Start van hoofdcontent

Politiek

nl

Rekenkamer kritisch: Amsterdam houdt participatie soms af en doel is zelden duidelijk

24 november 2022, 10.00 uur · Door Nicolai Brannan

Participatie in Amsterdam wordt soms afgehouden, het doel van participatie is zelden duidelijk en de verplichte 'participatieparagraaf' in voordrachten van het college werkt niet naar behoren. Dat concludeert de Amsterdamse Rekenkamer in een stevig rapport waarin het participatiebeleid van de gemeente onder de loep wordt genomen. "Het is verontrustend dat zelden duidelijk wordt met welk doel participatie is ingezet en wat de betrokkenheid van Amsterdammers is geweest."

Ambtenaren die schrijven over 'propagandamodus' tijdens een participatietraject van de nieuwe Meervaart, 'undercover-ambtenaren' die worden ingezet bij bijeenkomsten en deelnemers die uit de windmolenparticipatie stappen omdat ze zich niet serieus genomen voelen. Er is al jarenlange discussie over de vraag: gaat het wel goed met de participatie in Amsterdam?

Dat vroeg de Rekenkamer Amsterdam zich ook af en daarom is er onderzoek gedaan naar het Amsterdamse participatiebeleid, de 'participatieparagraaf' geheten. Vanochtend werden de resultaten gepubliceerd, en het rapport bevat stevige kritiek..

Quote

"Het wekt de indruk dat er mogelijk niet serieus is nagedacht over de mogelijkheid om participatie in te zetten"

amsterdamse rekenkamer in rapport "Participatieparagraaf"

Die zogenoemde 'participatieparagraaf' is nu bijna drie jaar - sinds 1 januari 2020 - een verplicht onderdeel van de voordrachten die aan het college en de dagelijks besturen van stadsdelen worden voorgelegd voor besluitvorming. Deze voordrachten worden ambtenaren geschreven, waarover het bestuur dat weer een besluit neemt. Het is voor het stadsbestuur een belangrijk instrument om grip te krijgen op de wijze waarop de gemeente participatieprocessen opzet en uitvoert.

500 voordrachten

"Het is verontrustend dat zelden duidelijk wordt met welk doel participatie is ingezet en wat de betrokkenheid van Amsterdammers is geweest. Dit wekt de suggestie dat het moeilijk is voor ambtenaren om participatie in de praktijk vorm te geven", concludeert de Rekenkamer na het lezen van ruim 500 voordrachten.

In geen één van die voordrachten wordt in de participatieparagrafen verwezen naar meer gedetailleerde uitwerkingen of participatieplannen. "Dit versterkt onze indruk dat het geven van vorm en inhoud aan participatie in de praktijk nog een worsteling lijkt", aldus de Rekenkamer.

Elke ambtenaar

Het deze zomer aangetreden college heeft in het coalitieakkoord 'het Amsterdams Akkoord' geschreven dat participatie elke ambtenaar van de gemeente Amsterdam aangaat. Daarover zegt de Rekenkamer nu: "Daarvan blijkt niet altijd sprake als we de participatieparagrafen lezen. In sommige gevallen lijkt participatie te worden afgehouden."

Ook wordt regelmatig geschreven door ambtenaren dat het wettelijk niet verplicht is om participatie toe te passen en daarom wordt er ook niet voor gekozen. In sommige gevallen ontbreekt ook nadere toelichting over waarom er geen participatie wordt ingezet. "Het kan natuurlijk zijn dat de opstellers van dit soort paragrafen veronderstellen dat het, gezien het onderwerp van de voordracht, vanzelfsprekend is dat participatie niet aan de orde is. Maar het wekt ook de indruk dat er mogelijk niet serieus is nagedacht over de mogelijkheid om participatie in te zetten."

In gevallen waar wel participatie plaatsvindt, wordt vaak niet duidelijk gemaakt door ambtenaren hoe Amsterdammers kunnen meedenken. Ook blijft vaak onduidelijk op wat voor een manier Amsterdammers invloed hebben gehad op plannen of beleid. De Rekenkamer zegt verbaasd te zijn dat vaak organisaties worden gevraagd te participeren en niet de Amsterdammers.

Noorderlingen protesteren tegen de plannen voor windturbines

De participatieparagraaf is nu bijna drie jaar verplicht, maar werkt dus nog onvoldoende. Voor de Rekenkamer een extra punt van zorg, omdat niemand binnen de gemeente hiervan een probleem heeft gemaakt. "We kunnen daarnaast niet uitsluiten dat het gebrekkige invullen van de participatieparagraaf kon voortduren vanwege een gebrek aan sturing op participatie binnen de gemeentelijke organisatie."

Praktijk

De onderzoekers plaatsen wel een nuance: "Dit onderzoek richt zich op de teksten van de participatieparagraaf. Het is denkbaar dat er in werkelijkheid wel degelijk sprake is van een zorgvuldige participatie, maar dat de betrokken ambtenaren dit niet tot uitdrukking weten te brengen in de participatieparagraaf. "

Quote

"Het betrekken van Amsterdammers bij gemeentelijke processen is soms complex voor alle betrokkenen"

rutger groot wassink, wethouder democratisering

Daarom adviseert de Rekenkamer onder andere ook aan de gemeente om te onderzoeken hoe participatie in de praktijk wordt opgezet en of dat verschilt van de schriftelijke voordrachten. Ook de paragraaf zelf in de voordrachten moet worden verbeterd, zo stellen de onderzoekers. Deze moet zich in hun ogen beter verhouden tot de Amsterdamse praktijk en meer inzichtelijk wordt. Een vaste structuur zou hier uitkomst kunnen bieden. Tot slot moet de gemeente zelf het beleid gaan monitoren, aldus de Rekenkamer.

In een reactie op het rapport zegt wethouder democratisering Rutger Groot Wassink dat de invulling van de participatieparagraaf inderdaad beter kan. "Het betrekken van Amsterdammers bij gemeentelijke processen is soms complex voor alle betrokkenen en vraagt van ons om het gesprek met elkaar te blijven voeren, om ons onderzoekend en kwetsbaar op te stellen, en – zeker wat betreft de gemeente – te blijven leren en niet terug te schrikken als het misgaat, maar juist dan te streven om het steeds beter te doen."

De aanbevelingen van de Rekenkamer worden overgenomen door het college.

💬 Whatsapp ons!
Heb jij tips? Of een interessante foto of video gemaakt? Stuur ons jouw nieuws op 0651190938