Er blijken nog meer incidenten te hebben plaatsgevonden met hulpdiensten met de proef van de knip op de Weesperstraat en drie omliggende straten. Dat blijkt uit informatie die de gemeente na een zogeheten Woo-verzoek van AT5 heeft vrijgegeven.
Hoewel verkeerswethouder Van der Horst (D66) lang volhield dat er nauwelijks signalen waren binnengekomen dat hulpdiensten last ondervonden van de afsluiting van de Weesperstraat, blijkt uit de vandaag vrijgegeven documenten een ander beeld.
Zo stond er een dag na het ingaan van de proef een ambulance die met spoed onderweg was van Noord naar het OLVG Oost stil op de Weesperstraat. "Enerzijds omdat de slagboom niet openging door het het aansturen vanaf de raamsticker en anderzijds omdat de verkeersregelaars geen actie ondernemen en alleen maar blijven kijken", valt te lezen in een mail van een werknemer van Ambulance Amsterdam aan een ambtenaar.
"In de tussentijd worden er uiteraard foto's genomen door de omstanders"
Die medewerker verwachtte dat het gevolgen zou hebben voor de proef. "In de tussentijd worden er uiteraard foto's genomen door de omstanders. Dus het zou mij niet verbazen als er weer een storm opsteekt."
Op 19 juni bleken auto's van officieren van dienst van de Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio (GHOR) geweigerd te worden. "Dit is vorige week ook al aan de orde geweest en zoals bekend NIET de afspraak, zij moeten vrije doorgang hebben, ook als ze niet met spoed rijden", meldde een medewerker van Ambulance Amsterdam.
"De verkeersregelaars moeten niet in discussie gaan, maar gewoon de afsluiting moeten openen"
De medewerker had verwacht dat dit al opgelost zou worden. "Het voertuig is gewoon herkenbaar als hulpverleningsvoertuig dus dat zou het probleem niet moeten zijn, zij hebben een sensor ingebouwd via de brandweer die kennelijk de slagbomen niet activeert maar daarvoor hebben we volgens mij de verkeersregelaars bij de afsluitingen staan die niet in discussie moeten gaan met de bestuurder van het voertuig over wel of geen toegang maar gewoon de afsluiting moeten openen."
Ook mailt een medewerker van de ambulancedienst op 22 juni aan een ambtenaar:
"Ik wil je graag even op de hoogte stellen van de(zorgwekkende) signalen die mij bereiken. De gehele witte kolom begint overdwars te gaan. Denk dan aan HAP auto's, verloskundigen, veilig thuis medewerkers, GGD artsen, mijn collega's. Deze hele tak van zorgverlening loopt aan tegen het feit dat sommige delen rond de knip vrijwel niet of te laat bereikbaar zijn maar ook worden de auto's geweigerd die wel hun zorgtaken moeten doen maar niet in een herkenbare auto rijden ondanks dat ze b.v. een aesculaap van hun beroepsgroep achter het raam hebben. De (schouw)artsen van de
GGD rijden in een dienstauto die wel herkenbaar is en moeten op verzoek van politie en/of justitie voor b.v. een bloedproef binnen een halfuur ter plaatse komen of een niet natuurlijke dood onderzoeken.
Kortom, in de uitvoering begint de pilot zorgwekkende bijverschijnselen te vertonen, in dat licht en omdat het verkrijgen en plakken van de stickers een lange doorlooptijd heeft heb ik afgelopen vrijdag geëscaleerd naar mijn MT en is o.a. de DPG op de hoogte gesteld. Inmiddels is er, mede door ingrijpen van, een iets snellere procedure opgestart om de stickers te verkrijgen maar ideaal is het allemaal niet."
Een ambtenaar van het zogeheten Ingenieursbureau Amsterdam antwoordde dat hij blij was dat de medewerker de kwestie had 'geëscaleerd naar het managementteam en dat de Directie Publieke Gezondheid (DPG) op de hoogte is gesteld'. Volgens hem was dat 'een belangrijke stap om de urgentie van de situatie te benadrukken en de nodige maatregelen te nemen'.
"Ik moedig je aan om gezamenlijk met ons het verdere verloop van deze situatie nauwlettend te volgen"
"Ik wil je verzekeren dat ik begrip toon voor de zorgen die je hebt geuit. Het is van groot belang dat de zorgverlening soepel verloopt en dat de benodigde ondersteuning aanwezig is om optimale zorg te bieden aan degenen die het nodig hebben", schreef de ambtenaar. "Ik moedig je aan om gezamenlijk met ons het verdere verloop van deze situatie nauwlettend te volgen en waar mogelijk met ons gezamenlijk actie onderneemt om de problemen op te lossen."
Zorgen geuit
Bovendien hadden de hulp- en nooddiensten voorafgaand aan de pilot meermaals hun zorgen geuit, zo valt te lezen in documenten.
Na een gesprek in maart 2023 mailt een ambtenaar: "Andere zorg is dat OLVG een dotterfunctie heeft, waardoor hier ook regelmatig nhd (nood- en hulpdiensten, red.) van buiten Amsterdam naar toe moeten komen die niet op de hoogte zijn van alternatieve routes." Een ambulance die met spoed onderweg was uit de regio Purmerend naar het OLVG heeft tijdens de proef inderdaad voor de knip stilgestaan.
Debat geschorst
De zorgen van hulpdiensten kwamen pas op 28 juni aan bod tijdens een commissievergadering in de Stopera, toen VVD-raadslid Daan Wijnants het benoemde. Wethouder Melanie van der Horst zei dat ze het kwalijk vond dat ze de informatie pas tijdens het debat kreeg, zo reageerde ze toen.
AT5
AT5 benaderde daarna opnieuw de ambulancedienst en de brandweer. De directeur van Ambulance Amsterdam zei toen dat er in de eerste weken van de proef 'meerdere incidenten' hadden plaatsgevonden waarbij de toegangssticker niet goed werd gescand en de brandweer sprak ook over meerdere incidenten. Vervolgens werd het debat geschorst.
AT5
Van der Horst schreef later op dat de informatie 'niet eerder' met haar was gedeeld. Uit de vandaag gepubliceerde stukken blijkt dus dat ambtenaren wel op de hoogte waren. De wethouder laat vandaag via haar woordvoerder weten dat de ambtenaren de signalen niet aan haar hebben doorgegeven en dat die zijn blijven hangen in de organisatie. "Dat is niet goed geweest."
Reactie woordvoerder wethouder Melanie van der Horst (Verkeer)
"We zijn nu bezig met de evaluatie van de pilot Weesperstraat. Deze evaluatie, waarin ook de bevindingen en aanbevelingen van de nood- en hulpdiensten is meegenomen, volgt later deze maand. Al tijdens de pilot kwamen we erachter dat de samenwerking met de nood- en hulpdiensten niet meteen goed liep. Toen bleek dat er geen gedeeld beeld was over welke informatie gemeld moest worden en ook niet alle informatie over meldingen en incidenten volgens de vooraf afgesproken structuur naar boven kwam, hebben we ervoor gezorgd dat de informatie dagelijks werd opgehaald en geverifieerd. Sinds de pilot hebben we veel geleerd en hebben we de samenwerking met de nood- en hulpdiensten veel beter georganiseerd. Ook zijn we nu op een breder niveau in gesprek over de zorgen die er leven over de bereikbaarheid van onze steeds drukker wordende stad, zodat we de bereikbaarheid voor de hulpverlening in de toekomst kunnen verbeteren.
Veel meldingen die binnenkwamen werden door het projectteam meteen opgepakt of opgelost en daardoor niet als meldenswaardig incident gezien. De meldingen kwamen dus niet op bestuurlijk niveau terecht en dat is niet goed geweest. Toen we dat in de gaten kregen, hebben we dat proces direct strak getrokken en is de afstemming met de nood- en hulpdiensten ook op bestuurlijk niveau georganiseerd."
De slagbomen gingen automatisch open voor hulpdiensten, die een sticker hadden. Ook konden ze met een druk op de knop geopend worden door de meldkamer van handhaving. Dat deed de meldkamer direct in het geval van een verzoek van de meldkamer van de politie, het projectteam van de gemeente of als verkeersregelaars via hun portofoon doorgaven dat ze nood- en hulpdiensten (inclusief marechaussee) zagen, staatsbezoek of verkeer dat hoger was dan vier meter en een ontheffing voor de binnenstad had.
De verkeersregelaars konden de slagbomen niet zelf openen, om intimidatie of omkoping te voorkomen.
Deze productie is mede tot stand gekomen met behulp van het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek.