De culturele sector draait voor een groot deel op zzp'ers. Al aan het begin van de coronacrisis dreigden zij hun inkomsten te verliezen. 'Veel kunstenaars zijn hun opdrachten kwijt', zag ook wethouder Meliani (Cultuur). 'Maar juist zij kunnen de behoefte aan verbinding, troost en verbeelding vormgeven.'

Snelloket

Daarom besloot de gemeente om kunstenaars bij te staan. In samenwerking met het Amsterdams Fonds voor de Kunst (AFK) werd in april een snelloket geopend voor het aanvragen van subsidies. Hiermee konden projecten ondersteund worden, die reflecteren op de huidige crisis.

Makers en organisaties maakten daarbij kans om een bedrag van minimaal 1500 tot maximaal 5000 euro te krijgen voor hun project.

De bedoeling was dat de aanvraag vervolgens binnen vijf dagen behandeld zou worden. Maar dat liep een beetje anders. Het AFK werd namelijk 'overspoeld met aanvragen, vanaf het eerste moment dat het loket open was'. 

Loket voorlopig gesloten

Al binnen twee weken was daardoor het subsidieplafond van 300.000 euro bereikt. 'Na het indienen van alle aanvragen die op dat moment gereed waren, is daarom besloten om het loket voorlopig te sluiten', staat aangegeven op de website.

De projecten die al voor de sluiting binnengekomen waren, konden nog wel subsidie krijgen. De aanvragen hiervoor werden behandeld op volgorde van binnenkomst, totdat het plafond van 300.000 euro bereikt was.

Projecten opgestart

Vanwege de nieuwe werkwijze werd de behandeltijd verlengd, van vijf dagen tot uiterlijk vier weken na de aanvraag. Daardoor kon het voorkomen dat makers wat langer geduld moesten hebben. 

Inmiddels zijn er al wel diverse projecten opgestart. Van de ruim 200 aanvragen hebben tot nu toe 88 projecten subsidie gekregen. 

Een voorbeeld daarvan is Dans voor de Deur, waarbij interactieve dansperformances worden opgevoerd voor kwetsbare senioren in Amsterdamse woonzorgcentra. Dat gebeurt bijvoorbeeld in de tuin of op de stoep. 

Ook Stay Healthy - een reeks korte, humoristische films van kunstenaar Paulien Oltheten - heeft subsidie gekregen. In de filmpjes gaat Oltheten op zoek naar voorbeelden van menselijk contact tijdens de coronacrisis.

Tweede kans

Maar lang niet iedereen die subsidie wilde aanvragen via het snelloket, kon dat op tijd doen. Wie buiten de boot is gevallen doordat het loket al na twee weken sloot, krijgt daarom binnenkort een tweede kans.

Het AFK start namelijk binnenkort de crowdfundingactie Futureproof, zodat meer projecten gefinancierd kunnen worden. 'Door de coronacrisis staat de Amsterdamse cultuursector onder enorme druk', verklaart een woordvoerder.

'Een stad als Amsterdam kan niet zonder kunstenaars', vervolgt hij. 'Daarom roept het AFK cultuurliefhebbers en mensen met een warm hart voor Amsterdam op om bij te dragen. We willen makers een toekomstperspectief bieden.'

17 miljoen euro

Maar is dat voldoende? Want ondertussen lijden ook grote culturele organisaties steeds meer verliezen. Poptempel Paradiso moest al een groot deel van het personeel ontslaan, evenals Afas Live en Ziggo Dome. Bovendien dreigt een kwart van de musea om te vallen. 

De toekomst blijft daardoor onzeker voor de culturele sector. 'Daarom is er ook 17 miljoen euro vrijgemaakt om instellingen te ondersteunen waarmee de gemeente een subsidierelatie heeft', benadrukt een woordvoerder van wethouder Meliani.

Onder meer De Balie, het Amsterdam Museum, het Koninklijk Concertgebouw, het IDFA, De Kleine Komedie, Melkweg en Paradiso moeten op die manier een boost krijgen. De extra subsidie is volgens de woordvoerder 'voldoende om het tot het einde van het jaar vol te houden'. 

The Movies

Maar sommige venues vallen dan net weer buiten die regeling. Zo heeft bioscoop The Movies - waar de noodklok werd geluid vanwege een dreigende sluiting - geen subsidierelatie met de gemeente. Daardoor is er 'binnen de gebaande paden niet veel voor de bioscoop te doen', stelt de woordvoerder, 'los van bijvoorbeeld de ondernemersregeling'. 

Desondanks hebben wethouders Meliani en Everhardt (Economische Zaken) beloofd om te kijken naar mogelijkheden waardoor de bioscoop alsnog geholpen kan worden. 'Als het nodig is, gaan we in gesprek', bevestigt de woordvoerder. 'Maar ze hebben in de media aangegeven dat het nog niet zo ver is'. De bioscoop geeft daar zelf verder geen reactie op.

Extra ondersteuning

Sommige filmtheaters hebben al wel extra ondersteuning gekregen, vanwege de gevolgen van de coronacrisis. Zo ontving Het Ketelhuis 245.000 euro van het Filmfonds.

'We kunnen nu zeker tot het einde van het jaar goed uit de voeten in de anderhalvemetersamenleving', zei directeur Alex de Ronde daarna. 'Er zullen bij ons vooralsnog geen ontslagen vallen.'

'We doen wat we kunnen'

Toch blijft het de vraag hoe lang de culturele instellingen het volhouden als de coronacrisis voort blijft duren. 'We doen als gemeente wat we kunnen, in aanvulling op het Rijk', zegt de woordvoerder van Meliani daarover.