de douane en het stadsbestuur ook zorgen over haar rol in de internationale drugssmokkel. Hoewel de cijfers niet in de buurt komen van die in Rotterdam, wordt de Amsterdamse haven steeds vaker gebruikt voor de invoer van cocaïne, en dat gebeurt niet op de traditionele manier via containers.
"Er is een aantal signalen dat duidt op een toenemende rol van onze haven als logistiek knooppunt in de invoer en doorvoer van cocaïne. Hoewel de concrete signalen relatief gezien nog beperkt zijn, is er wel sprake van een toename van het aantal drugsvondsten", schreef burgemeester Femke Halsema begin dit jaar in een brief aan de gemeenteraad. Met 1522 kilo aan onderschepte cocaïne vorig jaar, was het een recordjaar voor de Amsterdamse haven.
Wereldwijde speler
Het Westelijk Havengebied maakt deel uit van het Noordzeekanaalgebied, een wereldspeler in de opslag van benzine en de verwerking van kolen en cacao. Harko-Jan Huizenga, de programmamanager aanpak Ondermijning, erkent dat de omvang, zowel aan de zuid- als noordzijde, het gebied kwetsbaar maakt. Het is moeilijk te controleren, waardoor het aantrekkelijk wordt voor drugssmokkelaars.
"Smokkelwaar kan zich bevinden onder het schip zelf of worden bevestigd aan de romp of vinnen"
Hoewel Rotterdam bekend staat om de smokkel via containers, kiezen criminelen in de Amsterdamse haven vaak voor andere verstopplekken. Duikteams van de douane hebben al verschillende vondsten gedaan onder schepen in de haven, waarbij ze bijvoorbeeld waterdichte tassen vol cocaïne ontdekten. "Smokkelwaar kan zich ook onder het schip bevinden of wordt bevestigd aan de romp of vinnen", vertelt een van de duikers aan AT5. Vorig jaar augustus werd 150 kilo coke opgedoken, en begin dit jaar troffen duikers 128 kilo onder een Braziliaans zeeschip aan.
De zorgen over de situatie in de Amsterdamse haven nemen toe, vooral omdat de druk in Rotterdam en Antwerpen wordt opgevoerd. Criminoloog Yarin Eski waarschuwt dat Amsterdam daardoor een alternatieve haven kan worden voor drugssmokkel. Huizenga benadrukt daarom dat het belangrijk is om niet alleen op Rotterdam te focussen, omdat criminelen dan simpelweg andere havens zullen kiezen. Eerder werd ook al bekend dat er een flinke toename is van cocaïnevangsten in Vlissingen.
1.122 kilo cocaïne tussen cacaobonen
In de zomer van vorig jaar arriveert een zeecontainer gevuld met zakken cacaobonen uit Ecuador in Amsterdam. Het transport, dat via het Colombiaanse Cartagena is verlopen, bevat echter niet alleen cacaobonen. Verborgen tussen de lading bevindt zich bijna 1200 kilo cocaïne met een straatwaarde van ruim 38 miljoen euro. Het geplande einddoel van de lading wordt echter nooit bereikt.
Voor de invoer van deze cocaïne worden in totaal vier mannen gearresteerd. Een van hen is de 29-jarige Aris S., afkomstig uit Alkmaar. Op het moment van de arrestatie werkt hij op het kantoor van een Zaans transportbedrijf met een terminal in Amsterdam. Hij wordt ervan verdacht een leidende rol te hebben gespeeld tijdens de smokkeloperatie.
Naast de 29-jarige S. worden nog drie andere mannen aangehouden. Het gaat om een vrachtwagenchauffeur, Johan van C. (55), een ex-havenmedewerker Kevin K. (27) en de 23-jarige Iwan van Z. (43).
Om de container veilig door de poorten van de Amsterdamse haven te loodsen, zouden foto's van werkroosters zijn verspreid. Daarnaast is informatie gedeeld over de systemen van de haven en is er contact geweest met betrekking tot de vrachtwagen die de container zou ophalen. Echter, de politie was al op de hoogte van deze informatie.
De politie komt deze verdachten en het transport op het spoor nadat er informatie met hen wordt gedeeld. Hierin wordt vermeld dat er op korte termijn grote cocaïnetransporten zullen plaatsvinden op bevel van grote Amsterdamse criminelen.
De vier verdachten van het coketransport hebben al meerdere zittingen bijgewoond. Een van hen is in afwachting van de inhoudelijke behandeling van de strafzaak op vrije voeten gesteld. Deze behandeling staat gepland voor eind september.
21 kilometer verderop is de grootste zeesluis ter wereld geopend begin vorig jaar. Hierdoor is het Westelijk Havengebied beter bereikbaar geworden voor grotere schepen. Hoewel dit goed is voor de economie, brengt het ook gevaren met zich mee. "De grotere sluis betekent meer schepen, meer containers en dus meer mogelijkheden om drugs te verstoppen en mee te smokkelen", aldus Eski.
De achterdeur van Amsterdam
Volgens Huizenga is de angst over de zeesluis niet nodig. Hij stelt dat de sluis juist een manier is om de controle te behouden over welke schepen binnenkomen. Maar schepen kunnen ook via de achterdeur binnenkomen. "Dit zijn containers die, wanneer er geen capaciteit of tijd is in Rotterdam en Antwerpen, soms ook naar Amsterdam worden doorgestuurd. Eenmaal binnen in Europa, is er vrij verkeer van goederen en wordt het moeilijker om alles te controleren", aldus de programmamanager.
Het ministerie van Justitie heeft aangekondigd structureel tientallen miljoenen euro's te investeren in de aanpak van georganiseerde drugscriminaliteit op logistieke knooppunten, waaronder de havens. Jaarlijks wordt 1,5 miljoen euro geïnvesteerd in het Noordzeekanaalgebied om het risico van drugssmokkel te verminderen. Daarnaast is er aandacht voor samenwerking met het bedrijfsleven, waarbij trainingen en verbeterde screening van personeel worden ingezet om corruptie tegen te gaan.
Camera's en gesprekken
"Het feit dat je het bedrijfsleven erbij betrekt is gewoon heel erg slim", stelt Eski. Want dat betekent dat de partners met wie je samenwerkt niet alleen in de overheid zitten, maar ook in het bedrijfsleven en dat je hen serieus neemt."
Zo was het Westelijk Havengebied in april het decor van een zogeheten TFOC-actie van de politie, douane, marechaussee en andere partijen. "Als je hier in de rondte kijkt zie je ontzettend veel schepen. Zo ligt aan de overkant een groot zeeschip uit Zuid-Amerika. Elk schip wat daar bij komt kan interessant zijn voor criminelen. Via die boten kunnen er namelijk verdovende middelen van boord gehaald worden", vertelde Tom Bras van de politie toen.
Het stadsbestuur erkent de behoefte aan verbeterde veiligheid en heeft budget vrijgemaakt voor extra cameratoezicht in het havengebied. Op dit moment wordt onderzocht waar de camera's zouden moeten komen.
Bekijk hier de reportage die AT5 maakte over de TFOC-actie:
💬 Whatsapp ons!
Heb jij tips? Of een interessante foto of video gemaakt? Stuur ons jouw nieuws op 0651190938!