De GGD denkt dat het vele thuiswerken vanwege de coronacrisis een mogelijke oorzaak kan zijn van de stijging in het aantal meldingen van ratten. De gemeente stelde medio maart in stadsdeel Zuid een voerverbod in om rattenoverlast tegen te gaan. Zo wordt de Rivierenbuurt al langer geteisterd door de knagende beestjes. 

AT5 vroeg ruim 1700 Amsterdammers naar hun ervaringen met ratten in de stad. Van hen zegt meer dan de helft (57 procent) wel eens ratten in hun straat te hebben gehad. "Ze rennen 's avonds voor mij uit over de steiger van de Admiralengracht", reageert iemand. Een ander Panellid: "Ik zie ze lopen en veel op het Stadionplein voor de AH."

Een ruime meerderheid van de deelnemers (81 procent) heeft nog nooit een rat in huis gehad. Een kleine 20 procent van de ondervraagden had minder geluk. Zo schrok Madeleijn uit de Jordaan een paar weken geleden wakker van ratten die achter haar hoofdkussen krioelden. "Het is vrij serieus: ik woon in een kleine studio van ongeveer 12 vierkante meter en ik werd 's nachts wakker, omdat ik ze weg hoorde schieten vlakbij mijn bed."

Net als Madeleijn ervaart een kleine 70 procent van de ondervraagden een stijging van het aantal ratten in de stad. Rondslingerend afval wordt door veel deelnemers genoemd als mogelijke oorzaak. "Door het huisvuil wat naast de containers gepleurd wordt! Er moet meer gecontroleerd worden wie zijn of haar huisvuil naast de container dumpt!", reageert iemand. 

"Het is hier ook al aan de hand bij De Schinkel", zegt Panellid Louise uit Zuid.  "Er wordt minder opgehaald, de zakken liggen ernaast. Mensen zijn toch te lui om eventjes wat verder te lopen. Als je dan 's nachts komt, is het natuurlijk een feest voor ongedierte."

Naast een eigen verantwoordelijkheid wijzen sommige deelnemers ook naar de gemeente. "Het is asociaal gedrag van mensen zelf dat dit veroorzaakt! Maar niettemin zou 2x per week de containers legen al wel schelen. Vroeger werden de zakken ook 2x per week opgehaald", zegt één van hen. 

De gemeente zegt al actie te ondernemen tegen overlastgevende dieren in de stad. Zo worden overlastgevende dieren bestreden na meldingen. Er wordt buurtonderzoek uitgevoerd, struiken worden gesnoeid, zodat ratten of duiven er niet kunnen schuilen. Ook wordt voorlichting en advies gegeven aan bewoners, onder andere met behulp van "afval -en milieucoaches".

Daarnaast adviseert de gemeente over bouwkundige maatregelen die ongedierte weren, wordt op scholen en in buurthuizen les gegeven over de bestrijding van overlastgevende dieren. In vier stadsdelen (Zuid, Zuidoost, Nieuw-West en West) geldt nu een voerverbod voor dieren. Wie dat overtreedt, riskeert een boete van 70 euro.

"Voerverbod niet nageleefd"

De ondervraagden van het AT5-panel merken in de praktijk weinig van het voerverbod. Een meerderheid (63 procent) zegt het idee te hebben dat het voerverbod niet wordt nageleefd. Slechts 4 procent van de ruim 1700 deelnemers denkt van wel, de overige 33 procent weet het niet. 

Naast voorlichting, het instellen van een voerverbod of het opknappen van een locatie kan de GGD in het uiterste geval klemmen plaatsen om ratten te doden. Een meerderheid (62 procent) van de ondervraagden staat achter het gebruik van rattenklemmen. Van de deelnemers vindt 29 procent dat juist geen goed idee, de rest heeft geen mening. 

De Amsterdamse VVD-fractie stelde een paar weken geleden voor om ratten in het uiterste geval af te schieten. De partij vindt de huidige aanpak van de gemeente te soft. Iets meer dan de helft van de deelnemers aan het onderzoek (51 procent) ziet dat plan wel zitten. Daarentegen vindt 34 procent het een slecht plan. De rest heeft geen mening. 

"Ik snap de discussie niet. Herten worden afgeschoten, ganzen worden vergast bij Schiphol en overlastgevende ratten moeten worden afgeschoten. Het zijn lopende ziekteverwekkers", reageert een voorstander. "In plaats van het afschieten van dieren zou je bij de opvoeding van mensen moeten beginnen. Het probleem ligt altijd daar", zegt een ander Panellid.