Korte bezorgtijden beloven de bedrijven allang niet meer. Bovendien zijn de prijzen gestegen de openingstijden beperkt – geen nachtelijke snacks meer voor de hongerige Amsterdammer dus. Uit recente cijfers van ING blijkt dat het aantal bestellingen in Nederland het afgelopen jaar met ruim veertig procent daalde. De vraag rijst of er nog wel een toekomst voor de flitsbezorging in Amsterdam is.

“Ik heb niet het gevoel dat het nog heel erg speelt ofzo”, zegt een HvA-studente desgevraagd. Ook andere studenten vertellen niet of nauwelijks meer bij flitsbezorgers te bestellen, of alleen wanneer ze “heel brak” zijn.

Overlast

Snel na de komst van de eerste darkstores in de stad – nog maar twee jaar geleden – kwamen de eerste klachten van omwonenden. Onder andere in De Pijp en in West klaagden bewoners over het lawaai en de af- en aanrijdende bezorgers. De gemeente kon op dat moment niet meer doen dan handhaven, maar zocht ondertussen naar een duurzamer oplossing voor de aanhoudende overlast. Toenmalig wethouder Marieke van Doorninck (Ruimtelijke Ordening) stelde in januari 2021 een voorbereidingsbesluit in, waarmee zij de vestiging van nieuwe darkstores in de stad voor een jaar kon verbieden. 

De flitsbezorgers startten daarop een charmeoffensief: van kunstwedstrijden om de afgeplakte ramen op te leuken tot een gezamenlijke gedragscode om de band met de buurt te verbeteren. Het lijkt weinig op te leveren. Buurtbewoners vertellen aan AT5 dat het nog steeds een “teringzooi is met die jongens” en dat wonen naast een darkstore “de hel op aarde” is.

Gesloten darkstores

Een winkel van Zapp in de Fagelstraat is de eerste die op last van de gemeente moet sluiten omdat die niet in het bestemmingsplan zou passen. Zapp stapt naar de rechter, die de gemeente in het gelijk stelt. In De Pijp worden drie winkels van Gorillas, Zapp en Getir gesloten, die al langere tijd voor overlast zorgen.

Inmiddels zijn er van de 32 darkstores nog 27 open. Tegen 6 winkels onderneemt de gemeente momenteel nog stappen, onder andere tegen Flink op het Van Limburg Stirumplein. Die winkel had afgelopen vrijdag dicht moeten zijn, maar besloot open te blijven. De gemeente heeft inmiddels een besluit last onder dwangsom verstuurd. Ook voor een aantal darkstores dat tot mini-supermarkt is omgebouwd dreigt sluiting.

Industrieterreinen

Nadat Zapp in juni vorig jaar uit Nederland vertrok en Gorillas in december door Getir werd overgenomen, zijn in Amsterdam alleen Flink en Getir nog over. Als het nieuwe bestemmingsplan in werking treedt, dat de gemeente eind vorig jaar presenteerde en dat nu ter inspraak ligt, zullen de bedrijven naar industrieterreinen buiten de stad moeten verhuizen.

Lector stadslogistiek Walther Ploos van Amstel verwacht niet dat dit de doodsteek voor de bedrijven zal zijn: “Er zijn genoeg kleine bedrijventerreinen in de stad waar flitsbezorgers zich kunnen vestigen. Dan kunnen ze nog steeds binnen een half uur boodschappen bezorgen.”

Hij meent dat de rol van flitsbezorgers het afgelopen jaar is veranderd: “De consument die ’s nachts een zakje chips en een blikje cola koopt is wel verleden tijd. Gemiddeld kopen mensen nu voor 20 euro aan spulletjes. Het gemak waarmee we een pizza thuis laten bezorgen, geldt ook steeds meer voor de dagelijkse boodschappen:”

Ploos van Amstel verwacht dat uiteindelijk een van de twee aanbieders over zal blijven, maar denkt ook dat de reguliere winkelketens niet stil blijven zitten: “Dat hoeft niet per se Jumbo of Albert Heijn te zijn, maar kan ook een kleine ondernemer zijn die vanuit zijn winkeltje snel de Amsterdammers kan bedienen.”