Start van hoofdcontent

Misdaad

nl

Cruciale signalen en informatie gemist in aanloop naar moorden Peter R. de Vries en Derk Wiersum

1 maart 2023, 11.26 uur · Aangepast 1 maart 2023, 12.44 uur · Door Niels van Steijn

Cruciale informatie en signalen rondom de beveiliging van Peter R. de Vries, Derk Wiersum en Reduan B., de broer van de kroongetuige, zijn meerdere keren in de bureaucratische molen gestrand. Dat blijkt uit een kritisch rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV). Het Openbaar Ministerie en de politie laten in een reactie weten dat zij lessen trekken uit het rapport. 

Inter Visual Studio

De slachtoffers waren betrokken bij het Marengo-proces, maar werden in een periode van ruim drie jaar geliquideerd in Amsterdam.  De Onderzoeksraad voor Veiligheid startte na de liquidaties een onderzoek naar het stelsel Bewaken en Beveiligen (B&B) en concludeert dat er fouten zijn gemaakt: "Het stelsel B&B kreeg niet alle informatie die in de opsporing beschikbaar was over de dreiging. Ook werd het niet altijd betrokken bij de besluiten die in de opsporing werden genomen. Dit had te maken met het bestaan van gescheiden werelden binnen het OM en de politie".

Alle drie de slachtoffers waren in beeld bij de organisaties binnen het stelsel B&B, omdat ze volgens justitie en de politie alle drie bedreigd werden door hetzelfde criminele samenwerkingsverband. 

De liquidaties

De 41-jarige Reduan B. (41) wordt in maart 2019 bij zijn bedrijf op de NDSM-werf doodgeschoten, waarschijnlijk omdat zijn broer Nabil als kroongetuige over liquidaties verklaarde. De schutter wordt uiteindelijk in hoger beroep veroordeeld tot 28 jaar cel.  

Anderhalf jaar later wordt strafrechtadvocaat Derk Wiersum voor zijn woning in Buitenveldert doodgeschoten. Hij was de advocaat van kroongetuige Nabil B. in de zaak tegen Ridouan Taghi. Voor de moord worden twee mannen opgepakt: Moreno B. en Giërmo B.. Beiden zijn vorige week in hoger beroep veroordeeld tot een celstraf van 30 jaar. 

Op 6 juli 2021 wordt misdaadjournalist Peter R. de Vries in de Lange Leidsedwarsstraat neergeschoten.
Dat gebeurde na een uitzending van het tv-programma RTL Boulevard, toen hij van de studio op het Leidseplein naar de parkeergarage liep. De Vries was toen bijna een jaar vertrouwenspersoon van de kroongetuige in het Marengo-Proces. Delano G. en Kamil E. worden ervan verdacht de uitvoerders van de moord te zijn. Eind januari dit jaar wordt nog een verdachte aangehouden.

Reduan B. had aangedrongen op beveiliging van zijn familieleden, dat deed hij al voor bekend werd dat zijn broer verklaringen zou gaan afleggen in het Marengo-proces. "Toen de aanslag op hem plaatsvond waren er voor hem nog geen concrete beveiligingsmaatregelen getroffen. Wel was de afspraak gemaakt dat er bij een melding op zijn woon- en werkadres met hoge prioriteit zou worden opgetreden door de politie", schrijft de Onderzoeksraad.

Deze maatregel was ook getroffen voor de woon- en werkadressen van Derk Wiersum en Peter R. de Vries. Bij de woning van Derk Wiersum waren beveiligingsmaatregelen getroffen en vond politietoezicht plaats. Peter R. de Vries wilde zijn agenda niet delen om toezicht bij aankomst en vertrek te kunnen regelen. Van de mogelijkheid om zelf risicovolle momenten aan te dragen heeft hij geen gebruik gemaakt. Er was wel politietoezicht rond zijn woning.

Gescheiden werelden

Naast het feit dat belangrijke informatie achterbleef werden ook signalen vanuit de bedreigde personen zelf niet gezien als concrete dreigingsinformatie en pasten daardoor niet in de gebruikelijke systematiek. "Inhoudelijke verschillen van inzicht escaleerden tot een verstoorde relatie tussen de overheid en de familie van de kroongetuige en Peter R. de Vries. Het afnemende wederzijds vertrouwen stond informatiedeling en samenwerking om gezamenlijk tot een passende oplossing te komen in de weg."

Openbaar Ministerie reageert:

In een eerste reactie op het rapport laat justitie weten dat de organisatie lessen wil trekken uit de conclusies. "Terugkijkend, met het rapport in de hand, zijn er indringende lessen te trekken. Onze inspanningen zijn erop gericht om het stelsel robuuster en professioneler te maken. De Onderzoeksraad geeft ons daar verdere aanknopingspunten voor", aldus collegevoorzitter Gerrit Van der Burg. 

Van der Burg onderschrijft de aanbevelingen uit het rapport: "De beveiliging van mensen is een complexe opgave en wordt nog moeilijker in het licht van een opsporingsonderzoek naar criminelen die nergens voor terugdeinzen. Goede uitwisseling van informatie tussen alle betrokken partijen is daarbij van cruciaal belang. De OVV constateert dat hier het nodige verbeterd kan worden. Het OM onderkent dit. Verbeteringen zijn inmiddels in gang gezet en worden verder uitgewerkt."

Aanbevelingen

De Onderzoeksraad beveelt in het rapport aan om het stelsel en de adviezen over de benodigde beveiligingsmaatregelen te betrekken bij de afweging om een kroongetuige in te zetten. De benodigde beveiligingsmaatregelen moeten in werking zijn gesteld voordat een kroongetuigendeal publiek bekend wordt. Bij dreiging vanuit de zware, georganiseerde criminaliteit is het volgens de Onderzoeksraad nodig om de coördinatie van het stelsel Bewaken en Beveiligen landelijk en als hoofdtaak te organiseren.

Daarnaast moet de informatie-uitwisseling tussen het stelsel B&B en opsporingsdiensten verbeterd worden. Ook moet informatie van de personen die beveiligd worden beter benut worden. "De gebruikelijke systematiek moet worden aangepast om voorstelbare dreigingen beter in te kunnen schatten, daarop te handelen en samen met de te beveiligen persoon tot passende maatregelen te komen."

Ook gaat de OVV in op de relationele conflicten tussen overheid en personen: "Overheidspartijen hebben een bijzondere verantwoordelijkheid vanwege hun zorgplicht. Om goed invulling te kunnen geven aan deze zorgplicht, is een stevige wettelijke basis nodig voor het stelsel B&B waarin de rechten en plichten van te beveiligen personen, hun werkgevers en de overheid zijn vastgelegd. Ten slotte beveelt de Onderzoeksraad aan beveiligingssituaties structureel te evalueren."

Politie reageert:

"De OVV maakt duidelijk dat het huidige stelsel Bewaken en Beveiligen niet langer voldoet", reageert korpschef Henk van Essen. "Zeker binnen de context van een verharde georganiseerde misdaad, waarin criminelen geen enkel middel schuwen om hun belangen veilig te stellen. Hoewel de overheid nooit 100 procent veiligheid kan garanderen, verdienen bedreigde mensen maximale veiligheid. Het OVV-onderzoek gaat ons helpen die te bieden."

💬 Whatsapp ons!
Heb jij tips? Of een interessante foto of video gemaakt? Stuur ons jouw nieuws op 0651190938