In 2019 kondigde toenmalig verkeerswethouder Sharon Dijksma aan dat er minder nieuwe parkeervergunningen zullen worden afgegeven en dat in 2025 tussen de 7000 en 10.000 parkeerplekken op straat moeten zijn verdwenen. De stad telt namelijk ongeveer 265.000 parkeerplaatsen, goed voor zo'n 11 procent van de totale openbare ruimte.

Die ruimte kan volgens de gemeente beter worden gebruikt voor meer groen, woningbouw, ruimte voor voetgangers en fietsers én recreatie. Maar dat is niet de enige reden waarom parkeerplekken verdwijnen. Ook vanwege de maatregelen voor zwakke bruggen en kades, zoals bij de Kloveniersburgwal, het plaatsen van afvalcontainers en het parkeren van de fietsen en deelvervoer moesten er parkeerplekken weg. Opvallend is dat een aantal van de verdwenen parkeerplaatsen wel weer terugkwamen voor voertuigen, maar dan voor haltes van touringcars. 

Zuidoost minste parkeerplekken verdwenen

Van de ruim 7000 verdwenen parkeerplekken in de stad, zijn het centrum en Zuid gezamenlijk goed voor ongeveer 3000 daarvan. Ook in West en Noord zijn bij beiden meer dan 1100 parkeerplekken verdwenen. In Oost en Nieuw-West ligt dat aantal onder de 1000 en in Zuidoost werden bij uitstek de minste parkeervakken weggehaald: maar 146. Dit jaar werden er ook nog 32 parkeerplaatsen weggehaald in Westpoort.

Afgelopen jaar werden door de gemeente de meeste parkeerplaatsen weggehaald sinds er is begonnen met het plan, in totaal verdwenen er 1647 parkeervakken. In de stadsdelen Zuid, Centrum, West en Oost verdween ongeveer hetzelfde aantal. In alle stadsdelen gingen meer dan 300 parkeerplaatsen weg. Ook in Noord en in Nieuw-West verdwenen er plekken, respectievelijk 185 en 75. In Zuidoost werden er 10 parkeerplaatsen weggehaald. Van Weesp zijn er geen gegevens bijgehouden. 

Voornamelijk bij het herinrichten van straten en buurten kiest de gemeente ook voor het weghalen van de parkeerplekken. Afgelopen jaar was dat bij 58,1 procent van de parkeervakken het geval. Ook in de jaren daarvoor was herinrichting de topkeuze van de gemeente. Daarnaast was het creëren van fietsparkeerplekken en meer groen dit jaar een reden voor de gemeente (14,5 en 12,1 procent). Hoeveel groen er precies bij is gekomen vanwege het herinrichten van straten, is niet duidelijk. Om dat precies bij te houden 'was in de praktijk lastiger dan we hadden gedacht', aldus verantwoordelijk wethouder Melanie van der Horst. 

Vuilcontainers en touringcars

Maar voor het verdwijnen van parkeerplekken komen niet alleen groen en fietsnietjes terug. Vanwege maatregelen om touringcars te weren en om de afvalproblematiek op te lossen offert de gemeente ook parkeerplekken op voor touringcarplekken en afvalcontainers.

Ongeveer honderd afvalcontainers zijn de afgelopen jaren geplaatst op oude parkeerplekken. Dat omdat er de afgelopen jaren ook steeds meer geklaag kwam vanuit bewoners dat de containers vol zitten. Uit een onderzoek van AT5 onder Amsterdammers kwam naar voren dat zij de stad gemiddeld een 4,6 geven voor hoe schoon het is. De volle afvalcontainers, waardoor mensen de zakken er naast zetten, speelde een grote rol daarin. 

De ruimte voor de 22 touringcarhaltes die zijn aangelegd was nodig omdat sinds dit jaar touringcars niet meer zonder ontheffing het centrum in mogen. De haltes zijn daarom in Oost en Noord aangelegd, vanuit daar kunnen de toeristen richting de stad met bijvoorbeeld het openbaar vervoer. 

De gemeente had ook plannen om twee van dit soort haltes aan te leggen op de Nassaukade, maar na geklaag van bewoners werd daar toch van af gezien. De bewoners waren boos omdat er door de twee haltes 24 parkeerplekken zouden verdwijnen, ook vreesden de omwonenden dat de luchtkwaliteit achteruit zou gaan door de motoren van de stilstaande touringcars. 

Ook nieuwe parkeerplekken?

Maar ondanks dat de gemeente de afgelopen jaren ruim 7000 parkeerplekken heeft weggehaald over de stad, wil dat niet zeggen dat de stad dat aantal ook echt minder telt. Een groot aantal van die parkeerplekken wordt namelijk verplaatst naar parkeergarages onder de grond. Een aantal voorbeelden zijn de garage aan de Ruysdaelkade, met plek voor 600 auto's, de garage onder de Vijzelgracht, ruimte voor 270 voertuigen en de Singelgrachtgarage, die eind vorige maand openging en plek heeft voor 800 auto's.

Ook de komende twee jaar heeft de gemeente nog plannen om meer parkeerplekken te verwijderen. Het doel is nog altijd 10.000. "Amsterdam groeit nog steeds hard en steeds meer inwoners, bezoekers en ondernemers maken gebruik van de schaarse openbare ruimte. Ook veranderen hun behoeften; er is meer vraag naar verblijven, ontmoeten en spelen in de openbare ruimte", aldus Van der Horst in een brief naar de gemeenteraad. "Tegelijkertijd zien we een enorme ruimtelijke opgave op ons afkomen: de klimaatcrisis en de energietransitie zullen beide een grote ruimtelijke claim leggen in woonbuurten. De groei van inwoners en bezoekers in combinatie met andere ruimteclaims uit zich in zeer hoge druk op de openbare ruimte, vooral in het grootstedelijk centrumgebied."