Rond de dertigste herdenking van de vliegramp op 4 oktober 1992, toen een vrachttoestel van de Israëlische vliegmaatschappij El Al neerstortte op twee flats in de Bijlmer, kwam er weer belangstelling voor het incident. Veel was nog altijd onduidelijk en de Tweede Kamer wilde dat geheime archiefstukken openbaar werden gemaakt. Verantwoordelijk minister Mark Harbers vroeg daarom aan het adviescollege om advies of en hoe dat zou kunnen.

27 dossiers kunnen volledig openbaar

Het adviescollege komt een jaar later daar mee naar buiten. Voor het advies heeft het ACOI het archief zelf onderzocht. Van de 81 dossiers en een aantal audio- en video-opnames zouden 27 dossiers openbaar kunnen worden gemaakt. Van de andere dossiers kunnen in ieder geval grote gedeeltes openbaar worden gemaakt. 

Dat het archief geheim is tot 2068 komt door de Archiefwet en internationale afspraken die zijn gemaakt over onderzoeken van vliegtuigongelukken. Maar volgens het ACOI is het ondanks die afspraken wel mogelijk om gedeeltes naar buiten te brengen en is dat ook belangrijk. "De overheid kan wel zeggen dat ze te vertrouwen is, maar ze moet vooral laten zien dat ze betrouwbaar is: door ramen en deuren open te zetten en mensen binnen te durven laten. Licht is het beste medicijn tegen de donkere achterkamertjes."

Maatschappelijke en politieke nasleep 

Het adviescollege stelt dat de stukken die openbaar kunnen worden gemaakt vooral gedeeltes bevatten die de maatschappelijke en politieke nasleep belichten. Daarnaast zou het archief opnieuw moeten worden ingedeeld, waardoor ook informatie uit andere documenten open zou kunnen worden gemaakt. "Het zoveel mogelijk splitsen van dossiers in openbare en beperkt openbare delen is belangrijk om de openbaarheid te verruimen en is in dit geval mogelijk."

Tot slot staat in het advies dat de informatie goed te vinden moet zijn en ook voor iedereen te begrijpen. "Een uitgebreide gids kan bewoners, journalisten en wetenschappers helpen in hun zoektocht naar informatie.  Het liefst is er ook een fysieke plek die kan dienen als startpunt voor de zoektocht." Twee voorbeelden die worden genoemd zijn het Stadsarchief en het archief van de Parlementaire Enquêtecommissie. 

Aanpassing Archiefwet

Mede naar aanleiding van dit onderzoek heeft het ACOI ook advies gegeven over de wetgeving van dit soort archieven. Volgens het adviescollege moet een archivaris in alle gevallen kunnen besluiten of mensen inzage mogen krijgen vertrouwelijke dossiers die zijn overgebracht naar een archief. "Het wordt tijd om de rijksarchivaris ook te laten besluiten over de toegang hiertoe. Dit versterkt de informatiepositie van burgers."