De maatregel werd vorige week aangekondigd, tijdens een persconferentie van coronaminister De Jonge en premier Rutte. 

'We willen zeker weten dat ze niet met het virus in de koffer terugkomen', verklaarde De Jonge. 'Bij de gate worden reizigers daarom verzocht om zich te laten testen, ook als ze geen klachten hebben.'

Tussen aankomsthal 3 en 4 wordt daarom een COVID-19 tesstraat ingericht.

Geen verplichting

Belangrijk om daarbij te vermelden is dat het niet mogelijk is om mensen echt tot een test te verplichten, op basis van de huidige wetgeving. 

Bovendien is de coronatest een momentopname. Reizigers worden daarom verzocht om in quarantaine te gaan, zelfs als de test een negatieve uitslag geeft.

Quarantaine

Maar ook de quarantaine is tot nu toe niet verplicht. Het gaat nog om een 'dringend advies'. Al wil minister De Jonge daar zo snel mogelijk verandering in aanbrengen.

In de Tweede Kamer heeft hij daarom aangekondigd dat alle reizigers uit 'oranje gebieden' straks verplicht twee weken thuis moeten blijven. Om dat mogelijk te maken, moet er nog wel een wetswijziging doorgevoerd worden.

Oranje gebieden

Maar welke gebieden zijn dan precies 'oranje'? Het gaat hierbij om risicogebieden, waar een oranje reisadvies geldt. Het wordt afgeraden om daarheen op vakantie te gaan.

Wie toch naar zo'n bestemming reist, wordt daarna verzocht - en mogelijk straks dus verplicht - om in quarantaine te gaan. 

In zowel Turkije als Marokko geldt bijvoorbeeld nog steeds een oranje reisadvies:

Advies teruggedraaid door uitbraken

Het reisadvies werd voor een groot aantal Europese landen al versoepeld, van oranje naar geel. Dan zijn vakantiereizen in principe wél mogelijk, al blijven er risico's gelden.

Op 15 juni werden daarom de meeste grenzen alweer geopend. Maar door een paar (lokale) uitbraken, is het reisadvies voor sommige landen en regio's alweer teruggedraaid.

Voor wie het spoor inmiddels bijster is: via de Reisapp van Buitenlandse Zaken is precies bij te houden of een gebied 'oranje' of 'geel' is. 

Entry-screenings

Omdat het oranje advies nu weer in meer landen geldt, heeft het kabinet besloten om reizigers uit risicogebieden tóch te laten testen op corona. Eerst op Schiphol, later ook bij andere luchthavens. 

Deze reizigers werden eerst alleen gecontroleerd via een zogenoemde 'entry-screening'. Dat hield in dat zij bij aankomst op Schiphol hun gezondheidsverklaringen moesten laten zien.

Al gebeurde dat niet in alle gevallen. In totaal kreeg ongeveer 50 procent van de passagiers die op Schiphol vlogen zo'n screening, vertelde een woordvoerder van Veiligheidsregio Kennemerland eerder.

'Steeds meer volle vakantievluchten'

Aanvankelijk lag dat percentage misschien wat hoger. Er kwamen toen nog niet zoveel vliegtuigen aan op Schiphol, waardoor het eenvoudiger was om een groot deel van de reizigers te screenen. 'Maar inmiddels zien we meer volle vakantievluchten', aldus de woordvoerder.

Toch lukte het niet om het aantal screenings dan maar te verhogen. De GGD zou namelijk al aan de 'maximale capaciteit' zitten. 'We hebben niet duizenden mensen die de screenings kunnen uitvoeren', zei de woordvoerder daarover.

Het is daardoor de vraag of het gaat lukken om wél bij elke reiziger een coronatest uit te voeren.

Besmette passagiers

Toch lijkt zo'n test van belang te zijn. Na een eerste evaluatie bleek al dat er uiteindelijk toch op 38 vluchten een besmette passagier had meegereisd naar Schiphol.

Op hoeveel vluchten inmiddels een besmette passagier heeft meegereisd, is onduidelijk. De Veiligheidsregio heeft daar momenteel geen actueel overzicht van. Maar het gaat in elk geval nog wel eens mis.

Bron- en contactonderzoek

Stel, een reiziger is inderdaad besmet. Wat gebeurt er dan? In principe volgt dan een bron- en contactonderzoek. Daarbij wordt ook iemands vliegverleden in kaart gebracht.

Op die manier kunnen andere passagiers gewaarschuwd worden. Zij hoeven dan op dit moment nog niet verplicht in quarantaine. Maar ook daar wil minister De Jonge verandering in brengen.

Straf

Binnenkort moeten mensen die in contact zijn gekomen met een coronapatiënt, verplicht in quarantaine. Deze regel gaat waarschijnlijk halverwege volgende week al in.

Wel is het onduidelijk welke straf iemand krijgt opgelegd, als de regel overtreden wordt. Dat zoekt het Openbaar Ministerie nog uit. 

De rechter bepaalt uiteindelijk per geval welke straf er daadwerkelijk opgelegd zal worden.